Κάποτε στην εποχή της ύστατης Τουρκοκρατίας, οι χριστιανοί κάτοικοι του Βραχωρίου, σε μια απόμακρη από τους κατακτητές θέση, στην ανατολική πλευρά της πόλης του Αγρινίου και σε περίοπτο λοφίσκο, ίδρυσαν το Ναό του Αγίου Χριστοφόρου (τον παλαιό). Μοναδική μαρτυρία για την ίδρυσή του προσφέρει το κτηματολόγιο του Προυσού που γράφτηκε από τον λόγιο ηγούμενο της Μονής Κύριλλο Καστανοφύλλη (1835), βάσει του οποίου ο ναός του Αγίου Χριστοφόρου αρχικά ιδρύθηκε ως μετόχι της Μονής Προυσού, ίσως στο τέλος του 18ου αιώνα. Την δεκαετία του 1840, στον ίδιο χώρο κτίστηκε η σημερινή εκκλησία. Η εξέχουσα και σεβάσμια προσωπικότητα του Παπαποστόλη, όπως είναι γνωστός στην τοπική ιστορία (ο Αρχιμανδρίτης Απόστολος Φαφούτης φωτισμένος λειτουργός και πρόμαχος της κοινωνίας πάνω από μισό αιώνα, απέθανε το 1960), ενήργησε για τη δημιουργία συνθηκών ανέγερσης του νέου Ναού (ο οποίος θεμελιώθηκε το 1920 και εγκαινιάσθηκε το 1937), ενώ από το 1931 καθιέρωσε την 9η Μαΐου, ημέρα γενικής αργίας, οπότε ο Άγιος Χριστόφορος έγινε πολιούχος του Αγρινίου και επίσημα.
Γιατί όμως οι κάτοικοι της πόλης του Αγρινίου επέλεξαν τον άγιο Χριστόφορο ως εφέστια εικόνα του ναού; Η επιλογή του αγίου Χριστοφόρου ως Προστάτη της πόλης, αλλά και η θέση του στην ανατολική πλευρά της πόλης οφείλεται στην ιδιότητα του αγίου Χριστοφόρου να προστατεύει από τις ξαφνικές καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις. Η διάδοση της τιμής του αγίου είναι ιδιαίτερα μεγάλη, από τη Μ. Ασία (Καππαδοκία), τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα την Ανατολική και τη Δυτική Εκκλησία. Στο βόρειο ελλαδικό χώρο, ο λαοφιλής άγιος Χριστόφορος πιστεύεται ότι προστατεύει από διάφορες καιρικές συνθήκες, συμφορές, ατυχήματα, κ.λ.π. Η εποχή του εορτασμού της μνήμης του, περίοδος καταστρεπτικών χαλαζοπτώσεων, συνετέλεσε στην απόδοση σε αυτόν της ιδιότητας του προστάτη από το χαλάζι. Εξάλλου ο άγιος, σύμφωνα με το Συναξάρι του, σε προσευχή του προς τον Θεό πριν από το μαρτύριό του αιτείται: «Κύριε, δώσε τη Χάρη Σου στο σώμα μου, να διώχνει τους δαίμονας, όπου βρεθεί μέρος από το λείψανό μου. Δώσε τη Χάρη Σου ώστε να μη συμβεί ποτέ πείνα, καταστροφή από χαλάζι, αφορία αμπέλου και ό,τι άλλο κακό εκεί που υπάρχουν τα λείψανά μου… Φύλαγε, Κύριε, σώους και ανέγγιχτους από κάθε κακό εκείνους που εορτάζουν τη μνήμη του Μαρτυρίου μου…».
Ο άγιος Χριστόφορος συγκαταλέγεται στη χορεία των μεγαλομαρτύρων. Εξαιρετική τιμή αποδίδει στο πρόσωπό του η πόλη του Αγρινίου, η οποία τον έχει ως προστάτη και πολιούχο, έχοντας αφιερώσει δύο περικαλλείς ομώνυμους ναούς, τον παλαιό και το νέο Άγιο Χριστόφορο.
Οι πρόγονοί μας, άνθρωποι πιστοί επιθυμούσαν όλα τους τα έργα να αγιάζονται, να ευλογούνται, να έχουν οι ίδιοι πρότυπα ιερά, που να τους καθοδηγούν. Κι έτσι αποδεικνύονταν ότι η εργασία δεν είναι μόνο μόχθος και κόπος για τον «άρτον τον επιούσιον», αλλά προσφορά αγιασμένη στην κοινωνία και στον συνάνθρωπο. Και αυτό έχει μεγάλο αντίκρισμα, πνευματικό και θεάρεστο. Από την άλλη πλευρά, η Εκκλησία μας αγκαλιάζει και αγιάζει κάθε τίμια εργασία και για το λόγο αυτό όλα τα επαγγέλματα έχουν προστάτη κάποιον άγιο. Έτσι ο Άγιος Χριστοφόρος είναι προστάτης των μεταφορών, των ταξιδιωτών, των αυτοκινητιστών, των αεροπόρων, των ταξιτζήδων. Και αυτό οφείλεται στην ακόλουθη συμβολική παραβολή:
«Ο ρωμαλέος Ρέπρεβος πήρε την απόφαση να υπηρετήσει τον πιο ισχυρό απ’ όλους τους άρχοντες του κόσμου. Ο βασιλιάς έδειχνε δυνατός άρχοντας. Τον υπηρέτησε, αλλά είδε ότι έτρεμε μπροστά στον διάβολο, ο οποίος φάνηκε δυνατότερος από το βασιλιά. Γίνεται υπηρέτης του διαβόλου, αλλά και αυτός τον απογοήτευσε, όταν άλλαξε δρόμο τρέμοντας μπροστά στη θέα του Εσταυρωμένου. Πλησιάζει έναν μοναχό που προσευχόταν και μαθαίνει για τον Χριστό. Ζητεί να Τον υπηρετήσει και επιλέγει να γίνει στρατιώτης της αγάπης, αφού όποιος κάνει καλό σ’ έναν άνθρωπο, σ’ Εκείνον το κάνει. Δυνατός και ψηλός όπως ήταν, αποφασίζει να περνά τους ανθρώπους στο ορμητικό ποτάμι, μια και δεν υπήρχε γέφυρα. Ένιωθε απίστευτη ευχαρίστηση. Κάποια μέρα καλείται να περάσει απέναντι ένα οκτάχρονο αγόρι. Το έβαλε στο δεξί του ώμο και μπήκε στο ποτάμι. Το παιδί βάραινε όσο περπατούσε, το κοίταξε και έλαμπε από γλυκό φως. Ποιος είσαι, αγοράκι μου; τον ρώτησε. Ο Παντοδύναμος Θεός της αγάπης, ο Πλάστης του κόσμου! Γίνε στρατιώτης του! Και χάθηκε από τα μάτια του Χριστοφόρου, ο οποίος βρήκε τον καλύτερο και δυνατότερο άρχοντα της γης! Έτσι ο γίγαντας της αγάπης άλλαξε μορφή, ομόρφυνε με την αγάπη του Χριστού. Έγινε αγία, υπέροχη μορφή!»
Οι κάτοικοι του Αγρινίου στην Εορτή του Αγίου ας ζητήσουμε τη χάρη, την προστασία και τις πρεσβείες του Αγίου Χριστοφόρου του Μεγαλομάρτυρα και πολιούχου μας!
Απολυτίκιο Αγίου Χριστοφόρου
«Στολαῖς ταῖς ἐξ αἵματος, ὡραϊζόμενος, Κυρίῳ παρίστασαι,
τῷ βασιλεῖ οὐρανῶν, Χριστοφόρε ἀοίδιμε. Ὅθεν σὺν ἀσωμάτων
καὶ Μαρτύρων χορείαις, ἄδεις τῇ τρισαγίῳ καὶ φρικτῇ μελωδίᾳ.
Διό ταῖς ἱκεσίαις ταῖς σαῖς, σῶζε τοὺς δούλους σου».
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς