ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Γιά τήν Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2023
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο μᾶς βρίσκει νὰ διανύουμε τὴν πιὸ χαρμόσυνη περίοδο τοῦ χρόνου. Οἱ ἔγνοιες τῆς καθημερινότητας φαντάζουν μακρινὲς ἐν μέσῳ τῆς ἑορταστικῆς ἀτμόσφαιρας τῶν ἡμερῶν. Σὲ λίγες ὧρες, μία νέα σελίδα θὰ ἀνοίξει στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας καί, παρὰ τὶς δυσοίωνες προβλέψεις, ὅλοι θέλουμε νὰ πιστεύουμε πὼς στὴν πρώτη κάτασπρη σελίδα τοῦ νέου χρόνου, πρώτη - πρώτη θὰ γραφτεῖ ἡ λέξη "ἐλπίδα".
Πάντα, τέτοιες μέρες, ἐπιλέγουμε νὰ ἀφήσουμε πίσω μας τὰ δυσάρεστά τοῦ χρόνου ποὺ πέρασε καὶ νὰ χτίσουμε στὸ νοῦ καὶ στὴν καρδιά μας ἕνα νέο ὅραμα μιᾶς ἀνθρωπότητας πού, ἐπιτέλους, θὰ βρεῖ τὸν δρόμο της. Κατὰ βάθος, ὅμως, ὁ ἁπλὸς ἄνθρωπος γνωρίζει πὼς οἱ αἰτίες τῶν δεινῶν τοῦ ἀνθρώπινου γένους παραμένουν. Ἔτσι, ἡ ὅποια ἐλπίδα, σύντομα μεταβάλλεται σὲ οὐτοπία.
Ἐμεῖς ὅμως, ὡς Χριστιανοί, καλούμεθα νὰ θεμελιώσουμε τὴν ἐλπίδα μας, ὄχι στὴν ἐπιφανειακὴ ἀλλαγὴ τῶν συνθηκῶν τοῦ κόσμου τούτου ἀλλὰ σὲ ἕναν ἀκλόνητο βράχο. Μόνον σὲ αὐτὸν τὸν βράχο, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρώτη πρὸς Κορινθίους ἐπιστολή του, μπορεῖ νὰ θεμελιωθεῖ ἡ ἐλπίδα. Καὶ αὐτὸς ὁ βράχος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.
Ἡ σημερινὴ μέρα στέκεται ἀνάμεσα σὲ δυὸ μεγάλες δεσποτικὲς ἑορτές. Πίσω μας βρίσκεται ἡ Γέννηση τοῦ Κυρίου καὶ μπροστά μας, ἡ πανευφρόσυνη ἑορτὴ τῆς Βαπτίσεώς Του, γιὰ τὴν ὁποίαν μᾶς προετοιμάζει ἡ σημερινὴ περικοπή. Πρὶν λίγες ἡμέρες, γεννήθηκε ἡ ἐλπίδα. Τὴν ἡμέρα τῶν Φώτων ποὺ πλησιάζει, ἡ ἐλπίδα αὐτὴ θὰ ἐπιβεβαιωθεῖ. Πρὶν λίγες μέρες, ὁ Θεὸς ἐμφανίστηκε ὡς ἕνα ἀσήμαντο καὶ περιφρονημένο βρέφος. Τὴν ἡμέρα τῶν Φώτων ποὺ πλησιάζει, ὁ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου θὰ βαφτιστεῖ στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη καὶ ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα, μέσῳ τοῦ λόγου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου θὰ τὸν ἀναγνωρίσει ὡς τὸν Μέγα ἀνακαινιστή τῆς ἀνθρώπινης φύσης.
Ὁ εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος, τοῦ ὁποίου ἀκούσαμε σήμερα τὴν ἀρχὴ τοῦ Εὐαγγελίου του, τοποθετεῖ τὴν θεμελίωση τῆς δικῆς μας ἐλπίδας σὲ ἕνα τοπίο ἄγριο, σὲ ἕναν τόπο χωρὶς βλάστηση μὲ μόνη ἔνδειξη ζωῆς τὸν Ἰορδάνη ποταμό. Εἶναι ὁ τόπος ποὺ ἐπιλέγει ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς γιὰ νὰ ἀναγγέλλει τὴν ἔλευση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ἡ Εὐαγγελικὴ περικοπή φαίνεται μικρή, περιέχει ὅμως ἕνα στοιχεῖο τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ ἀλλάξει τὴν ζωή μας, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀποτελέσει γιὰ μᾶς παράδειγμα καὶ πηγὴ ἐνδυνάμωσης καὶ ἐλπίδας. Τὸ στοιχεῖο αὐτὸ εἶναι τὸ θάρρος τοῦ Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου, τοῦ τελευταίου ἀλλὰ καὶ μέγιστου Προφήτη στὴ σειρὰ τῶν Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Θάρρος χρειάστηκε γιὰ νὰ ἀποσυρθεῖ ἀπὸ τὸν κόσμο, θέλοντας μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ νὰ δείξει τὴν ἀποστροφή του γιὰ τὸν τρόπο ζωῆς τῶν Ἰσραηλιτῶν. Θάρρος χρειάστηκε γιὰ νὰ κατηγορήσει τοὺς συμπατριῶτες του μὲ τρόπο ἀλλόκοτο πώς, μπορεῖ νὰ θεωροῦν τὸν ἑαυτὸ τους τέκνα τοῦ Ἀβραάμ, ἡ ζωὴ τους ὅμως πόρρῳ ἀπέχει ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Ἰωάννης γνωρίζει καλὰ τὴν τραγικὴ μοῖρα τῶν Προφητῶν ποὺ προηγήθηκαν ἐκείνου. Γνωρίζει γιὰ τὶς διώξεις τους καὶ τὸν μαρτυρικό τους θάνατο. Γνωρίζει λοιπὸν πὼς ἀπευθύνεται σὲ λαὸ σκληροτράχηλο, μὲ τὴν καρδιὰ γεμάτη ἔπαρση καὶ ἀλαζονεία, λαὸ ἀπρόθυμο νὰ δεχτεῖ κριτικὴ καὶ πρόθυμο νὰ προσκολληθεῖ στὸν κάθε λαοπλάνο ψευδοπροφήτη. Ἐκεῖνος ὅμως κραυγάζει τὸ «μετανοεῖτε», τὸ ὁποῖον ἀπευθύνει ὄχι μόνον στὸν λαό, ἀλλὰ καὶ στοὺς διεφθαρμένους ἄρχοντες, τοὺς ὁποίους καυτηριάζει γιὰ τὴν ἄσωτη ζωή τους. Δὲν ὑπολογίζει τὸν κίνδυνο, δὲν ὑποτάσσεται στὶς ἀπειλές. Καλεῖ τοὺς πάντες σὲ μετάνοια, προσφέροντας τελικὰ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτὸ θυσία στὸν βωμὸ τῆς ἀλήθειας.
Ἕνα τέτοιο θάρρος ἀδελφοί μου δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ἦταν θεμελιωμένο σὲ μία ἀκράδαντη ἐλπίδα. Τὴν ὥρα ποὺ συνέρρεαν πλήθη γιὰ νὰ βαπτιστοῦν στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη, πιστεύοντας πὼς ἴσως αὐτός, ὁ Ἰωάννης, νὰ εἶναι ὁ Μεσσίας, ἐκεῖνος ἀρνιόταν τὸν θαυμασμό τους καὶ συνέχιζε τὸ κήρυγμά του, ξεκινώντας ἀπὸ μία λέξη, ἡ ὁποία περικλείει ὅλη τὴν προσμονὴ καὶ τὴν ἐλπίδα του:
«Ἔρχεται!!» Καὶ μόνον ἡ λέξη αὐτὴ ἔγινε, στὸ στόμα τοῦ Ἰωάννη, ἕνα ἀληθινὸ Εὐαγγέλιο. Μὲ τὴν λέξη αὐτὴ ἀνακεφαλαιώθηκε ὁ λόγος ὅλων τῶν Προφητῶν καὶ ἡ ἐλπίδα γέμιζε τὶς καρδιὲς τῶν ἀκροατῶν του. Καὶ συνέχιζε:
«Ἔρχεται ὕστερα ἀπὸ μένα αὐτὸς ποὺ εἶναι πιὸ ἰσχυρὸς καὶ ποὺ ἐγὼ δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σκύψω καὶ νὰ λύσω οὔτε τὸ λουρὶ ἀπὸ τὰ ὑποδήματά του».
Ἐὰν λοιπὸν τὴν ψυχὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη εἶχε κατακλυστεῖ ἀπὸ μία τόσο στερεὴ ἐλπίδα, ἐνῷ ἀκόμη δὲν εἶχε γνωρίσει τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ δὲν εἶχε δεῖ τὰ θαυμάσιά Του, πόση δύναμη καὶ πόση βεβαιότητα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε ἡ δική μας ἐλπίδα καθὼς ἀπολαμβάνουμε πλέον ὡς ἀνθρωπότητα, ἀλλὰ ἰδιαίτερα ὡς μέλῃ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, τὴν λυτρωτικὴ παρουσία Του; Μὲ πόσο θάρρος θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ἐξοπλισμένη ἡ καρδιά μας στὸν ἀγῶνα κατὰ τῶν παθῶν μας, ἀλλὰ καὶ τῆς διάσπαρτης ἁμαρτίας γύρω μας;
Ἀδελφοί μου, Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο ἀποτελεῖ ἔναυσμα θάρρους ἀλλὰ καὶ εὐθύνης. Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος προετοίμασε τὴν ὁδὸ τῆς πρώτης ἐλεύσεως τοῦ Κυρίου, ἐμεῖς ὅμως ἀποτελοῦμε τοὺς μάρτυρες τῆς παρουσίας Του, ἀλλὰ καὶ τοὺς προδρόμους τῆς δευτέρας ἔνδόξου ἐλεύσεώς Του. Οἱ ἄνθρωποι κάθε ἐποχῆς ἐφευρίσκουν ποικίλους τρόπους γιὰ νὰ ἀκυρώσουν τὸ φῶς καὶ νὰ ἐξαλείψουν τὴν πηγή του. Ἐμεῖς ὅμως γνωρίζουμε πὼς τὸ φῶς τῆς πίστεώς μας δὲν μοιάζει μὲ τὰ φῶτα τοῦ κόσμου, ἀλλὰ ἐκπέμπεται ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, παραμένει ἀνέπαφο καὶ ἀδαπάνητο εἰς τοὺς αἰῶνες.
Ο νέος κόσμος ποὺ ἀνατέλλει, ἀτενίζει εἰρωνικὰ τὸ παρελθὸν καί, στηριγμένος στὴν τεχνολογικὴ πρόοδο, θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του ἱκανὸ νὰ ἀκυρώσει ὅλους τούς πνευματικοὺς θησαυροὺς ποὺ κληρονομήσαμε. Πολλοὶ ἀπελπίζονται. Ὅσοι ὅμως καταστοῦν μιμητές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου, ἀποφασίζοντας νὰ ἑτοιμάσουν τὸν δρόμο γιὰ τὸν Κύριο καὶ νὰ ἰσιώσουν τὰ μονοπάτια γιὰ νὰ περάσει, θὰ διαπιστώσουν πὼς ἡ πνευματικὴ δίψα τῶν ἀνθρώπων αὐξάνεται καί, συνεπῶς, αὐξάνεται καὶ ἡ δική μας εὐθύνη γιὰ προσφορὰ τῶν διαχρονικῶν ἀληθειῶν τοῦ Εὐαγγελίου στὸν κόσμο, μέσῳ τοῦ λόγου καὶ τῆς ζωῆς μας.
Στὴ προσπάθεια αὐτὴ θὰ νιώσουμε γρήγορα πὼς δὲν εἴμαστε μόνοι, διότι αὐτὸ ποὺ προεῖπε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἔχει πλέον πραγματοποιηθεῖ: Εἴμαστε βαπτισμένοι μὲ Πνεῦμα Ἅγιο καὶ ἀπολαμβάνουμε τὴν προστασία Του, ἀλλὰ καὶ τὶς δωρεές Του, μεταξὺ τῶν ὁποίων, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν, σπουδαία θέση κατέχει ἡ ἐλπίδα.
Αὐτή μας κρατᾷ σταθεροὺς στὸ δρόμο τοῦ φωτός. Αὐτὴ τρέφει τὴν πίστη. Αὐτὴ καὶ μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὴν αἰωνιότητα. Ἄς τὴν ἐνισχύουμε λοιπὸν διαρκῶς, στρέφοντας τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά μας πρὸς τὸν Χριστό, τὴν πηγὴ τῆς ἀδαπάνητης ἐλπίδας. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ