ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Γιά τήν Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2023
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Βρισκόμαστε ἤδη στὸ μέσον τοῦ κάτ΄ ἐξοχὴν ἑορταστικοῦ μῆνα ὁλόκληρου τοῦ χρόνου. Ἡ ἑορταστικὴ αὐτὴ περίοδος θὰ κορυφωθεῖ μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, τὴν Μητρόπολη τῶν ἑορτῶν, ὅπως τὴν χαρακτηρίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Στὴν παράδοση τοῦ λαοῦ μας, ἡ περίοδος αὐτὴ χαρακτηριζόταν ἀνέκαθεν ἀπὸ τὴν γλυκιὰ προσμονὴ τῶν ναυτικῶν καὶ τῶν ξενιτεμένων ποὺ ἐπέστρεφαν στὴν οἰκογένειά τους γιὰ νὰ γιορτάσουν ὅλοι μαζὶ τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες. Ἀλλὰ καὶ μέχρι σήμερα, ἡ καθημερινότητα τῆς περιόδου αὐτῆς εἶναι γεμάτη ἀπὸ προσκλήσεις καὶ ἐπισκέψεις σὲ συγγενεῖς καὶ φίλους. Γιὰ μία πρόσκλησή μας μιλᾷ καὶ τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο. Πρόκειται γιὰ τὴν παραβολὴ τοῦ δείπνου, ἡ ὁποία, μέσα ἀπὸ διάφορες εἰκόνες παρμένες ἀπὸ τὴν ζωή μας, ἐπιδιώκει νὰ μᾶς ὁδηγήσει σὲ βαθύτερα νοήματα ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν σωτηρία μας.
Σήμερα, ὁ λόγος γιὰ ἕναν ἄνθρωπο, ὁ ὅποιος θέλει νὰ μοιραστεῖ τὴ χαρά του μὲ τοὺς φίλους του. Ἕναν ἄνθρωπο ἐκ διαμέτρου ἀντίθετο μὲ ἐκεῖνον τὸν ἄφρονα πλούσιο μιᾶς ἄλλης παραβολῆς, ὁ ὁποῖος κράτησε ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸν ἑαυτὸ του τὴν χαρὰ τῆς μεγάλης σοδειᾶς ποὺ τοῦ ἔδωσε ἡ γῆ καὶ τὸ μόνο ποὺ σκέφτηκε ἦταν νὰ κτίσει μεγαλύτερες ἀποθῆκες, ὥστε νὰ μὴν στερηθεῖ οὔτε ἕναν σπόρο.
Φανταστεῖτε ὅμως τὴν ἀπογοήτευση τοῦ σημερινοῦ οἰκοδεσπότη, καθὼς διαπιστώνει πὼς οἱ ἀγαπημένοι του προσκεκλημένοι δὲν ἀνταποκρίθηκαν σὲ αὐτὸ τὸ ἄνοιγμα τῆς καρδιᾶς του καὶ προτίμησαν νὰ ἀναζητήσουν τὴν χαρὰ στὶς καθημερινές τους ἀσχολίες.
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας συμφωνοῦν πώς, στὸ πρόσωπο τοῦ οἰκοδεσπότη καθρεφτίζεται ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ὁ ὁποῖος καλεῖ τὸν ἄνθρωπο κάθε ἐποχῆς στὸν μυστικὸ δεῖπνο τῆς οὐράνιας Βασιλείας Του. Ἕναν δεῖπνο, ὁ ὁποῖος δὲν ἔρχεται νὰ προσφέρει γήινες καὶ προσωρινὲς ἀπολαύσεις, ὅπως τὰ γαστρονομικὰ ἐδέσματα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν τὰ ὁποῖα μαγνητίζουν τὴν γεύση μας, ἀλλὰ περιλαμβάνει ὅλες ἐκεῖνες τὶς δωρεὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅλες ἐκεῖνες τὶς πνευματικὲς ἀπολαύσεις, γιὰ τὶς ὁποῖες διψᾷ ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Ὅπως οἱ ξενιτεμένοι περιφρονοῦν ὅλες τὶς χάρες τῆς ξενιτιᾶς καὶ ἔχουν στραμμένα τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ τους στὸ σπιτικὸ ποὺ τοὺς περιμένει, ἔτσι καὶ ἡ ψυχή μας διψᾷ νὰ φτάσει στὴ δική της πατρίδα ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν Ἐπουράνιο Βασιλεία. Μιᾶς τέτοιας ἐπιστροφῆς τὴν πρόσκληση περιέχει ἡ σημερινὴ παραβολή. Μέσῳ αὐτῆς, ὁ Δημιουργός μᾶς καλεῖ νὰ βρεθοῦμε ξανὰ κοντά Του καὶ νὰ μοιραστοῦμε μαζί Του τὴν ἀπέραντη χαρὰ τῆς πατρικῆς καρδιᾶς Του, χαρὰ ἀνέκφραστη καὶ ἐπουράνια, χαρὰ ἀδαπάνητη καὶ ἀναφαίρετη.
Κι ὅμως! Ἡ συνέχεια τῆς παραβολῆς μᾶς ἐπιφυλάσσει μία τριπλὴ ἀπογοήτευση. Τρεῖς ἀρνήσεις εἰσπράττει ὁ οἰκοδεσπότης, ἡ καθεμία μὲ τὸν δικό της ἰδιαίτερο συμβολισμό. Ὁ πρῶτος προσκεκλημένος ἐπικαλεῖται τὶς δῆθεν ἐπιτακτικὲς ἐργασίες ποὺ ἀπαιτεῖ ἡ γῆ ποὺ ἀγόρασε. Τί εἰρωνεία! Τὴν γῆ αὐτή, ἡ ὁποία καρποφορεῖ μὲ ἱδρῶτα καὶ πόνο καὶ ἡ ὁποία θὰ ἀποτελέσει τελικὰ τὴν τελευταία κατοικία τοῦ ὑλικοῦ μας σώματος, μία μεγάλη κατηγορία ἀνθρώπων τὴν ἐπιλέγει γιὰ πατρίδα της καὶ τὴν θεωρεῖ σημαντικότερη ἀπὸ τὴν ἐπουράνια πατρίδα, ὅπου θάνατος δὲν ὑπάρχει.
Ὁ δεύτερος προσκεκλημένος ἐπικαλεῖται τὴν ἀγορὰ πέντε (5) ζευγῶν βοδιῶν, τὰ ὁποῖα ἐπιθυμεῖ νὰ δοκιμάσει. Ἕνας Ρῶσος θεολόγος τοῦ περασμένου αἰῶνα ἀναφέρει πὼς τὰ πέντε αὐτὰ ζευγάρια συμβολίζουν τὶς πέντε αἰσθήσεις μας, οἱ ὁποῖες κινοῦνται διαρκῶς πρὸς κάθε κατεύθυνση, χωρὶς σκοπό, χωρὶς μετρό, χωρὶς ἔλεγχο καὶ ἀναζητοῦν στὸν κτιστὸ κόσμο τὶς μάταιες ἡδονές. Εἶναι αὐτὲς πού μας ἀπορροφοῦν ὁλοκληρωτικὰ καὶ μᾶς ἀπονεκρώνουν κάθε διάθεση ἀναζήτησης τῶν ἀόρατων ἐπουράνιων δωρεῶν.
Ὅσο γιὰ τὸν τρίτο, ἐπικαλεῖται τὸν πρόσφατο γάμο του. Καί, βεβαίως, οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις εἶναι σημαντικὲς γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ αὐτὲς ἐξαρτᾶται ἡ ψυχική, ἀλλὰ καὶ ἡ κοινωνικὴ ἰσορροπία. Αὐτὸ ποὺ ἐπισημαίνει ὅμως ἡ παραβολὴ εἶναι ὁ κίνδυνος νὰ ἀπορροφηθοῦμε ἀπὸ τὶς κοινωνικὲς σχέσεις καὶ νὰ ἐμπλακοῦμε στὴ σχετικότητα καὶ στὴν ἀστάθειά τους, ξεχνώντας τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ, τὸ μόνο πρόσωπο ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς προσφέρει μία σχέση βαθιᾶς καὶ ἀληθινῆς ἀγάπης.
Ὁ κύριος του δείπνου, ὅμως, δὲν ἀπελπίζεται. Στέλνει τὸν δοῦλο του νὰ ἀναζητήσει στὶς φτωχογειτονιὲς καὶ τὰ σοκάκια τοὺς φτωχούς, τοὺς τυφλοὺς καὶ τοὺς ἀναπήρους. Γνωρίζει πὼς αὐτοὶ θὰ ἔρθουν ὁπωσδήποτε. Γιατί; Διότι βιώνουν τὸν πόνο, τὴν στέρηση καὶ τὴν φτώχεια. Τὸ μεγάλο δεῖπνο ἀποτελεῖ γι΄ αὐτοὺς τὴν μεγάλη εὐκαιρία νὰ ἀπολαύσουν αὐτὰ ποὺ τοὺς στέρησε ἡ ζωή.
Ἄς μπορούσαμε, ἀδελφοί μου, νὰ νιώθαμε τὸ ἴδιο φτωχοί, τυφλοὶ καὶ στερημένοι ἀπὸ ἀληθινὴ χαρὰ καὶ ἀληθινὸ πλοῦτο, ὅπως ἐκεῖνοι! Ἄς μπορούσαμε νὰ συνειδητοποιήσουμε πὼς ἡ γῆ αὐτὴ δὲν ἔχει νὰ μᾶς προσφέρει καμία ἀληθινὴ καὶ μόνιμη ἀνάπαυση, παρὰ μόνον τὰ ξυλοκέρατα τῆς ἐπιβίωσης! Ἄς μπορούσαμε νὰ ζοῦμε διαρκῶς μὲ τὸν πόθο τοῦ δείπνου, ποὺ πραγματοποιεῖται στὸ δικό μας παρόν, τοῦ δείπνου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὅπως ἀναφέρει καὶ ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ πρόγευση τῆς αἰώνιας μακαριότητας.
Ἡ ἑορταστικὴ περίοδος βρίσκεται στὸ ἀποκορύφωμά της. Ἑκατομμύρια ἄνθρωποι σὲ ὅλο τὸν κόσμο θὰ ἀναζητήσουν στὶς ἀγορὲς καὶ στὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις ἕνα διέξοδο στὶς μεγάλες δυσκολίες τῆς ἐποχῆς μας καὶ μία ἀπάντηση στὸν φόβο ποὺ γεμίζει τὶς ψυχές μας, καθὼς ἀκοῦμε τὴν ἠχὼ τῶν πεδίων τῆς μάχης σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς.
Τὰ ἑορταστικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, οἱ ἐπισκέψεις καὶ οἱ ἐκδηλώσεις, οἱ εὐχὲς καὶ τὰ δῶρα εἶναι ἐδῶ γιὰ νὰ ἀλλάξουν, ἔστω καὶ προσωρινά, τὴν καθημερινότητά μας. Ἄς μὴν γίνουν, ὅμως, αἰτία νὰ ἀδιαφορήσουμε γιὰ τὴν πρόσκληση τοῦ ἐπουράνιου Οἰκοδεσπότη, ὁ Ὁποῖος, σὲ λίγες μέρες, θὰ μᾶς καλέσει στὸ πλούσιο δεῖπνο Του. Τὸ βράδυ τῶν Χριστουγέννων, οἱ οὐρανοὶ θὰ ἀναγγείλουν τὴν ἄφιξή Του. Δὲν στέλνει πλέον ἀπεσταλμένους γιὰ νὰ μᾶς ἀναζητήσουν. Μᾶς ἐπισκέπτεται ἐξ ὕψους ὁ Ἴδιος, ἀναζητώντας τὸν καθέναν ἀπό μᾶς. Ἔρχεται νὰ μᾶς θυμίσει πὼς ἀνήκουμε σ΄ Ἐκεῖνον καὶ πώς μᾶς συνδέει μὲ Αὐτὸν ἡ θεία πνοὴ τῆς ἀγάπης Του. Μᾶς ἀναζητᾷ, προκειμένου νὰ μᾶς προσφέρει χαρά, προερχομένη ἀπὸ τὴν Θεία Του μακαριότητα καὶ νὰ μᾶς καταστήσει μετόχους τῆς Θείας Του Χάριτος.
Ἄς διατηρηθοῦμε, λοιπὸν, σὲ ἐγρήγορση καὶ ἑτοιμότητα, ὥστε, σὲ λίγες ἡμέρες, νὰ δοξολογήσουμε μαζὶ μὲ τοὺς Ἀγγέλους τὴν παρουσία τοῦ ἐνανθρωπίσαντος Θεοῦ ἀνάμεσά μας. Ἄς ποθήσουμε μὲ ὅλη τὴν δύναμη τῆς ψυχῆς μας τὸ δεῖπνο, στὸ ὁποῖο θὰ μᾶς καλέσει κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας τῶν Χριστουγέννων. Ἄς ἀνταποκριθοῦμε στὴν ἐπουράνια αὐτὴ πρόσκληση, προτιμώντας τὸν ἄφθαρτο πλοῦτο τῶν δωρεῶν Του ἀπὸ τὴν μάταιη ἀπόλαυση τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν.
Τὸ τραπέζι τῆς Βασιλείας εἶναι ἤδη στρωμένο. Ἄς εὐχηθοῦμε νὰ βρεθοῦμε ὅλοι μας συνδαιτυμόνες τοῦ Μεγάλου Οἰκοδεσπότη. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ