Ἄνθρωπος ποὺ δὲν περνάει δοκιμασίες, ποὺ δὲν θέλει νὰ πονάη, νὰ ταλαιπωρῆται, ποὺ δὲν θέλει νὰ τὸν στενοχωροῦν ἢ νὰ τοῦ κάνουν μιὰ παρατήρηση, ἀλλὰ θέλει νὰ καλοπερνάη, εἶναι ἐκτὸς πραγματικότητος. «Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος, καὶ ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν» (Ψαλμ. 65, 12) λέει ὁ Ψαλμωδός.
Βλέπεις, καὶ ἡ Παναγία μας πόνεσε καὶ οἱ Ἅγιοί μας πόνεσαν, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς πρέπει νὰ πονέσουμε, μιὰ ποὺ τὸν ἴδιο δρόμο ἀκολουθοῦμε. Μὲ τὴν διαφορὰ ὅτι ἐμεῖς, ὅταν ἔχουμε λίγη ταλαιπωρία σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωή, ξοφλοῦμε λογαριασμοὺς καὶ σωζόμαστε. Ἀλλὰ καὶ ὁ Χριστὸς μὲ πόνο ἦρθε στὴν γῆ. Κατέβηκε ἀπὸ τὸν Οὐρανό, σαρκώθηκε, ταλαιπωρήθηκε, σταυρώθηκε. Καὶ τώρα ὁ Χριστιανὸς τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Χριστοῦ ἔτσι τὴν καταλαβαίνει, μὲ τὸν πόνο.
Ὅταν ἐπισκέπτεται ὁ πόνος τὸν ἄνθρωπο, τότε τοῦ κάνει ἐπίσκεψη ὁ Χριστός. Ἐνῶ, ὅταν δὲν περνάη ὁ ἄνθρωπος καμμιὰ δοκιμασία, εἶναι σὰν μία ἐγκατάλειψη τοῦ Θεοῦ. Οὔτε ξοφλάει, οὔτε ἀποταμιεύει. Μιλάω βέβαια γιὰ ἕναν ὁ ὁποῖος δὲν θέλει τὴν κακοπάθεια γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Σοῦ λέει: «Ἔχω τὴν ὑγεία μου, ἔχω τὴν ὄρεξή μου, τρώω, περνάω μιὰ χαρά, ἥσυχα...», καὶ δὲν λέει ἕνα «δόξα Σοι ὁ Θεός». Τοὐλάχιστον, ἂν ἀναγνωρίζη ὅλες αὐτὲς τὶς εὐλογίες τοῦ Θεοῦ, κάπως τακτοποιεῖται ἡ ὑπόθεση. «Δὲν μοῦ ἄξιζαν αὐτά, νὰ πῆ, ἀλλά, ἐπειδὴ εἶμαι ἀδύνατος, γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς μὲ οἰκονομάει». Στὸν βίο τοῦ Ἁγίου Ἀμβροσίου ἀναφέρεται ὅτι κάποτε ὁ Ἅγιος φιλοξενήθηκε μὲ τὴν συνοδεία του στὸ σπίτι κάποιου πλουσίου. Βλέποντας ὁ Ἅγιος τὰ ἀμύθητα πλούτη του τὸν ρώτησε ἂν εἶχε καμμιὰ φορὰ δοκιμάσει κάποια θλίψη. «Ὄχι, ποτέ, τοῦ ἀπάντησε ἐκεῖνος. Τὰ πλούτη μου συνέχεια αὐξάνονται, τὰ κτήματά μου εὐφοροῦν, οὔτε πόνο ἔχω, οὔτε ἀρρώστια εἶδα ποτέ». Τότε ὁ Ἅγιος δάκρυσε καὶ εἶπε στὴν συνοδεία του: «Ἑτοιμάστε τὰ ἁμάξια νὰ φύγουμε γρήγορα ἀπὸ ᾿δῶ, γιατὶ αὐτὸν δὲν τὸν ἐπισκέφθηκε ὁ Θεός!». Καὶ μόλις βγῆκαν στὸν δρόμο, τὸ σπίτι τοῦ πλουσίου βούλιαξε! Ἡ καλοπέραση ποὺ εἶχε ἦταν ἐγκατάλειψη Θεοῦ.
Στὶς θλίψεις ὁ Θεὸς δίνει τὴν ἀληθινὴ παρηγοριὰ
Ὁ Θεὸς βλέπει ἀπὸ κοντὰ τὶς ταλαιπωρίες τῶν παιδιῶν Του καὶ τὰ παρηγορεῖ σὰν καλὸς Πατέρας. Γιατί, τί νομίζεις, θέλει νὰ βλέπη τὸ παιδάκι Του νὰ ταλαιπωρῆται; Ὅλα τὰ βάσανά του, τὰ κλάματά του, τὰ λαμβάνει ὑπ᾿ ὄψιν Του καὶ ὕστερα πληρώνει. Μόνον ὁ Θεὸς δίνει στὶς θλίψεις τὴν ἀληθινὴ παρηγοριά. Γι᾿ αὐτό, ἄνθρωπος ποὺ δὲν πιστεύει στὴν ἀληθινὴ ζωή, ποὺ δὲν πιστεύει στὸν Θεό, γιὰ νὰ Τοῦ ζητήση τὸ ἔλεός Του στὶς δοκιμασίες ποὺ περνάει, εἶναι ὅλο ἀπελπισία καὶ δὲν ἔχει νόημα ἡ ζωή του. Πάντα μένει ἀβοήθητος, ἀπαρηγόρητος καὶ βασανισμένος σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωή, ἀλλὰ καταδικάζει καὶ αἰώνια τὴν ψυχή του.
Οἱ πνευματικοὶ ὅμως ἄνθρωποι, ἐπειδὴ ὅλες τὶς δοκιμασίες τὶς ἀντιμετωπίζουν κοντὰ στὸν Χριστό, δὲν ἔχουν δικές τους θλίψεις. Μαζεύουν τὶς πολλὲς πίκρες τῶν ἄλλων, ἀλλὰ παράλληλα μαζεύουν καὶ τὴν πολλὴ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ψάλλω τὸ τροπάριο «Μὴ καταπιστεύσῃς με ἀνθρωπίνῃ προστασίᾳ, Παναγία Δέσποινα», καμμιὰ φορὰ σταματῶ στὸ «ἀλλὰ δέξαι δέησιν τοῦ ἱκέτου σου...». Ἀφοῦ δὲν ἔχω θλίψη, πῶς νὰ πῶ «θλῖψις γὰρ ἔχει με, φέρειν οὐ δύναμαι»; Ψέματα νὰ πῶ; Στὴν πνευματικὴ ἀντιμετώπιση δὲν ὑπάρχει θλίψη, γιατί, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τοποθετηθῆ σωστά, πνευματικά, ὅλα ἀλλάζουν. Ἂν ὁ ἄνθρωπος ἀκουμπήση τὴν πίκρα τοῦ πόνου του στὸν γλυκὺ Ἰησοῦ, οἱ πίκρες καὶ τὰ φαρμάκια του μεταβάλλονται σὲ μέλι.
Ἂν καταλάβη κανεὶς τὰ μυστικὰ τῆς πνευματικῆς ζωῆς καὶ τὸν μυστικὸ τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἐργάζεται ὁ Θεός, παύει νὰ στενοχωριέται γιὰ ὅ,τι τοῦ συμβαίνει, γιατὶ δέχεται μὲ χαρὰ τὰ πικρὰ φάρμακα ποὺ τοῦ δίνει ὁ Θεὸς γιὰ τὴν ὑγεία τῆς ψυχῆς του. Ὅλα τὰ θεωρεῖ ἀποτελέσματα τῆς προσευχῆς του, ἀφοῦ ζητάει συνέχεια ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοῦ λευκάνη τὴν ψυχή. Ὅταν ὅμως οἱ ἄνθρωποι ἀντιμετωπίζουν τὶς δοκιμασίες κοσμικά, βασανίζονται. Ἀφοῦ ὁ Θεὸς ὅλους μᾶς παρακολουθεῖ, πρέπει νὰ παραδίνεται κανεὶς ἐν λευκῷ σ᾿ Αὐτόν. Ἀλλιῶς εἶναι βάσανο· ζητάει νὰ τοῦ ἔρθουν ὅλα, ὅπως ἐκεῖνος θέλει, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἔρχονται ὅλα, ὅπως τὰ θέλει, καὶ ἀνάπαυση δὲν βρίσκει.
Εἴτε χορτάτος εἶναι κανεὶς εἴτε νηστικός, εἴτε τὸν ἐπαινοῦν, εἴτε τὸν ἀδικοῦν, πρέπει νὰ χαίρεται καὶ νὰ τὰ ἀντιμετωπίζη ὅλα ταπεινὰ καὶ μὲ ὑπομονή. Τότε ὁ Θεὸς συνέχεια θὰ τοῦ δίνη εὐλογίες, ὥσπου νὰ φθάση ἡ ψυχή του σὲ σημεῖο νὰ μὴ χωράη, νὰ μὴν ἀντέχη τὴν καλωσύνη τοῦ Θεοῦ. Καί, ὅσο θὰ προχωράη πνευματικά, τόσο θὰ βλέπη τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σὲ μεγαλύτερο βαθμὸ καὶ θὰ λειώνη ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του.
ΠΗΓΗ: ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Δ’ – Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2002. ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ - Οι δοκιμασίες στη ζωή μας, Κεφάλαιο 1, σ. 193-194, 200.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ