Το θαύμα τού πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων είναι από τα πιο γνωστά και αγαπητά γεγονότα της ζωής τού Χριστού, γιατί δείχνει ότι ο Χριστός ενδιαφέρεται για τα υλικά προβλήματα των ανθρώπων, για την πείνα τους, αλλά και γιατί δείχνει το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, όπως ερμήνευσαν οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας την περικοπή αυτή. Όμως, σήμερα, στο σύντομο αυτό κήρυγμα, θα δούμε μια άλλη πλευρά τού θέματος αυτού πού είναι σημαντική. Δηλαδή, θα εξετάσουμε το θέμα, όχι από την πλευρά τού Χριστού, αλλά από την πλευρά των ανθρώπων.
Οι άνθρωποι της εποχής εκείνης ακολουθούσαν τον Χριστό για να ακούσουν την διδασκαλία Του και να δεχθούν την αγάπη Του με τις θεραπείες των διαφόρων ασθενειών. Ο ιερός Ευαγγελιστής γράφει: «καἰ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων» (Ματθ. ιδ',13). Δηλαδή, όταν οι άνθρωποι άκουσαν ότι ο Χριστός είναι κοντά, Τον ακολούθησαν με τα πόδια από τις πόλεις, πού σημαίνει βγήκαν οι άνθρωποι από τις πόλεις και ακολούθησαν τον Χριστό. Μάλιστα, ο τόπος ήταν έρημος, δεν είχαν μαζί τους τρόφιμα και είχε βραδιάσει. Και τα τρία αυτά στοιχεία (έρημος, απουσία τροφίμων, βράδυ) δείχνουν το ότι οι άνθρωποι προτίμησαν να ακούσουν τον Χριστό, παρά τις τόσες δυσκολίες πού αντιμετώπιζαν. Και όπως γράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, ήταν πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς να υπολογισθεί η παρουσία των γυναικών και των παιδιών. Οπότε, ασφαλώς ο αριθμός ήταν μεγαλύτερος.
Το θέμα, λοιπόν, είναι τί προτεραιότητες θέτουμε στην ζωή μας: υλικές ή πνευματικές. Αυτό είναι πολύ σημαντικό σημείο, πού δείχνει πώς ζούμε, πώς συμπεριφερόμαστε, ποιος είναι ο στόχος της ζωής μας. Υπάρχουν υλικές ανάγκες πού συνδέονται με τις επιθυμίες μας, υπάρχουν βιολογικές ανάγκες πού αφορούν το σώμα μας, υπάρχουν ψυχολογικές ανάγκες, αφού αναζητάμε αγάπη, πληρότητα, και υπάρχουν πνευματικές ανάγκες, αφού όλοι μας αναζητάμε τον Θεό.
Οι ειδικοί για τα θέματα αυτά λένε ότι οι βασικές ανάγκες κάθε ανθρώπου δεν είναι οι υλικές, αλλά κυρίως η ανάγκη να αγαπάμε και να μάς αγαπούν, και η ανάγκη να αισθανόμαστε ότι έχουμε κάποια αξία για τον εαυτό μας και τούς άλλους. Όταν δεν ικανοποιούνται αυτές οι βασικές ψυχικές ανάγκες ο άνθρωπος αισθάνεται οδύνη και δυσφορία, έστω κι να ζει μέσα στην ευμάρεια και τον υλικό πλούτο.
Πέρα από τις βασικές αυτές ψυχικές ανάγκες υπάρχουν και οι θεολογικές ανάγκες, αφού ο άνθρωπος πρωτίστως είναι θεολογικό όν, δηλαδή δημιουργήθηκε από τον Θεό, θέλει να ζει με τον Θεό και οδηγείται πηρός τον Θεό. Από αυτήν την ανάγκη γεννιούνται διάφορα ερωτήματα, όπως: ποιος μάς δημιούργησε, γιατί ήλθαμε στην ζωή, πού πηγαίνουμε, γιατί πεθαίνουμε, τί γίνεται η ψυχή μετά τον θάνατο. Δεν υπάρχει άνθρωπος πού δεν απασχολήθηκε ποτέ με τέτοια θεολογικά ερωτήματα. Από αυτήν την βασική ανάγκη δημιουργήθηκε η φιλοσοφία, και οι αναζητήσεις τού ανθρώπου για τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος δεν ικανοποιεί αυτήν την θεολογική ανάγκη του, αισθάνεται ανικανοποίητος και αποτυχημένος στην ζωή.
Η κρίση την οποία ζούμε είναι αποτέλεσμα της μη ικανοποιήσεως των ψυχικών και θεολογικών αναγκών. Οι υπαρξιακοί ψυχοθεραπευτές έχουν αποδείξει ότι ο άνθρωπος δεν πεθαίνει από την έλλειψη υλικών αγαθών και τροφίμων, αλλά κυρίως από την απόγνωση και την απελπισία, πού είναι αποτελέσματα της μη ικανοποιήσεως των βασικών ψυχικών και θεολογικών του αναγκών.
Πάντως, από την σημερινή περικοπή φαίνεται ότι οι άνθρωποι της εποχής εκείνης προτίμησαν να ακούσουν τον Χριστό, χωρίς να σκεφθούν την έλλειψη των τροφίμων και τον έρημο τόπο και τελικά απέκτησαν και τα πνευματικά και τα υλικά αγαθά. Πρέπει και εμείς να αναζητάμε την ικανοποίηση κυρίως των θεολογικών αναγκών μας, να βρούμε τον Χριστό και να αποκτήσουμε κοινωνία μαζί Του για να λυθούν όλες οι θεολογικές μας ανησυχίες.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως