ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Γιά τήν Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2023
Ἀδελφοί μου,
Πολύτιμο εἶναι τὸ μάθημα τῆς πίστεως τὸ ὁποῖο μᾶς διδάσκει ἡ συμπεριφορὰ τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή. Μεγάλη ὅμως εἶναι καὶ ἡ δικαίωση τῆς πίστης αὐτῆς, μέσῳ τοῦ θαύματος τοῦ Κυρίου μας.
Βρισκόμαστε στὴν ὄχθη τῆς λίμνης Γεννησαρέτ. Ὁ Χριστὸς δὲν ἔχει ἐπιλέξει ἀκόμη τοὺς σταθεροὺς ἀκολούθους Του. Συνοδεύεται ὅμως διαρκῶς ἀπὸ πλῆθος ἀκροατῶν, καθὼς ἔχει ἤδη ἀρχίσει τὴν δημόσια διδασκαλία Του.
Ἡ ὁμιλία τελειώνει, ὁ Κύριος ὅμως ἔχει ἐπιλέξει τὴν ἡμέρα ἐκείνη γιὰ νὰ καλέσει κοντὰ Του τοὺς πρώτους μαθητές Του, οἱ ὁποῖοι θὰ ἀφοσιωθοῦν σὲ Αὐτὸν γιὰ τὰ ἑπόμενα τρία χρόνια καὶ κατόπιν θὰ ἀποσταλοῦν στὰ πέρατα τοῦ κόσμου γιὰ νὰ διαδώσουν τὸ κοσμοσωτήριο μήνυμά Του.
Τὰ λόγια ποὺ πρὶν λίγο ἔχει ἀπευθύνει στὸν ὄχλο, εἶναι βέβαιον πὼς θὰ εἶχαν γοητεύσει καὶ τοὺς ταπεινοὺς ψαράδες τῆς Γεννησαρέτ. Τώρα ὅμως ἔφτασε ἡ στιγμὴ νὰ ἀποδείξει καὶ μὲ ἔργα θαυμαστὰ τὴ δύναμη ἀλλὰ καὶ τὴν ἀγάπη Του πρὸς τοὺς μελλοντικοὺς ἀποστόλους Του.
«Σίμων», τοῦ λέει «πήγαινε στὰ βαθιὰ καὶ ρῖξε τὰ δίχτυα σου».
Ὁ Σίμων Πέτρος ἀπορεῖ καὶ δὲν διστάζει νὰ ἐκφράσει στὸν Διδάσκαλο τὶς δικαιολογημένες ἐπιφυλάξεις του. Ὅλη νύχτα προσπαθοῦσαν, αὐτὸς καὶ οἱ σύντροφοί του, νὰ πιάσουν κάτι. Τίποτε ὅμως δὲν κατάφεραν. Γιατί νὰ καταφέρουν τώρα, καὶ μάλιστα σὲ ὥρα προχωρημένη, ἀφοῦ ἔχει βγεῖ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας καὶ τὸ ψάρεμα δὲν ἔχει καμία ἐλπίδα; Δὲν ἐπιμένει ὅμως. Οἱ λόγοι ποὺ μόλις πρὶν λίγα λεπτὰ ἔχει ἀκούσει τὸν ἔχουν ἐπηρεάσει βαθιὰ καὶ τὸν ἔχουν πείσει πὼς βρίσκεται μπροστὰ σὲ ἕναν ξεχωριστὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὸν ἐξαπατήσει. Ἡ ἀνθρώπινη λογικὴ του, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐμπειρία τοῦ ἔμπειρου ψαρὰ, διαμαρτύρονται. Ἡ ἐμπιστοσύνη ὅμως στὸν Χριστὸ κάμπτει τὶς ἀμφιβολίες του καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὴν πρώτη ἐκδήλωση τῆς ὁλοκληρωτικῆς του ἀφοσίωσης, ποὺ ἔμελλε νὰ ἀφορᾷ, ὄχι μόνον τὴ δική του ζωή, ἀλλὰ καὶ τὴν ζωὴ ὅλων τῶν ἐργατῶν τοῦ Εὐαγγελίου μέσα στὴν ἱστορία:
«Ἀφοῦ τὸ λὲς ἐσὺ Κύριε, ἐγὼ θὰ ξαναρίξω τὸ δίχτυ!»
Καὶ τὸ θαῦμα ἔγινε.
Ἀδελφοί μου, Στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, ἡ Ἐκκλησία μας ὀνομάζεται καὶ «Ἀποστολική». Ἡ ἰδιότητα αὐτὴ δὲν ἔχει νὰ κάνει μόνο μὲ τὴν Ἀποστολικὴ διαδοχὴ ποὺ ἐκπληρώνεται μέσῳ τῆς χειροτονίας τῶν ἐπισκόπων καί, κατ΄ ἐπέκταση, ὅλων τῶν κληρικῶν. Ἔχει νὰ κάνει καὶ μὲ τὴν ἔνταξη τῶν Χριστιανῶν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες στὸ ἔργο τῶν Ἀποστόλων, ἀλλὰ καὶ στὴ μίμηση τῆς πίστης καὶ τῆς ἀφοσίωσής τους στὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ.
Τὸ ἔργο αὐτὸ παρουσιάζει σήμερα ὁ Κύριος μὲ ἁπλότητα ἀλλὰ καὶ μὲ πληρότητα, καθὼς ἀπευθύνεται στὸν Πέτρο. Θέλει νὰ κατευνάσει τὸν φόβο του μπροστὰ στὸ θαῦμα, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν προετοιμάσει γιὰ τὸ μέλλον: «Μὴ φοβᾶσαι», τοῦ λέει. «Σήμερα μεταβάλλεσαι ἀπὸ ψαρὰ ψαριῶν σὲ ψαρὰ ἀνθρώπων».
Καὶ ἂν ἕνας ψαρὰς πιάνει ψάρια γιὰ νὰ ἐπωφεληθεῖ ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, οἱ ὑπόλοιποι Ἀπόστολοι ἀλλὰ καί, κατ΄ ἐπέκταση, ὅλοι ἐμεῖς, καλούμεθα νὰ ἁλιεύσουμε ἀνθρώπους, τοὺς ὁποίους θὰ κατευθύνουμε πρὸς τὴν ἀγκαλιὰ τοῦ ἐπουράνιου Θεοῦ Πατέρα μας.
Στὴν Ἐκκλησία δὲν βρισκόμαστε μόνον γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἀτομικῆς μας σωτηρίας. Ἡ ἰδιότητά μας ὡς Χριστιανῶν συνδέεται ἄρρηκτα καὶ μὲ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν κόσμο, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν διαρκῆ ἀναζήτηση τρόπων γιὰ τὴ σωτηρία μας. Καὶ βεβαίως, μία εἶναι ἡ σωτηρία καὶ πραγματοποιεῖται μέσῳ τῆς σχέσης μας μὲ τὸν Χριστό. Ὅλοι μας ὅμως ἔχουμε τὴ μεγάλη ἀποστολὴ νὰ συμβάλουμε, προκειμένου, ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότεροι ἄνθρωποι, νὰ στρέψουν τὴ ματιὰ τους πρὸς Ἐκεῖνον καὶ νὰ ἀνοίξουν τὴν καρδιά τους, ὥστε νὰ δεχτοῦν τὴν παρουσία Του.
Παρόλη ὅμως τὴν πίστη μας καὶ τὴν προσπάθειά μας, τὰ γεγονότα καὶ οἱ καταστάσεις συχνά μᾶς πτοοῦν. Κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε, ἀκολουθώντας τὸ θέλημά Του. Προσευχόμαστε μὲ βαθιὰ πίστη στὴ δύναμη καὶ τὴν ἀγάπη Του. Ὅπως καὶ ὁ Πέτρος, διαλέγουμε τὴν σωστὴ στιγμὴ καὶ τὸν σωστὸ τρόπο, σύμφωνα πάντα μὲ τὴν ἀνθρώπινη λογική μας. Τὰ ἀποτελέσματα ὅμως δὲν ἔρχονται. Ὁ κόσμος συνεχίζει νὰ «κεῖται ἐν τῷ πονηρῷ». Ἡ Ἐκκλησία μας μοιάζει νὰ περιθωριοποιεῖται ὅλο καὶ περισσότερο, ἀκόμη καὶ νὰ χλευάζεται, ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι, καὶ ἰδιαίτερα οἱ νέοι μας, ἐπιμένουν νὰ ἀναζητοῦν τὸ ξεδίψασμα τῆς ψυχῆς τους ἀπὸ «φρέατα συντετριμμένα» καὶ στερεμένες πῆγες. Ὡς Χριστιανοὶ αἰσθανόμαστε συχνὰ πὼς βρισκόμαστε ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου, πὼς ἡ ἱστορία μᾶς ξεπέρασε, πὼς τὸ κεφάλαιο «Χριστός» ἔκλεισε γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα. Νιώθουμε πὼς ρίχνουμε τὰ δίχτυα μας τὴ λάθος ὥρα, ὅπως ἀκριβῶς πίστευε καὶ ὁ Πέτρος.
Σήμερα ὅμως ὁ ἴδιος ὁ Πέτρος μᾶς καλεῖ νὰ ἀφήσουμε τὴν ἐμπειρία τῆς λογικῆς καὶ νὰ καταφύγουμε στὴν ἐμπειρία τῆς πίστεως, ἀντιμετωπίζοντας τὴ λάθος ὥρα τῆς περιορισμένης κρίσης μας ὡς τὴν σωστὴ ὥρα τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως τότε, ἔτσι καὶ σήμερα, ἔτσι καὶ γιὰ πάντα, ὁ Κύριος ἔχει τὴ δύναμη νὰ μετατρέπει κάθε ὥρα σὲ σωστὴ ὥρα καὶ νὰ ἐξασφαλίζει τὰ θαυμαστὰ ἀποτελέσματα μιᾶς ψαριᾶς τόσο πλούσιας, ὅσο ἐκείνης ποὺ παραλίγο νὰ ἀναποδογυρίσει τὴ βάρκα. Ὅπως ἀναφέρει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, τὸ σημερινὸ θαῦμα ἀποτελεῖ διαβεβαίωση πρὸς ὅλους τοὺς ψαράδες τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ πὼς «δὲν θὰ εἶναι χωρὶς μισθὸ ὁ κόπος τους, οὔτε ἄκαρπος ὁ ζῆλος ποὺ θὰ δείξουν ὅταν θὰ ἁπλώσουν τὸ δίχτυ τῆς εὐαγγελικῆς μύησης, ἀλλὰ σὲ αὐτὸ τὸ δίχτυ θὰ μαζέψουν ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη καὶ μὲ σιγουριὰ τὶς ἀγέλες τῶν ἐθνῶν».
Ἴσως κάποιος νὰ ἰσχυριστεῖ πὼς καὶ τότε καὶ σήμερα, οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν ἀνάγκη νὰ δοῦν θαύματα. Ἐμεῖς, ὅμως, γνωρίζουμε πὼς θαύματα κάνει μόνο ὁ Θεὸς καὶ πὼς οἱ δυνάμεις μας δὲν ἐπαρκοῦν γιὰ νὰ προσφέρουμε στὸν κόσμο θαυματουργικὲς ἐμπειρίες. Τὰ θαύματα ὅμως, ἀδελφοί μου, εἶναι διαρκῆ καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν μένει ποτὲ χωρὶς ψαράδες ποὺ γεμίζουν τὸ δίχτυ τους. Πρῶτοι ἀπ΄ ὅλους εἶναι οἱ ἅγιοι τῶν καιρῶν μας. Ἄνθρωποι ἁπλοί, συχνὰ ἀγράμματοι, ποὺ γίνονται τὸ στήριγμα ἑνὸς κόσμου ὑψηλῆς μορφώσεως καὶ τεχνολογικῶν ἐπιτευγμάτων, ἀλλὰ φτωχοῦ σὲ χαρὰ καὶ ἐλπίδα. Δὲν εἶναι ἄραγε αὐτὸ ἕνα διαρκὲς θαῦμα; Δὲν ἀποτελεῖ τὸ γεγονὸς αὐτὸ παρηγοριὰ καὶ γιὰ μᾶς, ὅταν ἐξαντλούμαστε καὶ ἀποκαρδιωνόμαστε κοιτώντας γύρω μας; Δὲν ἀποτελεῖ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἐνδυνάμωση καὶ ἐνίσχυση τῆς ἀποφασιστικότητάς μας νὰ συνεχίσουμε τὴν ἀποστολὴ καὶ τὴ διακονία μας; Δὲν ἀποτελεῖ τὸ γεγονὸς αὐτὸ διαβεβαίωση πὼς ὁ Κύριος τῶν δυνάμεων ἔχει τὴ δύναμη νὰ μεταβάλει τὴ διάνοια καὶ τὴν ψυχὴ τῶν ἀνθρώπων; Ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, δὲν ἀποτελοῦμε ἄραγε, ὁ καθένας μας ξεχωριστά, ἕνα μικρὸ θαῦμα; Τί θὰ ἦταν ἡ ζωή μας χωρὶς Ἐκεῖνον; Τί σκοπὸ θὰ εἶχαν οἱ μέρες μας χωρὶς Ἐκεῖνον; Πού θὰ βρίσκαμε τὴ δύναμη νὰ συνεχίσουμε χωρὶς τὴν παρουσία Του στὴ ζωή μας;
Αὐτὴ εἶναι ἡ δύναμη τῆς πίστεως καὶ ἡ παρηγοριὰ πού μᾶς προσφέρει ἡ σημερινὴ περικοπή. Μὲ τὴν πίστη δὲν δένουμε στὴν ἀκτὴ τῆς ἀπογοήτευσης τὶς βάρκες μας. Δὲν ἀποσυρόμαστε στὴν καλύβα μας, ἀποκαμωμένοι καὶ ἀπελπισμένοι. Συνεχίζοντας νὰ ὀμορφαίνουμε καὶ νὰ καρπίζουμε τὴν ψυχή μας μέσῳ τῆς σχέσης μας μὲ τὸν Χριστό, γινόμαστε μάρτυρες δικοί Του, δίχτυ δικό Του, προσελκύοντας κοντά Του, μὲ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς μας, τοὺς συνανθρώπους μας.
Ἔργο δικό Του εἴμαστε, ἔργο δικό Του ἐπιτελοῦμε καὶ ὅσο ἐνισχύουμε τὴν Ἐκκλησία μὲ τὸν ζῆλο, μὲ τὴν πίστη μας καί, βεβαίως, μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ταπεινοφροσύνη μας, ἡ ἐλπίδα τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου δὲν θὰ σβήσει ποτέ. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ