ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
γιά τήν Ἀκολουθία τῆς Παρασκευῆς τῶν Γ΄ Χαιρετισμῶν (21.03.2025)
«Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου,
τόν νοῦν εἰς οὐρανόν μεταθέντες».
Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
«Ξένος», ὀνομάζεται ὁ τόκος τῆς Παρθένου, ἀπό τόν ποιητῆ τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, καί ὄχι μόνο ὁ τόκος, ἀλλά ξένη ἦταν καί ὑπερφυσική ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου, καί γενικότερα, «Ξένος» ὀνομάζεται ὁ Χριστός, πού ὄχι μόνο ἔκανε ξένα, παράδοξα καί ὑπερφυσικά θαύματα, ἀλλά καί ὅλη ἡ ἐπί γῆς παρουσία Του ἦταν μία ξενιτία, μία κένωση, μία Ἄκρα Ταπείνωση.
Ὁ Χριστός, ὡς ἄνθρωπος, ἦταν «ἀπάτωρ ἐκ μητρός». Δέν εἶχε τήν φυσική πατρότητα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Εἶχε μέν, τήν φύση τοῦ Ἀδάμ, χωρίς ὅμως νά εἶναι «ἐξ Ἀδάμ». Ἦταν ἄνθρωπος πλήρης καί τέλειος, εἶχε, ὅ,τι καί ὁ Ἀδάμ (σῶμα καί ψυχή), χωρίς ὅμως τήν ἁμαρτία.
Ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἦταν νέα γέννηση, ὅπως νέα ἔμελλε νά εἶναι καί ἡ φύση πού θά προερχόταν ἀπ΄ αὐτόν. Τά πάντα ἦταν ξένα, λοιπόν, στόν καινοφανῆ καί παράδοξο τόκο τῆς Παρθένου. Ξένα, ὅπως ξένο ἦταν καί τό ἀπερίγραπτο μυστήριο τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως.
Ὁ ποιητής μᾶς προτρέπει, μιά καί εἴδαμε τόν ξένο τόκο τῆς Παρθένου, «ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τόν νοῦν εἰς οὐρανόν μεταθέντες». Νά γίνουμε ξένοι καί ἐμεῖς στόν κόσμο αὐτό. Ὄχι νά ἐγκαταλείψουμε τόν ἐπίγειο κόσμο. Εἴμαστε προορισμένοι, νά ζοῦμε στήν ἀνθρώπινη κοινωνία καί νά ἐργαζόμαστε γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ σ΄ αὐτήν.
Ἡ ἀπομάκρυνσή μας ἐκ τοῦ κόσμου τούτου, ἔχει ἔννοια τροπική: «τόν νοῦν εἰς οὐρανόν μεταθέντες». Σωματικῶς θά βρισκόμαστε στόν κόσμο, ὅπου μᾶς ἔταξε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Θά ἀπουσιάζουμε ὅμως, ἀπό τό φρόνημα τοῦ κόσμου. Εἶναι ὁ κόσμος «πού ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Ἰω. 5,19), ὁ κυριαρχούμενος ἀπό τό πνεῦμα τῆς πονηρῆς ἐπιθυμίας καί τῆς ἁμαρτίας, στόν ὁποῖο κυριαρχεῖ τό πνεῦμα τῆς ἀποστασίας καί τῆς πλάνης. «Ὅτι πᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Πατρός, ἀλλ΄ ἐκ τοῦ κόσμου ἐστι» ( Ἰω. 2,16). Ὁ κόσμος, πού εἶναι ἐχθρικός πρός τόν Θεό καί διώκει τούς εὐσεβεῖς καί ἐναρέτους πιστούς καί προσθέτει θλίψη στούς δικαίους.
Από αὐτόν τόν πονηρό κόσμο, πρέπει νά εἶναι ἀποξενωμένος ὁ πιστός. Ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «καί μή συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους» (Ἐφ. 5,11), ἀλλά «τά ἄνω φρονεῖται, μή τά ἐπί τῆς γῆς» (Κολ. 3,2), «ἀδιαλείπτως προσευχόμενοι» (Α΄ Θεσ. 5,17).
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης στόν τρῖτο λόγο του, στό ἔργο του «Κλῖμαξ» ἀναφέρεται σέ αὐτήν τήν «ξενιτία» λέγοντας ὅτι «Ξενιτία εἶναι ἡ ὁριστική ἐγκατάλειψη ὅλων ἐκείνων, πού ὑπάρχουν στόν κόσμο μας καί πού μᾶς ἐμποδίζουν νά ἐπιτύχουμε τόν εὐσεβῆ σκοπό τῆς ζωῆς μας. Ἡ ξενιτία εἶναι ἀπαρρησίαστος (συνεσταλμένη) συμπεριφορά, κρυμμένη σοφία, σύνεσις πού δέν φανερώνεται, ζωή μυστική, λογισμός ἀφανής, ἐπιθυμία τῆς στενοχωρίας, αἰτία τοῦ θείου πόθου, πλῆθος τοῦ θείου ἔρωτος, ἄρνησις τῆς κενοδοξίας, βυθός τῆς σιωπῆς. Ξενιτία, εἶναι ὁ χωρισμός ἀπό ὁλα ὅσα μᾶς ἐμποδίζουν, ὥστε νά μείνει ὁ νοῦς ἀχώριστος ἀπό τόν Θεό».
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, οὐσιαστικά, μᾶς ξεκαθαρίζει, ὅτι πέρα ἀπό τήν ἀποξένωση ἀπο τόν κόσμο τῆς ἁμαρτίας, πρέπει νά ἀποξενωθοῦμε καί ἀπό τά πάθη μας, ἀπό τίς ἁμαρτίες μας, ἀπό τόν πεπτωκότα ἑαυτό μας, γι΄ αὐτό μᾶς συμβουλεύει ἐπίσης: «Ἀπόφευγε σάν μάστιγα, τούς τόπους τῶν πτώσεων. Ἄς μιμηθοῦμε τόν Λώτ καί ὅχι τήν γυναῖκα του. Φεῦγε ἀπό τήν Αἰγυπτο (τήν ἁμαρτία δηλαδή) ‘’ἀμεταστρεπτί’’ (χωρίς καμία σκέψη ἐπιστροφῆς). Διότι, οἱ καρδιές πού νοστάλγησαν τήν ἁμαρτία, τήν ἄνω Ἱερουσαλήμ, δέν τήν ἀντίκρυσαν».
Ἄλλωστε, ἡ ἀληθινή πόλη καί πατρίδα τοῦ πιστοῦ, δέν εἶναι ἡ γῆ αὐτή, ἀλλ΄ ἡ ἐπουράνια, «ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός» (Ἑβρ. 11,10). Ἐδώ εἴμαστε «πάροικοι καί παρεπίδημοι» (Α΄ Πέτρ. 2,11). Πρός αὐτόν τόν σκοπό, νά ἀγωνιζόμαστε, νά ζοῦμε μέ καθαρμένο τόν νοῦ καί τήν καρδιά, μέ ἁγιασμένο φρόνημα, ὥστε ὁ Θεός, νά μᾶς ἀνυψώσει πρός τό δικό Του ὕψος, τήν αἰώνια βασιλεία Του. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ