Η Εικόνα της Μεταμορφώσεως του Χριστού
Η απεικόνιση της Μεταμορφώσεως αποδίδεται με έναν σύνθετο τύπο. Ο Χριστός τοποθετείται σε τριπλή δόξα στην κορυφή του όρους Θαβώρ, ευλογεί με το δεξί χέρι και κρατεί κλειστό ειλητάριο με το αριστερό. Οι προφήτες Μωϋσής και ο Ηλίας ικετεύουν δεξιά και αριστερά προβαλλόμενοι επάνω δύο διαφορετικά εξάρματα του όρους. Οι τρεις μαθητές συνεπαρμένοι από το εκτυφλωτικό Φως και φοβούμενοι από τη φωνή του Θεού που ακούστηκε από την ολόφωτη νεφέλη: «οὗτος ἐστὶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα», έπεσαν έντρομοι στο έδαφος. Στις άκρες του πίνακα, εκατέρωθεν αποδίδεται η ανάβαση και η κατάβαση στο όρος Θαβώρ των τριών συμπορευομένων μαθητών με τον Ιησού.
Στην εικόνα κυριαρχεί μία καταπληκτική και τέλεια αντίθεση. Ο Χριστός παριστάνεται ακίνητος μέσα στην θεϊκή Του δόξα και λούζει με αυτήν τις μορφές του Μωϋσή και του Ηλία, οι οποίοι υποκλίνονται στον Κύριο και σχηματίζουν τον τέλειο κύκλο του Υπερπέραν. Χαμηλά αντιπαρατίθεται η ζωηρή στάση των Αποστόλων, οι οποίοι ως άνθρωποι κατακρημνίζονται από το εκτυφλωτικό φως της θεϊκής δόξας. Το άκτιστο Φως στην εικόνα αποδίδεται με τα συμβολικά χρώματα και σχήματα από τα οποία περιβάλλεται ο Χριστός. Η τριπλή δόξα συμβολίζει την παρουσία των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος. Οι ακτίνες από το σώμα του Χριστού υποδηλώνουν τον ήλιο, το φωτοστέφανο συμβολίζει την πνευματική ενέργεια και η λευκότητα των ενδυμάτων Του την καθαρότητα και την αφθαρσία. Όλο το Θαβώριο Φως εικονίζει τη θεϊκή ύπαρξη.
Η εικόνα της Μεταμορφώσεως είναι μία φανέρωση της Τριαδικής Θεότητος και μία επίδειξη της Βασιλείας του Θεού. Ο Κύριος επιδεικνύει τον Παράδεισο με την παρουσία των δύο Προφητών και καλεί τους μαθητές Του και μέσω αυτών όλη την Εκκλησία Του να ενωθούν μαζί Του, για να κερδίσουν τη Βασιλεία των Ουρανών.
Η Μεταμόρφωση του Χριστού μέσα στο άκτιστο φως είναι η εκδήλωση της θείας λαμπρότητας, της άχρονης και άκτιστης δόξας, μία αναγνώριση των δύο φύσεων του Χριστού, της θεϊκής και της ανθρωπίνης. Επιπλέον προεικονίζει την Ανάστασή Του. Ταυτόχρονα είναι μία «προτύπωσις», μία εικόνα της μεταμορφωμένης ανθρώπινης φύσης και θέωσης που χαρίζει το απολυτρωτικό έργο του Χριστού.
Αυτό το Φως έδωσε τη δυνατότητα στους τρεις μαθητές να δουν την αληθινή δόξα του Χριστού στην αιώνια Βασιλεία Του «καθώς ηδύναντο» κι επομένως αξιώθηκαν να μεταμορφωθούν κι εκείνοι όσο ήταν δυνατόν με την ανθρώπινη φύση τους.
Το γενικό μήνυμα που εκπέμπει η εικόνα στους πιστούς χριστιανούς είναι ότι, αφού με το βάπτισμα έχουν γίνει μέτοχοι στο μυστήριο της Ανάστασης (που προεικονίζει η Μεταμόρφωση), καλούνται τώρα να μεταμορφώνονται ολοένα και περισσότερο με τη χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού (Β’ Κορινθ. 3:18).
Ἐξαποστειλάριον Αὐτόμελον.
Φῶς ἀναλλοίωτον Λόγε, φωτὸς Πατρὸς ἀγεννήτου, ἐν τῷ φανέντι φωτί σου, σήμερον ἐν Θαβωρίῳ, φῶς εἴδομεν τόν Πατέρα, φῶς καὶ τὸ Πνεῦμα, φωταγωγοῦν πᾶσαν Κτίσιν.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς