Μνήμης αντίδοτο είναι το έτος 2021 που διανύουμε για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Μνήμης αντίδοτο και για το ιστορικό αυτό Μοναστήρι, το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τους δύστηνους εκείνους χρόνους στην περιοχή της Μακρυνείας.
Τα Μοναστήρια στον Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας ήταν τα προπύργια και τα ορμητήρια, με πρωτοπόρους τους Επισκόπους, κληρικούς και μοναχούς και Αγιορείτες μοναχούς, οι οποίοι έλαβαν μέρος και στις απελευθερωτικές δράσεις. «Ὁ Θεός, τῇ τοῦ Παναγίου Πνεύματος χάριτι ἐπένευσεν ἐν τοῖς ἐσχάτοις τούτοις χρόνοις εἰς τάς ψυχάς ὑμῶν τόν ἔνθεον αὐτοῦ ζῆλον», γράφει σε επιστολή της προς αγωνιστές η Ιερά Κοινότης του Αγίου Όρους στα 1821. Ο Θεός είναι λοιπόν που φώτισε το νου των Αγωνιστών και άγνισε τις ψυχές τους, για να εισέλθουν στον Ιερό Αγώνα. Η Εκκλησία υπήρξε «ἡ σώτειρα τῶν Ελλήνων» κατά την Τουρκοκρατία, διά την σωτήρια προσφορά της στο Έθνος. Ο Αδαμάντιος Κοραής έλεγε: «εἰς τήν Ἐκκλησίαν ὡς κοινήν μητέρα εἶναι τό Γένος προσκολλημένον καὶ διά τήν Θρησκείαν καὶ διά τήν μητρικήν φροντίδα, τήν ὁποίαν δείχνει καθ΄ἑκάστην ἡμέραν ὑπέρ τῆς Παιδείας τοῦ Γένους..» Και «Μόνον τοῦ Εὐαγγελίου ἡ διδαχή ἐμπορεῖ νά σώση τήν αὐτονομίαν τοῦ Γένους. Οι Έλληνες πολέμησαν ὄχι μόνο ὑπέρ πατρίδος, ἀλλά καὶ ὑπέρ πίστεως».
Μαζί με τους πρόκριτους, οι κληρικοί όλων των βαθμών και οι μοναχοί όχι μόνο έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του ’21, αλλά και πρωτοστάτησαν. Είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμμετοχή Αρχιερέων στη Φιλική Εταιρεία. Από το 1818-1821 όλοι σχεδόν οι Αρχιερείς έγιναν μέλη της Φιλικής Εταιρείας, και ένα χρόνο πριν από την κήρυξη της Επαναστάσεως, όλοι οι ηγούμενοι και διακεκριμένοι μοναχοί των ελληνικών μοναστηριών είχαν μυηθεί στην Εταιρεία. Κανείς δεν πρόδωσε το μυστικό, παρόλο πού κάποιοι είχαν έναν δικαιολογημένο σκεπτικισμό. Ο Εθνεγέρτης Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός μυήθηκε το 1818 από τον Φιλικό Αντώνιο Πελοπίδα και είχε στενές επαφές με τους Φιλικούς των Πατρών Ι. Βλασόπουλο, που ήταν πρόξενος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στην Πάτρα και Ι. Παπαρρηγόπουλο, πρώτο γραμματέα, διερμηνέα, του ρωσικού προξενείου στην ίδια πόλη, ενεργώντας την προετοιμασία του Αγώνα υπό τη σκιά των διαφόρων ειδήσεων περί του Αλή Πασά (1820).
Είναι γεγονός ότι χωρίς την ύπαρξη και προπαρασκευή της Φιλικής Εταιρείας, που ιδρύθηκε το 1814, Επανάσταση δεν θα πραγματοποιούνταν. Κύριος σκοπός της ήταν να επαναστατήσει ο ραγιάς, να πολεμήσει τον τούρκο και να ελευθερώσει τον τόπο του. Δεν είναι τυχαίο ότι η Επανάσταση του ’21 προετοιμάστηκε, πραγματοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε με πρωταγωνιστὲς τους κληρικούς όλων των βαθμίδων, όπως και με τα πιστά μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό ακριβώς έλεγε ο Εμμανουὴλ Ξάνθος της Φιλικής Εταιρείας: «Τὴν Ἐπανάστασιν ἐκίνησαν καὶ ἐνεψύχωσαν οἱ κληρικοὶ … ἄνευ τῶν ὁποίων ὁ λαὸς δὲν ἤθελε κινηθεῖ». Και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης «Σαν μια βροχή ήρθε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας και όλοι, και οι κληρικοί και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι γραμματισμένοι και οι έμποροι, όλοι συμφωνήσαμε στον ίδιο σκοπό και κάναμε την επανάσταση... Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμίαν από όσας γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεών τους είναι εμφύλιος πόλεμος· ο εδικός μας πόλεμος ήτο πλέον δίκαιος. Ήτον έθνος με άλλον έθνος».
Ο ελληνικός λαός πρόσβλεπε στην Εκκλησία, στήριζε όλες τις ελπίδες του σε αυτήν, γιαυτό πάνω από όλα έβαλε τον Σταυρό! Ο Σταυρός τον δυνάμωνε να σηκώνει και τον δικό του σταυρό. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει πουθενά σημαία, καμμιάς επαναστατικής ομάδας και κανενός οπλαρχηγού, που να μην έχει πάνω της τον Σταυρό! Επειδὴ πίστεψαν στον Εσταυρωμένο, πίστεψαν και στον Σταυρό Του και ό,τι Αυτός με τον Σταυρό Του εμπνέει. Να γιατί το πρώτο και κύριο, για τον λαό μας, ήταν η Πίστη του Χριστού που την αποκαλούσε Αγία. Και το δεύτερο ήταν η ελευθερία της Πατρίδος.
Τα κρυφά σχολειά λειτουργούν με πρωταγωνιστές τα Μοναστήρια και τους Μοναχούς. Δεν είναι τυχαίο που στα 400 χρόνια της σκλαβιάς, από τους 1.500 πρώτους δασκάλους που δίδαξαν τα Ελληνόπουλα, οι 1.000 ήταν κληρικοί! Όπως δεν είναι τυχαίος ο λόγος του Ακαδημαϊκού ιστορικού Διον. Κόκκινου: «Ὁ παπὰς κάτω ἀπό τὸ ράκος τοῦ ράσου του, κρατεῖ τὸ Ψαλτήρι καὶ πηγαίνει νὰ μάθει τὰ παιδιὰ νὰ διαβάζουν… Ἡ πνευματική ἀναγέννησις ἔγινε κατά μέγα μέρος διά μέσου τῶν κληρικῶν… Ὁ κλῆρος ὑπῆρξεν καὶ ὁ ὁδηγὸς τοῦ Ἔθνους καὶ τὸ στήριγμά του…Οἱ αὐτοθυσιασθέντες χάριν τοῦ ἐθνικοῦ καθήκοντος κληρικοί καθ΄ὅλην τήν περίοδον τῆς Τουρκοκρατίας, ἀποτελοῦν ἡρωϊκήν λεγεῶνα…» (Η Ελληνική Επανάστασις, τ. 1, Αθήναι 1976, σ. 21). Ὥς καὶ οἱ ἴδιοι οἱ Τοῦρκοι, πλήρως ἀπογοητευμένοι ὡς φαίνεται, ἔφθασαν νὰ λένε ὅτι «οἱ Ρωμιοὶ χωρὶς παπὰ δὲν κάνουν»!!!
Αυτόν τον Μέγα ρόλο του κλήρου, για να κρατηθεί η Ορθόδοξη Πίστη και μαζί της και η Ελλάδα, τον αναγνωρισμένο απ’ όλους, τον πλήρωσε ο ίδιος ο κλήρος πολύ ακριβά. Και το αίμα του έδωσε, που ποτέ δεν το λυπήθηκε! Ο πρώτος Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄μαρτύρησε ως προδότης του σουλτάνου. Σφαγιάστηκαν 11 Πατριάρχες, 100 Μητροπολίτες καὶ 6.000 λοιποὶ κληρικοί, βεβαιώνει ο Γάλλος πρόξενος Πουκεβίλ.
Δεν λησμονούμε τον υπέροχο λόγο του στρατηγού Μακρυγιάννη: «Χωρὶς ἀρετὴ καὶ πόνο εἰς τὴν Πατρίδα καὶ Πίστη εἰς τὴν Θρησκεία τους ἔθνη, δὲν ὑπάρχουν». Για την τεράστια προσφορά των μοναστηριών, ο Μακρυγιάννης διακηρύττει: «Τά μοναστήρια ἦταν τά πρῶτα προπύργια τῆς Ἐπαναστάσεώς μας. Οἱ περισσότεροι καλόγηροι σκοτώθηκαν στόν ἀγῶνα». Και ο ιστορικός Κων. Παπαρρηγόπουλος καταγράφει: «Τὸ ὄνομα τῆς Ἑλλάδος ἄνευ τοῦ Χριστιανισμοῦ δὲν ἤθελεν ἴσως ὑπάρχει σήμερον». Η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν σημείο αναφοράς για το υπόδουλο γένος. Το ράσο κόλπωνε μέσα του τη Ρωμιοσύνη και η ρωμιοσύνη το ράσο.
Σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας, Ορθοδοξία και Ρωμιοσύνη συμπορεύθηκαν στο δρόμο του μαρτυρίου κι επιβίωσαν χάρις στην Πίστη στον Τριαδικό Θεό και στην Παναγία μας. Στις μικρές βυζαντινές Εκκλησίες που έκτιζαν αυτοβούλως οι υπόδουλοι πάνω στα βουνά και ζωγράφιζαν με τα ίδια τους τα χέρια, η ελληνική ψυχή κρατήθηκε όρθια μέχρι που βρήκε τη δύναμη και τίναξε από πάνω της τον τουρκικό ζυγό. Όση προπαγάνδα κι αν επιχειρήθηκε, για να αλλοιωθεί αυτή η ιστορική πραγματικότητα, δεν επέτυχε γιατί αδιάψευστοι μάρτυρες είναι τα ίδια τα γεγονότα. Το βιβλίο της Γ΄Λυκείου της Τουρκίας γράφει: «Ὁ Πατριάρχης και ο ανώνυμος κλήρος των Ρωμιών ήταν επικεφαλής του Έθνους των Γραικών σε αυτή την Επανάσταση, μαζί με τους καλόγερους».
*Τα ιστορικά Μοναστήρια της Μακρυνείας την παλύπαθη αυτή εποχή: η Μονή Τρυμητού του 10ου αιώνος, η Μονή Κατερινούς του 1769 και το κελλί της Γαβαλούς του 1788 μ.Χ. έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν και άλλα αξιόλογα Μοναστήρια του 17ου και 18ου αιώνα σωζόμενα και ερειπωμένα σήμερα. Η εθνική, κοινωνική και μορφωτική τους προσφορά διά μέσου των αιώνων, ιδιαίτερα της Ιεράς Μονής Κατερινούς, υπήρξε μεγάλη για την περιοχή της Μακρυνείας…. Ο αρχηγός των κλεφτών του Ζυγού Δημήτριος Μακρής (1772-1841) λημέριαζε στην περιοχή αυτή. Προετοίμασε την επανάσταση στη Δυτική Ελλάδα και την κήρυξε πρώτος στις 5 Μαΐου 1822. Εισέβαλε στο Μεσολόγγι, απελευθέρωσε το Αιτωλικό και το Αγρίνιο (9 Απριλίου 1821). Έλαβε μέρος σ’ όλες τις μάχες στη Δυτική Στερεά και ένα χρόνο στην πολιορκία του Μεσολογγίου υπερασπιζόταν τον προμαχώνα που έφερε το όνομά του.
Ο ρόλος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα από τα ιστορικά της Μοναστήρια, τις Εκκλησίες και τα Ιερά της προσκυνήματα, λειτούργησε ως παράγοντας στήριξης, αλλά και πηγή έμπνευσης για τους κατοίκους της Μακρυνείας. Συνέβαλε στη διατήρηση της ταυτότητος, της γλώσσας, της πίστης και των πατροπαράδοτων αξιών τους. Μεταλαμπάδευσε την Ορθόδοξη συλλογική ταυτότητα, διατηρώντας αναλλοίωτη τη γλώσσα και ακλόνητη την πίστη στη βαριά ιστορική κληρονομιά και στα πεπρωμένα του Γένους. Διαμόρφωσε διά μέσου των αιώνων και επί σειράς γενεών μία πνευματική παράδοση. Αυτή η πνευματική παράδοση της Μακρυνείας μέσω ιστορικών περιπετειών εδραιώθηκε στις ψυχές των Μακρυνείων από τα εθνεγερτικά κηρύγματα Χριστιανικής Ρωμιοσύνης των δύο Μεγάλων Αιτωλών διδασκάλων του Γένους, του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού του φωτιστή των σκλάβων και του Ευγένιου Γιαννούλη του Αιτωλού. Ιδιαίτερα ο Άγιος Κοσμάς, από το Μέγα Δένδρο, περιόδευσε σε όλα τα χωριά της Μακρυνείας, δυνάμωσε στους υπόδουλους Μακρύνειους τα ιδανικά της Ορθόδοξης Πίστης και της γνήσιας Ελληνικής παιδείας, ενισχύοντας τον αγώνα τους για την διεκδίκηση της Ελευθερίας.
Τα Μοναστήρια και οι μοναχοί έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πνευματική προετοιμασία του Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Πρώτον, διότι το έργο τους γινόταν αθόρυβα και δεν ήταν άμεσα ορατό. Η πνευματική προετοιμασία με τη μυστηριακή ζωή και την παιδεία γίνονταν «ἐν κρυπτῶ», εξ ου και η παράδοση για το «Κρυφό Σχολειό». Δεύτερον, τα περισσότερα μοναστήρια ήταν σε μέρη απρόσιτα και όχι ευπρόσβλητα. Τρίτον, διότι εκεί αιώνες είχαν συγκεντρώσει μεγάλους πνευματικούς θησαυρούς (χειρόγραφα, κώδικες, σπάνια βιβλία κ.ά.). Είναι γνωστές πολλές Βιβλιοθήκες Μοναστηριών που διέσωσαν χειρόγραφους κώδικες, επίσημα έγγραφα, Πατριαρχικά σιγίλλια και τουρκικά, βιβλία ιστορικά, θεολογικά κ.ά. Τέταρτον, διότι ορισμένοι ενθουσιώδεις νέοι ξεφεύγοντας από την θέση του ραγιά, γίνονταν μοναχοί (ο Διάκος, ο Παπαφλέσσας). Πέμπτον, διότι σπουδαίοι δάσκαλοι, όπως ο Αναστάσιος Γόρδιος από τα Βραγγιανά των Αγράφων και άλλοι πολυμαθείς μοναχοί είχαν καταφύγει σε δύσβατες περιοχές και είχαν δημιουργήσει περιώνυμες σχολές.
Στα περισσότερα μοναστήρια υπήρχαν προ του 1821 πλούσιες βιβλιοθῆκες. Μετά τη λήξη του Αγώνα σε όλα σχεδόν τα μοναστήρια της Ρούμελης και του Μοριά είχαν ελάχιστα βιβλία, κυρίως λειτουργικά. Τα άλλα, καθώς και πολύτιμα χειρόγραφα, είχαν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή «χαρτουτσιῶν», δηλαδή φυσεκίων. Η Ιερά Μονή Κατερινούς διέθετε σπουδαία και πλούσια βιβλιοθήκη για την εποχή εκείνη. Ανάμεσα στα βιβλία αναφέρεται Ευαγγέλιο του 1686, που εκδόθηκε από τον Νικόλαο Γλυκύ στη Βενετία, αφιερωμένο στο Μητροπολίτη Φιλαδελφείας Μελέτιο Τυπάλδο. Επίσης στη Βιβλιοθήκη της Μονής υπήρχε το βιβλίο επιγραφόμενο «Μέλισσα», «ἐκδοθέν ἐν Βενετία τό αχπς΄ (=1680 μ.Χ.) παρά τοῦ Νικολάου Γλυκέος». Στα περιθώρια του βιβλίου αυτού, βρέθηκαν από τον αρχιμ. Σωφρόνιο Παπακυριακού ενθυμήσεις του 1725, χειρόγραφες σημειώσεις του Επισκόπου Ησαΐα, ο οποίος εξορίσθηκε για 5 χρόνια στο Βουρκάνο Μεσσηνίας. (Δ.Αλεξανδρής, Η Μακρυνεία Β΄, σ. 645) Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη έγγραφη αρχειακή πηγή για τη λειτουργία της Μονής Κατερινούς και αποδεικνύει ότι Επίσκοποι έχοντες συνείδηση των υψηλών τους καθηκόντων, έρχονταν σε σύγκρουση με τους Τούρκους και εξορίζονταν.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, αλλά και κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως του 1821, η Μονή προσέφερε άσυλο στους κυνηγημένους από τους Τούρκους Ζυγιώτες, βοήθησε τον αγώνα τους και παρείχε προστασία και αρωγή στους επαναστατημένους Ρουμελιώτες. Και είναι σημαντικό ότι είχε συνεισφέρει σύμφωνα με τη διαταγή του Προέδρου του Εκτελεστικού Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, (δυνάμει του από 11 Μαΐου 1822, υπ’ αριθμ. 1399 θεσπίσματος του Βουλευτικού Σώματος), το ποσό των 2.000 γροσίων, για να εξοικονομηθούν τα έξοδα του Ελληνικού Στόλου για τα λοιπά χρειώδη του πολέμου. (Εμμανουήλ Πρωτοψάλτης, Μνημεία Ελλην. Ιστορίας, «Αρχείον Αλεξ. Μαυροκορδάτου», τ. 5ος, τεύχ. ΙΙ, Αθήνα 1986).
Αλλά και αργότερα με Βασιλικό Διάγραμμα (υπ’ αριθμ. 50) από 10-9-1857 συνεισφέρει ετησίως το χρηματικό ποσό των 60 δραχμών στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας, για την λειτουργία των Ιερατικών Σχολείων. Στη συνέχεια, το 1931 η Ιερά Μονή παραχώρησε από τα κτήματά της, για την ανοικοδόμηση κοινωφελών έργων (νοσοκομείο, εκκλησία, σχολείο κ.ά.), το 1937, το 1947 και το 1952 διένειμε δωρεάν πολλά οικόπεδα και κτήματα από την περιουσία της σε ακτήμονες πολίτες της περιοχής.
Τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτούργησαν στην περιοχή και άλλα επτά Μοναστήρια, εκ των οποίων το ένα έπαυσε την λειτουργία του πριν από την Επανάσταση και τα υπόλοιπα διαλύθηκαν με το Β.Δ. στις 25 Σεπτεμβρίου 1833, όπως και όλες οι Μονές του Ελληνικού κράτους, κάτω των έξι μοναχών. Μεταξύ αυτών και η Μονή Κατερινούς, όπως και οι υπόλοιπες, παρέδωσε τα ιερά σκεύη τους και τα κειμήλια στην Ιερά Μονή Προυσού. Αμέσως όμως μετά από 26 Απριλίου 1834, η Μονή Κατερινούς μαζί με τις Μονές Μυρτιάς και Γενέσιον της Θεοτόκου Ρόμβου και Μεταμόρφωσης του Παντοκράτορος Ωλενείας κρίθηκαν διατηρητέες Μονές στο Νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος και συνεχίζουν την ιστορία τους.
Η από κοινού συνεργασία Μοναχών και Κλεφτών του Ζυγού στη Μονή Κατερινούς αποδεικνύεται και με το γεγονός της ορκομωσίας του Δ. Μακρή το 1819, στην οποία πρωτοστάτησε ο Ηγούμενος Δανιήλ, οποίος κάλεσε τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο να μυήσει στη Φιλική Εταιρεία τον Καπετάνιο του Ζυγού.
Ορθώς διατυπώθηκε ότι ο Μοναχισμός είναι φύλαξ της Ορθοδόξου Πίστεως. Και αυτό επικυρώνεται από Επίσημη Πατριαρχική διαπίστωση, με συνοδική εγκύκλιο του 1836, κατά των εχθρών της Μοναχικής Πολιτείας. Στην εγκύκλιο (Ἐπισημαίνεται μέ ἔμφαση, ὅτι οἱ ἐχθροί τῆς Ὀρθοδοξίας εἶχαν ἰδιαίτερο λόγο νά συκοφαντήσουν καί να διαλύσουν τό Μοναχικό Τάγμα, ἐξ αἰτίας τοῦ μοναδικοῦ –εξ’ ἀρχῆς– ρόλου του στή διαφύλαξη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καί τόν πνευματικό καταρτισμό τῶν Ὀρθοδόξων…) Τό κείμενο ὑπέγραψαν οἱ Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ΣΤ΄ (1835-1840, 1867-1871) καί Ἱεροσολύμων Ἀθανάσιος Ε΄ (1827-1844), καθώς καί οἱ Μητροπολῖτες καί Ἐπίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας. Αυτήν την προσφορά του Μοναχισμού κατά την Επανάσταση, γνώριζαν πολύ καλά οι Βαυαροί το 1834, γι’ αυτό διέλυσαν 412 Μοναστήρια.
Είναι γεγονός ότι οι πρόγονοί μας και ήρωες του 1821 εμψυχώθηκαν από τα ιδανικά της Φυλής, φλογίσθηκαν από την Πίστη τους στο Θεό ότι ο αγώνας τους ήταν ιερός και δίκαιος και επέτυχαν την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της Πατρίδος μας!
Εμείς σήμερα οφείλουμε βαθειά ευγνωμοσύνη στους ήρωες προγόνους μας, οι οποίοι μας κληροδότησαν ελεύθερη και ένδοξη Πατρίδα. Τελικά η Επανάσταση των Ελλήνων του 1821 ήταν μία φωτεινή λάμψη που διέλυσε την καταχνιά της τούρκικης σκλαβιάς και την παγωνιά της απολυταρχικής Ευρώπης. Οπλισμένοι με την πνευματική κληρονομιά της Φυλής, την πίστη στο Θεό και στα ιδανικά του Έθνους, οι πρόγονοί μας έσπασαν τα δεσμά των τυράννων, που τους χάλκευαν επί 400 χρόνια και πόθησαν να αποκτήσουν την ελευθερία τους. Σήμερα ζούμε μία κρίση αξιών και οι συνειδήσεις έχουν κλονιστεί επικίνδυνα, τα πατροπαράδοτα ιδανικά έχουν ατονήσει. Πιστεύουμε ότι και σήμερα ο αγώνας μας είναι υπέρ Πίστεως και Πατρίδος! Είναι άκρως αναγκαίο να στραφούμε στο πνεύμα του 1821 και να παραδειγματισθούμε από τις θυσίες και τα κατορθώματα των προγόνων μας. Η Ελληνική ιστορία είναι γεμάτη από μύρια παραδείγματα ηρωϊσμού και αυτοθυσίας. Ο πρωτοπόρος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας Κωστής Παλαμάς, ενώνοντας όλη την ιστορία του Ελληνισμού, μας καλεί να στρεφόμαστε στο παρελθόν, να αναβαπτιζόμαστε «για μια καινούργια ανάσταση, για μια νέα Πατρίδα!»
«…Καὶ τὰ λημέρια εἶν’ ἄπαρτα, κι εἶν’ ἀποφασισμένα
τὰ παλληκάρια τὰ γερὰ μὲ τ’ ἄρματα στὰ χέρια.
Στήσαν τὰ μετερίζια τους ἐκεῖ καὶ τὰ ταμπούρια
καὶ τὴ ζωὴ τοῦ λεύτερου ἴσα κεῖ τὴν ἀνεβάσαν
γιὰ μιὰ καινούρια ἀνάσταση καὶ γιὰ μιὰ νέα Πατρίδα!».
ΠΗΓΗ: Κ. Παλαμᾶ, Ἅπαντα, Τόμος Ε΄. Γ΄ ΕΚΔΟΣΗ, ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ Η ΦΛΟΓΕΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ
*Η ομιλία εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Παναγίας Κατερινούς, στην εκδήλωση για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, μετά τον Εσπερινό του Γενεσίου της Θεοτόκου της Πανηγύρεως 2021.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Κατερινοῦς