Η αγία Χρυσή καταγόταν από το χωριό Σλάταινα της περιοχής των Μογλενών (Αλμωπία) του νομού Πέλλης. Οι γονείς της ήταν χριστιανοί πτωχοί, αλλά πιστοί στα πατρώα δόγματα.
Η καλλονή της Χρυσής προκάλεσε τον σφοδρό έρωτα κάποιου Τούρκου, ο οποίος προσπάθησε με κάθε τρόπο να την ελκύσει στα δίχτυα του και να την κάνει να αλλαξοπιστήσει. Αφού απέτυχε σ’ όλες τις προσπάθειές του, απήγαγε τη νεαρή παρθένο και την παρέδωσε σε κάποιες ομόθρησκές του. Πάνω από τρεις μήνες την παίδευαν και την κακομεταχειρίζονταν, για να την κάνουν να αρνηθεί την πίστη της. Ο έρως της όμως για τον Νυμφίο Χριστό ήταν τέτοιος, ώστε η αγία υπερέβη την φύση και υπέμενε με χαρά τα βάσανα.
Όταν οι ίδιοι οι γονείς της πήγαν να την παρακαλέσουν να δεχθεί τις προτάσεις του Τούρκου για να σώσει τη ζωή της, η Χρυσή τούς απάντησε: «Εσείς που με παρακινείτε να αρνηθώ τον Χριστό, τον αληθινό Θεό, δεν είσθε πλέον γονείς μου! Δεν σας αναγνωρίζω από εδώ και στο εξής για γονείς μου. Αντί για εσάς, πατέρα έχω τον Χριστό, μητέρα την κυρία Θεοτόκο, αδελφούς και αδελφές τους αγίους και τις αγίες».
Όταν είδε ο Τούρκος ότι τίποτε δεν μπορούσε να την μεταπείσει, ο έρωτάς του μετετράπη σε ωμή αγριότητα. Κρέμασαν την παρθένο σε μια αγριαπιδιά, και επί ώρες ολόκληρες την βασάνιζαν απάνθρωπα. Τέλος, φώναξε όσους παρευρίσκονταν να πάρουν ξίφος ή μαχαίρι και να κόψουν ένα κομμάτι από τη σάρκα της αγίας μάρτυρος, η οποία παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο λαμβάνοντας τον διπλό στέφανο του μαρτυρίου και της παρθενίας (το έτος 1795).
ΠΗΓΗ: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος δεύτερος, Οκτώβριος. Ίνδικτος, Αθήναι 2006, Οκτωβρίου ΙΓ’.
Οι Νεομάρτυρες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μαρτύρησαν για την πίστη και την αγάπη τους στον Κύριο Ιησού Χριστό. Η Αγία Εκκλησία μας ονομάζει Νεομάρτυρες τους μαρτυρήσαντες κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας έως και την μικρασιατική καταστροφή. Η καθιέρωση του όρου «Νεομάρτυς» οφείλεται κυρίως στον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, από το έργο του «Νέον Μαρτυρολόγιον, Ἀκολουθία πάντων τῶν νεοφανῶν Μαρτύρων τῶν μετά τήν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως μαρτυρησάντων, ὧν τινες οἱ ὀνομαστότεροι ἐνταῦθα περιέχονται, καί ὅτε τις βούλεται τήν μνήμην τούτων ἐπιτελείτω.»
Και δίδει ο Άγιος Νικόδημος σαφή εξήγηση για ποιούς λόγους ο Θεός θέλησε να υπάρξουν και να θυσιαστούν οι Νεομάρτυρες:
Πρῶτον «Διά νά εἶναι ἀνακαινισμός ὅλης τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, δεύτερον, διά νά μένουν ἀναπολόγητοι ἐν ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως οἱ ἀλλόπιστοι, τρίτον, διά νά εἶναι δόξα μέν καί καύχημα τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἔλεγχος δέ καί καταισχύνη τῶν ἑτεροδόξων, τέταρτον, διά νά εἶναι παράδειγμα ὑπομονῆς εἰς ὅλους τούς χριστιανούς ὅπου τυραννοῦνται ὑποκάτω εἰς τόν βαρύν ζυγόν τῆς αἰχμαλωσίας, πέμπτον δέ καί τελευταῖον, διά νά εἶναι θάρρος καί παρακίνησις εἰς τό νά μιμηθοῦν διά τοῦ ἔργου τό μαρτυρικόν τους τέλος καί ὅλοι μέν οἱ χριστιανοί οἱ κατά περίστασιν εἰς τό μαρτυρῆσαι ἀναγκαζόμενοι, ἐξαιρέτως δέ καί μάλιστα ὅσοι ἔφθασαν νά ἀρνηθοῦν πρότερον τήν ὀρθόδοξον πίστιν».
Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ ΗΤΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΝΕΟΦΑΝΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ, ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ, 2009.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς