Ἡ τρίτη ἑβδομὰς τοῦ Τριῳδίου ἀρχίζει ἀπὸ τὴν «Κυριακὴν τῆς Ἀποκρέω». Λέγεται οὕτω, διότι μετὰ τὴν Κυριακὴν αὐτὴν ἀπέχομεν κρέατος. Ἡ Κυριακὴ τῆς Ἀποκρέω εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα τῆς κρεοφαγίας. Ἀπὸ τὴν ἡμέραν αὐτὴν μέχρι τοῦ Πάσχα δὲν ἐπιτρέπεται ἡ κατάλυσις κρέατος, ἐκτὸς βεβαίως ἂν πρόκειται περὶ ἀρρώστων.
Αὐτὴν τὴν ἡμέραν ἡ Ἐκκλησία μας φέρει εἰς τὴν μνήμην μας τὴν φοβερὰν Δευτέραν Παρουσίαν τοῦ Κυρίου. Τὸ «Ὡρολόγιον» τῆς Ἐκκλησίας γράφει: «Αἱ προλαβοῦσαι δύο παραβολαί, καὶ μάλιστα ἡ τοῦ ἀσώτου, παρέστησαν ἡμῖν τὴν ἄκραν τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίαν καὶ ἀγαθότητα. Ἀλλ᾿ ἵνα μή τινες, εἰς ταύτην μόνην θαρροῦντες, διάγνωσιν ἀμελῶς καὶ τὸν καιρὸν τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας πραγματευόμενοι ἐπιμένωσιν εἰς τὴν ἁμαρτίαν, καὶ οὕτως ἁρπάσῃ αὐτοὺς αἰφνιδίως ὁ θάνατος, διὰ τοῦτο οἱ θειότατοι Πατέρες ἔταξαν σήμερον τὴν ἑορτὴν καὶ ἀνάμνησιν τῆς ἀδεκάστου Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ἐνθυμίζοντες δι᾿ αὐτῆς τοὺς τοιούτους, ὅτι οὐ μόνον φιλάνθρωπός ἐστιν ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ Κριτὴς δικαιότατος καὶ ἀποδίδωσιν ἑκάστω κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.
Σκοπὸς οὖν τῶν ἁγίων Πατέρων ἐστίν, ἵνα, διὰ τῆς ἐνθυμίσεως τῆς φοβερᾶς ἐκείνης ἡμέρας, διεγείρωσιν ἡμᾶς ἐκ τοῦ ὕπνου τῆς ἀμελείας πρὸς ἐργασίαν τῆς ἀρετῆς καὶ προτρέψωσιν εἰς φιλαδελφίαν καὶ συμπάθειαν. Ἐπειδὴ δὲ τῇ ἐρχομένῃ Κυριακῇ τῆς τυροφάγου ποιοῦμεν τὴν ἀνάμνησιν τῆς τοῦ Ἀδὰμ ἐξορίας ἐκ τοῦ Παραδείσου τῆς τρυφῆς, ἥτις ἐστὶν ἡ ἀρχὴ τοῦ παρόντος βίου, δῆλον ὅτι ἡ σημερινὴ ἑορτὴ λογίζεται ὡς τελευταίας πασῶν· διότι εἰς ταύτην ἀληθῶς τελευτῶσι τὰ ἡμέτερα πάντα καὶ ὁ κόσμος αὐτός».
Κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν, ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει: «Ὅταν ἔλθῃς, ὁ Θεός, ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα, ποταμὸς δὲ τοῦ πυρὸς πρὸ τοῦ βήματος ἕλκῃ καὶ βίβλοι ἀνοίγωνται καὶ τὰ κρυπτὰ δημοσιεύωνται, τότε ρῦσαί με ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀσβέστου καὶ ἀξίωσον ἐκ δεξιῶν σου μὲ στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε».
Δηλαδή: Ὅταν ἔλθῃς, ὦ Θεέ, ἐπὶ τῆς γῆς μὲ τὴν λαμπρότητα τῆς δόξης Σου, καὶ τρέμουν ἀπὸ φόβον τὰ σύμπαντα, πύρινος δὲ ποταμὸς κυλᾷ πρὸ τῆς δικαστικῆς Σου Ἕδρας καὶ παρασύρῃ ἐντὸς του τοὺς καταδικαζομένους καὶ ἀνοίγωνται βιβλία ὅπου εἶναι γραμμέναι αἰ πράξεις τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ καθενὸς φανερώνωνται ἐνώπιον ὅλων, τότε, ὦ δικαιότατε Κριτά, ἀπάλλαξέ με ἀπὸ τὸ ἄσβεστον πῦρ τῆς Κολάσεως καὶ ἀξίωσέ με νὰ σταθῶ εἰς τὰ δεξιά Σου (καὶ νὰ κληρονομήσω τὴν Βασιλείαν Σου).
Αρχιμ. Επιφάνιος Ι. Θεοδωρόπουλος, Περίοδος Τριωδίου, Πόρος Τροιζηνίας: Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος, 2011.
Ἐκ τῆς Ἰερᾶς Μονῆς