ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Γιά τήν Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2024
Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Οἱ Ἅγιοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν φάρους σοφίας, οἱ ὁποῖοι, μὲ τὰ διδάγματά τους, ἀνοίγουν στόν καθένα ἀπό ἐμᾶς τὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν σωτηρία.
Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία διέσωσε τὰ κείμενά τους, στὰ ὁποῖα παρουσιάζεται μὲ κάθε λεπτομέρεια καὶ ἀκρίβεια ὁλόκληρο τὸ πνευματικὸ οἰκοδόμημα τῆς Ἁγίας καὶ Ὀρθόδοξης πίστεώς μας.
Οἱ Ἅγιοι συγγραφεῖς, ἐξ αἰτίας τῆς ταπεινοφροσύνης τους, θεωροῦν τοὺς ἑαυτοὺς τους ἐκφραστὲς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, γι΄ αὐτὸ καὶ σπάνια μιλοῦν γιὰ προσωπικὰ τους θέματα ἢ συναισθήματα. Ὅποτε ὅμως τὸ κάνουν, ἀποκαλύπτεται ἐνώπιόν μας ἡ ἀνθρώπινη πλευρά τους καὶ ἔχουμε τὴν εὐκαιρία νὰ διαπιστώσουμε πὼς βίωσαν ἐσωτερικὲς συγκρούσεις καὶ καταστάσεις πολὺ γνώριμες καὶ στὴν δική μας ζωή. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τοὺς φέρνει πιὸ κοντά μας καὶ μᾶς ἐνθαρρύνει νὰ ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο τους, καθὼς διαπιστώνουμε πὼς ὑπῆρξαν ἀγωνιζόμενοι ἄνθρωποι σὰν κι ἐμᾶς.
Ἕνα τέτοιο κείμενο, γεμάτο εὐαισθησία καὶ πλούσιο συναισθηματισμὸ ἀποτελεῖ καὶ ἡ δεύτερη ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς Κορινθίους, τῆς ὁποίας σήμερα ἀκούσαμε ἕνα ἀπόσπασμα. Μέσα στὶς γραμμὲς του ἀντιλαμβανόμαστε τὸν ὑπεράνθρωπο ἀγῶνα ποὺ ἐκεῖνος ἔκανε, προκειμένου ἡ πνευματική του σπορὰ στὶς διάφορες πόλεις ἀπὸ τὶς ὁποῖες πέρασε νὰ ἀποκτήσει βαθιὲς ρίζες καὶ νὰ προετοιμάσει μία πλούσια καρποφορία. Ο δρόμος αὐτὸς ὅμως, ὅπως διαπιστώνουμε καὶ στὶς ἄλλες ἐπιστολές του, τοῦ ἐπεφύλαξε συχνὰ ἀπογοητεύσεις καὶ πόνο.
Ἰδιαίτερα οἱ Κορίνθιοι, εἶχαν ἀμφισβητήσει ἔντονα τὸ κῦρος του. Θεωροῦσαν ὅτι, ἀφοῦ δὲν ἀνῆκε στὸν στενὸ κύκλο τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, δὲν μποροῦσε νὰ ἔχει καὶ ἰσότιμο κῦρος μὲ ἐκείνους. Αὐτὴ ἡ ἀμφισβήτηση προκάλεσε σχίσματα καὶ διχασμὸ ποὺ λύπησαν πολὺ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Παράλληλα, ἡ ἔκφυλη ζωὴ τῶν κατοίκων τῆς πλούσιας Κορίνθου εἶχε ὁδηγήσει τοὺς Χριστιανοὺς νὰ ἀνέχονται ἁμαρτίες μέσα στὴν Ἐκκλησία, γεγονὸς ποὺ τὸν ὁδήγησε σὲ βαθιὰ ἀγανάκτηση.
Μὲ κύρια ἀφορμὴ αὐτὲς τὶς δυὸ καταστάσεις, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔγραψε ἀπὸ τὴν Ἔφεσο μία πρώτη ἐπιστολὴ πρὸς τὴν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου. Τὸ ὕφος του ἐκεῖ, ἂν καὶ πατρικό, συνοδευόταν ἀπὸ ἐπιπλήξεις καὶ αὐστηρότητα, ποὺ εἶχαν ὡς σκοπὸ νὰ γεφυρώσουν τὰ σχίσματα καὶ νὰ ἐπαναφέρουν τοὺς Κορινθίους στὴν ἠθικὴ ζωή.
Τὴν πρώτη ἐκείνη ἐπιστολὴ παρέδωσε στὴν Κόρινθο ὁ πιστὸς μαθητὴς του Τίτος. Ὅταν ἐπέστρεψε, μετέφερε στὸν δάσκαλό του εἰδήσεις ἐνθαρρυντικὲς καὶ εὐχάριστες γιὰ τὴν μετάνοια καὶ διόρθωση τῶν ἐκεῖ Χριστιανῶν. Γεμάτος ἀνακούφιση, ὁ μέγας Ἀπόστολος γράφει ἀπὸ τὴ Μακεδονία ὅπου πλέον βρισκόταν, μία δεύτερη ἐπιστολὴ τὴν ὁποίαν καὶ πάλι ἀποστέλλει μὲ τὸν Τίτο. Τώρα ὅμως ὁ λόγος του εἶναι πιὸ γαλήνιος καὶ ἐπαινετικός, γεμάτος τρυφερότητα, ὅπως ὁ λόγος ἑνὸς πατέρα ποὺ ἀπευθύνεται στὸ ἀγαπημένο τοῦ παιδί. Περικοπή αὐτῆς τῆς ἐπιστολῆς ἀκούσαμε σήμερα.
Στὸν πρῶτο στίχο, ὁ ἀπόστολος Παῦλος βρίσκει τὴν εὐκαιρία νὰ ὑπενθυμίσει στοὺς Κορινθίους πώς, ὅσα λέει καὶ κάνει, δὲν προέρχονται ἀπὸ τὴν δική του κρίση ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅπως γράφει, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐγγυᾶται στὴν Ἐκκλησία τὴν ἀντοχὴ στὶς δοκιμασίες, ἀλλὰ καὶ προσφέρει στὸν καθένα προσωπικὰ τὴν πρόγευση τῆς μακαριότητος ποὺ θὰ ἀπολαύσουμε ὁλοκληρωτικὰ στὴν ἐπουράνιο Βασιλεία. Αὐτὴ τὴν κατάσταση τῆς αἰώνιας εὐτυχίας ὁ Παῦλος τὴν παρουσιάζει ὡς γάμο, τοῦ ὁποίου τὸν ἀρραβώνα, δηλαδὴ τὴν πρόγευση, ἀπολαμβάνουμε ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μέσῳ τοῦ Βαπτίσματος ἀλλὰ καὶ μέσῳ ὅλων τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Καὶ ὅπως ἕνας ἀρραβώνας ἀποτελεῖ ὑπόσχεση τοῦ γάμου ποὺ πλησιάζει, ἔτσι καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς διαβεβαιώνει πὼς ὅλες οἱ ἐπαγγελίες τοῦ Κυρίου μας θὰ ἐπαληθευτοῦν, ἀρκεῖ νὰ προσφέρουμε τοῦ ἑαυτούς μας στὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἅγιο θέλημά Του.
Βεβαίως, ὁ ἀπόστολος Παῦλος δὲν βρισκόταν μεταξὺ ἐκείνων ποὺ δέχτηκαν τὴν ἐνέργεια τοῦ Παρακλήτου κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Ὑπῆρξε ὅμως ἐκεῖνος, τὸν ὁποῖον ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, μέσῳ τοῦ ὁράματος τοῦ Ἐσταυρωμένου, ἐπισκέφτηκε ἐκεῖνο τὸ μεσημέρι στὸ δρόμο πρὸς τὴν Δαμασκὸ καὶ τοῦ προξένησε τὴν μεγάλη ψυχικὴ καὶ πνευματικὴ ἀνατροπή, ἡ ὁποία ὁλοκληρώθηκε μὲ τὸ βάπτισμά του ἀπὸ τὸν Ἀνανία, ὅπως μᾶς περιγράφουν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων.
Εἶναι βέβαιον πώς, ἀπὸ ἐκείνη τὴν στιγμή, ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶχε διαρκῆ τὴν ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μέσῳ αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας, ἀπέκτησε τὸν ζῆλο τῆς ἱεραποστολῆς, τὸν ὁποῖον δὲν ἔκαμψαν ἀνείπωτες δυσκολίες καὶ πειρασμοί. Μέσῳ αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας, βρέθηκε, ὅπως ἀναφέρει στὴν συνέχεια τῆς σημερινῆς ἐπιστολῆς του, μέχρι τρίτου οὐρανοῦ, περιγραφή, τὴν ὁποίαν μόνον οἱ θεόπτες ἅγιοι ἀντιλαμβάνονται ἐκ πείρας. Μέσῳ αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας, ὁπλίστηκε μὲ ὑπεράνθρωπη ἀντοχή, ὥστε νὰ ὑπομείνει τὸ τελικὸ μαρτύριο στὴν Ρώμη καὶ νὰ ἐνταχθεῖ πλέον στὴν ἐπουράνια χορεία τῶν ἁγίων.
Ἀδελφοί μου, πολλοὶ θεωροῦν τὴν ἐνέργεια τοῦ Παναγίου Πνεύματος ὡς κάτι ἀόριστο, θεωρητικὸ καὶ ἀφηρημένο. Κι ὅμως! Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀποτελεῖ πρόσωπο, ὅπως ὁ Θεὸς Πατέρας καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, μέσῳ τῆς ἐνέργειάς Του, κινεῖται διαρκῶς ἀνάμεσά μας, διατηρεῖ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, προσφέρει τὰ δῶρα Του μέσῳ τῶν Μυστηρίων στοὺς πιστοὺς καὶ ὀρθώνεται σὰν τεῖχος ἐναντίον τῶν ποικίλων πειρασμῶν ποὺ δέχεται ἡ Ἐκκλησία σὲ κάθε ἐποχή.
Ἡ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀφορᾷ καὶ ἐμᾶς, προσωπικά. Ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ἀσκητὲς τῆς ἐρήμου, ὁ ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος, μᾶς περιγράφει μὲ ἀκρίβεια τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον μποροῦμε νὰ βιώσουμε τὴν παρουσία Του:
«Ὅποιος μὲ συνέπεια καὶ ἐπιμονή», γράφει στὰ Ἀσκητικά του, «ἀκολουθεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, νιώθει σταδιακὰ τὴν καρδιά του νὰ θερμαίνεται καὶ ὁ νοῦς του, μὲ ἕναν παράξενο τρόπο, κατακλύζεται ἀπὸ φωτεινοὺς λογισμούς. Τότε…», γράφει, «…τὸν ἄνθρωπο δὲν ἀγγίζουν οἱ πειρασμοὶ τοῦ κόσμου τούτου. Κάθε φορὰ ποὺ θυμᾶται τὸν Θεό, τὰ μάτια του γεμίζουν δάκρυα καὶ στὴν ψυχὴ του ἐπικρατεῖ διαρκὴς εἰρήνη».
Οἱ Ἑβραῖοι πίστευαν, καὶ συνεχίζουν νὰ πιστεύουν, πὼς ἡ περιτομὴ τοῦ σώματος ἀποτελεῖ σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Ἐμεῖς ὅμως, ὡς Χριστιανοί, μέσῳ τοῦ Βαπτίσματος, φέρουμε στὴν καρδιά μας τὴ σφραγῖδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ Ὁποῖον διαρκῶς μᾶς στρέφει πρὸς τὸν Θεὸ καὶ γεμίζει τὴν καρδιά μας μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς αἰώνιας ζωῆς. Ὅσο ἀκολουθοῦμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν καρδιά μας τὴν λύπη καὶ κατακλύζει τὴν ὕπαρξή μας μὲ μία καὶ μόνη ἐπιθυμία:
Νὰ ζοῦμε διαρκῶς μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, ὅπως ἔζησε ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ νὰ θεωροῦμε ὅλες τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου ἀσήμαντες μπροστὰ στὴν ὑπέρτατη ἀγαλλίαση ποὺ προκαλεῖ στὴν καρδιά μας ἡ παρουσία Του. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ