Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και Αλή Πασάς


 

Στα 1778 γνώρισε ο Αλής τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Σε μία από τις περιοδείες του πέρασε και από το Τεπελένι. Εκεί έγινε με χαρά δεκτός και φιλοξενήθηκε από την Χάμκω (μητέρα του Αλή) στο αρχοντικό της.

 

Ο Πατροκοσμάς τότε, φανέρωσε και μία προφητεία για το βίο του Αλή. Του προφήτευσε πως θα φτάσει στην Κωνσταντινούπολη με κόκκινα γένια.

 

Ο φιλόδοξος Αλής, ερμήνευσε πως το κόκκινο συμβολίζει την εξουσία, που θα αποκτήσει και πως θα γίνει Σουλτάνος στην Πόλη. Βέβαια αυτή ήταν η ερμηνεία του Αλή, αλλά η προφητεία εννοούσε την εκτέλεσή του και ότι θα έφτανε στην Υψηλή Πύλη, με το κεφάλι του βουτηγμένο στο αίμα.

 

Τον επόμενο χρόνο, στα 1779, στις 24 Αυγούστου, ο Άγιος δολοφονήθηκε στο χωριό Μαγιουλή και το πτώμα του ρίφθηκε στον Άψο ποταμό. Κάτοικοι του χωριού Κολλικόντασι, το περισυνέλεξαν και το ενταφίασαν στην εκκλησία των Αγίων Πάντων, του χωριού αυτού.

 

Ο Αλής, λυπήθηκε για το θάνατό του και πήρε εκδίκηση. Το 1788, έγινε σατράπης των Ιωαννίνων και κύριος του Μπερατιού.

 

Στον τόπο της εκτέλεσής του, μετά από 20 χρόνια, χτίστηκε μοναστήρι με συνδρομή και του ίδιου του Αλή.

 

Επίσης με δαπάνες του πασά των Ιωαννίνων, κατασκευάστηκε αργυρή θήκη, στην οποία τοποθετήθηκε η κάρα του Αγίου. Το αξιοπερίεργο είναι πως ο Αλής, πρώτος, ανακήρυξε τον Πατροκοσμά, Άγιο, πριν ακόμα το κάνει το Πατριαρχείο, το έτος 1815 και όρισε να τελείται στις 24 Αυγούστου, γιορτή στη μνήμη του.

 

Γράφει το λεξικό των Αγίων Πάντων: «Η εορτή του Αγίου Κοσμά ήρξατο από το 1815, διά βεζυρικής διαταγής του Αλή Πασά, όστις έγραψεν εις όλους τους Αρχιερείς ίνα διατάξωσιν τον λαόν να κλείνη η αγορά την ημέραν εκείνην 24ην Αυγούστου…».

 

«Διοργάνωσε στα Γιάννενα μεγαλοπρεπέστατη λιτανεία προς τιμήν του Αγίου. Έφερε από το Κολλικόντασι, τα άγια λείψανα του Αγίου. Όταν η πομπή έφτασε στο Σεράι, είδαν από το ύψος της μεγάλης σκάλας να ξεχύνεται ένα άσπρο σύννεφο.

 

Ήταν 150 ασπροφορεμένα παιδιά, που κρατούσαν ασημένια θυμιατά. Από πίσω τους, ακολουθούσαν 300 γυναίκες του παλατιού, με λευκούς φερετζέδες.

 

Τέλος φαίνεται και ο Αλής με την κυρά Βασιλική ντυμένη, στα μαύρα. Και καθώς οι καλόγεροι σήκωναν τα λείψανα και ανέβαιναν τις πέτρινες σκάλες, όλο το πλήθος γονάτισε.

 

Πρώτος έδωσε το παράδειγμα ο Αλής.

 

Χιλιάδες άνθρωποι προσκυνούσαν τον Άγιο, γονατιστοί.

 

Η φωνή του ιερέα ακούστηκε να λέει: «Από λοιμού, λιμού και πολέμου σώσον ημάς Κύριε». Ο Αλής και η Βασιλική σηκώθηκαν και ασπάστηκαν με ευλάβεια τα άγια λείψανα!

 

ΠΗΓΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821. Βακαλόπουλος 

«Κοσμάς ο Αιτωλός,  σ. 170-172, Αθήνα 1968.



 

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς