Ο εικονογραφικός τύπος της Υπαπαντής του Χριστού

 Η εορτ της Υπαπαντς του Ιησού Χριστο είναι μία από τις πιο αρχαίες εορτές της Εκκλησας μας, εορτάζεται από το 518 μ.Χ. Υπαπαντή σημαίνει υπάντηση, υποδοχή. Ο δίκαιος Συμεών ο πρεσβύτης, υπέργηρος πλέον, υποδέχεται στο Ναό τον Χριστό ως βρέφος τεσσαράκοντα ημερών.

 


 

 

Το εικονογραφικό πρόγραμμα ενός ναού ακολουθεί τη βυζαντινή ή μεταβυζαντινή τεχνοτροπία, η οποία ενέχει θεολογικό και διδακτικό χαρακτήρα. Η παράσταση της Υπαπαντής εντάσσεται στην εικονογραφία του Δωδεκαόρτου, μία από τις δώδεκα μεγάλες εορτές του λειτουργικού έτους. Η εικόνα βασίζεται στην περικοπή του Ευαγγελίου του Λουκά (β΄,22-39).

 

Στην απεικόνιση του θέματος, ο δίκαιος και ευσεβής Συμεν όρθιος κρατεί ευλαβικά με καλυμμένα τα χέρια το Θείο Βρέφος, διότι γνώριζε από την προφητεία ότι Αυτό είναι ο ίδιος ο Θεός με σάρκα ανθρώπου, τον Οποο θα έβλεπε πριν αποθάνει. Γεγονότα και θεολογικοί όροι της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης βρίσκουν την καλύτερη έκφρασή τους στις εικόνες. Γι' αυτό το λόγο ο Συμεών ευχαριστώντας τον Θεό εκφράζει την ευχή: «νν πολύεις τν δολον σου Δέσποτα....» την οποία ευχή καθιέρωσε η Εκκλησα μας στην ακολουθία του Εσπερινού, λίγο πριν την «απόλυση».

 

Στον εικονογραφικό τύπο της Υπαπαντής, η Θεοτόκος παρέδωσε το Θείο Βρέφος στις αγκάλες του δίκαιου Συμεών, συνοδευόμενη από τον Ιωσήφ, ο οποίος κρατεί ένα ζεύγος τρυγόνων, σύμφωνα με το ιουδαϊκό έθιμο. Διότι έπρεπε να τηρήσει το νόμο, αφού δεν ήλθε να καταργήσει τον Μωσαϊκό νόμο, όπως ισχυρίζονταν οι υποκριτές Φαρισαίοι και Γραμματείς, αλλά να τον συμπληρώσει, να τον τελειοποιήσει. Από αυτό το γεγονός η Εκκλησα μας καθιρωσε την ακολουθία του «Σαραντισμού», κατά την οποία οι μητέρες βγάζουν για πρώτη φορά το παιδί τους από το σπίτι, σαράντα ημερών βρέφος και το πηγαίνουν στην Εκκλησία, για να το ευλογσει ο ιερέας και να λάβει την χάρη από την προσκύνηση των ιερν εικνων.

 


 

 

Επίσης στην παρσταση η Παρθένος ακολουθείται από την προφήτιδα Άννα, η οποία κρατεί το «ειλητάριο» ένα πάπυρο ξετυλιγμένο, που γράφει: «τοτο τ βρέφος ορανόν κα γν στερέωσε» και αξιώνεται να ομολογήσει ότι το Βρέφος είναι ο τέλειος και προαιώνιος Θεός, Δημιουργός του παντός και λυτρωτής της. Και ως Λόγος του Θεού είναι πάντοτε ενωμένος με τον Πατέρα Του και το Άγιο Πνεύμα. Το κιβώριο όπου στέκεται ο Συμεών και τα κτίρια στο βάθος έχουν την έννοια του Ναού, όπου έλαβε χώρα το γεγονός της Υπαπαντής.

 

Κατά την μεγάλη αυτή εορτή της Υπαπαντής, η οποία είναι Δεσποτική αλλά και Θεομητορική, στην Εκκλησία μας εξυμνείται η μορφή του Χριστού ως Ήλιος της δικαιοσύνης και ως ελευθερωτής των ψυχών και η συμβολή της Κεχαριτωμένης Θεοτόκου στην έλευση και στην ανατροφή του Υιού της και Θεού μας, εξ ου και εορτή σήμερα της χριστιανής μητέρας. Είναι χαρμόσυνη εορτή  με μνους που τονίζουν το έργο της Θείας Οικονομίας, ήλθε ο Χριστός στη γη να συναντήσει τον άνθρωπο και προσκαλεί τον άνθρωπο τα συναντήσει τον Θεό με τη θεάρεστη ζωή του. Επομένως η Υπαπαντή του Χριστού αποσκοπεί και στην υπαπαντή του κάθε χριστιανού.

 


 

 

 

πολυτκιον. χος α’.

Χαρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε, κ σο γρ νέτειλεν λιος τς δικαιοσύνης, Χριστς Θες μν, φωτίζων τος ν σκότει. Εφραίνου κα σ Πρεσβτα δίκαιε, δεξάμενος ν γκάλαις τν λευθερωτν τν ψυχν μν, χαριζόμενον μν κα τν νάστασιν.

 

Μεγαλυνριον

Σήμερον Πάναγνος Μαριάμ, τ Να προσάγει, σπερ βρέφος τν Ποιητήν, ν ν τας γκάλαις, Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεν ατν κηρύττει, κν σάρκα εληφε.

 


 

 

κ τς ερς Μονς