Η αγία Κυριακή ήταν κόρη ευσεβών γονέων, του Δωροθέου και της Ευσεβίας από τα μέρη της Ανατολής. Ο Θεός μετά από την θερμή προσευχή των γονέων, τους χάρισε ημέρα Κυριακή, μία κόρη και την βάπτισαν Κυριακή. Σύμφωνα με την υπόσχεσή τους, την ανάθρεψαν «ἐν παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου», κατά τον Απόστολο Παύλο, και την πρόσφεραν ως αντίδωρο στον Θεό. Μεγαλώνοντας η Κυριακή διακρινόταν για την σωφροσύνη, την αγνότητα, την σιωπή και την προσευχή. Οι σκέψεις της ήταν κοντά στους ηρωικούς μάρτυρες που διώχθηκαν, επειδή αγαπούσαν τον Χριστό και κάθε μέρα με γενναίο φρόνημα έχυναν το αίμα τους για την χριστιανική τους πίστη.
Έτσι γιγάντωνε μέσα της η επιθυμία να κάνει κάτι, για την πίστη του Χριστού. Κατά το διωγμό του Διοκλητιανού, το έτος 282 μ.Χ., οι γονείς της συνελήφθησαν και μετά από ανάκριση βασανίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν από τον δούκα Ιούστο. Η Κυριακή παραπέμφθηκε στον Καίσαρα Μαξιμιανό, και από εκεί στον άρχοντα Βιθυνίας Ιλαριανό, ο οποίος της υπενθύμισε ότι η ομορφιά της είναι για απολαύσεις και όχι για βασανιστήρια.
Τότε η παρθένος κόρη του απάντησε: «Ούτε στη νεότητά μου, ούτε στην ομορφιά μου δίνω την παραμικρή προσοχή. Και τα λαμπρότερα από τα επίγεια πράγματα είναι προσωρινά, όπως τα άνθη και κούφια, όπως οι σκιές. Σήμερα, έπαρχε, είμαι όμορφη, αύριο θα είμαι μια άσχημη γριά. Να κάνω, λοιπόν, κέντρο της ζωής μου την ομορφιά μου; Την αξία της, όμως, τη γνώρισα στις ρυτίδες, που την περιμένουν και στον τάφο που την καλεί. Νόμισες, λοιπόν, ότι θα κάνω την τερατώδη ανοησία, να χάσω την αιώνια λαμπρότητα για να μείνω λίγο περισσότερο στη γη; Γι’ αυτό στο ξαναλέω, έπαρχε: «είμαι και θα είμαι στη ζωή και στο θάνατο χριστιανή!». Θα πεθάνω όχι όπως θέλεις εσύ, αλλά όπως εγκρίνει ο Θεός μου, στον οποίο ανήκει η ψυχή μου και το σώμα μου».
Αυτά είπε με με πίστη και ανδρείο φρόνημα στον έπαρχο, ο οποίος διέταξε το θάνατό της. Εξοργισμένος ο Ιλαριανός, σκληρά τη βασάνισε και διέταξε να την αποκεφαλίσουν. Η αγία Κυριακή, πριν ο δήμιος εκτελέσει τη διαταγή, ζήτησε να την αφήσουν να προσευχηθεί. Γονάτισε τότε κι άρχισε να προσεύχεται. Κανένας δεν άκουσε τα λόγια της, γιατί σε τέτοιες στιγμές η καρδιά του ανθρώπου, προσεύχεται «στεναγμοῖς ἀλαλήτοις».
Και πριν προλάβουν οι δήμιοι να την αποκεφαλίσουν η Μεγαλομάρτυς Κυριακή παρέδωσε το πνεύμα της στον αγαπημένο της Νυμφίο Χριστό που τόσο πολύ αγάπησε! Έτσι η αγία Κυριακή υπήρξε ένα από τα ιερά θύματα των τελευταίων αρχαίων διωγμών της Εκκλησίας μας και μαρτύρησε στα χρόνια του Διοκλητιανού, ο οποίος βασίλευσε από το 284 ως το 305 μ.Χ.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έγραψε ότι στα μαρτύρια των χριστιανών ο θάνατος των μαρτύρων προσφέρει το ισχυρότατο μήνυμα της κατάλυσης του θανάτου και της απόδειξης της αναστάσεως των νεκρών. Η περιφρόνηση του θανάτου είναι διδασκαλία της ενάρετης ζωής και περιφρόνηση των παρόντων υλικών πραγμάτων και οδός προς επιθυμία των μελλοντικών αγαθών της αιώνιας ζωής (ΕΠΕ 37, 319).
Ἁγία τοῦ Θεοῦ,
Μεγαλομάρτυς Κυριακή,
πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν!
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς