Γεννήθηκε στη Βολισσό της Χίου και έζησε γύρω στα 1.500 μ.Χ., σύμφωνα με τον βιογράφο της άγιο Νικηφόρο τον Χίο, αλλά το ιερό της συναξάρι παραπέμπει στα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Ο πατέρας της ήταν φανατικός ειδωλολάτρης και η μητέρα της πιστή χριστιανή, αλλά απεβίωσε νωρίς και άφησε την Μαρκέλλα σε νεαρή ηλικία. Ωστόσο η Μαρκέλλα διακρίθηκε για τη βαθιά της πίστη και αγάπη στο Χριστό, για την καλωσύνη, τη σεμνότητα και την ομορφιά και ευγένεια της ψυχής. Τα ψυχικά της χαρίσματα την οδήγησαν σε αδιάκοπη επικοινωνία με τον Θεό διά της προσευχής.
Ωστόσο ο μισάνθρωπος και μισόκαλος διάβολος την φθόνησε για τη σεμνότητα και πίστη της. Προκάλεσε στον ειδωλολάτρη πατέρα της σφοδρό ανήθικο έρωτα προς αυτήν, ο οποίος προσπαθούσε να πείσει τη σεμνή κόρη να ενδώσει σε αυτόν. Η Μαρκέλλα αντιστεκόμενη έφυγε κρυφά από το σπίτι της και περιπλανιόταν στα βουνά του νησιού. Αλλά ο μανιακός πατέρας της, την αναζητούσε μέρα και νύχτα, ώσπου την εντόπισε σε κάποιο βουνό. Μία μεγάλη βάτος αποτέλεσε το ασφαλές καταφύγιο της Αγίας. Ο πατέρας της όμως έβαλε φωτιά στη βάτο και η Μαρκέλλα κατάφερε να διαφύγει τρέχοντας. Τη σημάδεψε με το τόξο του, την πλήγωσε, αλλά η Μαρκέλλα έστρεψε τα μάτια στον Ουράνιο Νυμφίο της ψυχής της και Του ζήτησε να σχίσει τον βράχο και να την κρύψει μέσα. Ο βράχος σχίστηκε και δέχτηκε το σώμα της ενάρετης Μαρκέλλας έως το στήθος. Ο παράφρων πατέρας της προσπάθησε να την ανασύρει αλλά δεν τα κατάφερε και την διαμέλισε έκοψε τους μαστούς της και πέταξε την κεφαλή της στη θάλασσα. Μία ουράνια λάμψη εκπέμπεται από την κεφαλή της Αγίας, που στέφθηκε με τον άφθαρτο στέφανο του μαρτυρίου και με τη θεϊκή δόξα. Η Παρθενομάρτυς Μαρκέλλα στα δεκαοκτώ της χρόνια προτίμησε τον θάνατο από την ατίμωση.
Το σημείο εκείνο καθαγιάσθηκε από την αιμόφυρτη κεφαλή της Αγίας, έγινε τόπος προσκυνήματος στους αιώνες που ακολούθησαν και μετετράπη σε θαυματουργική πηγή με αγίασμα. Και στον τόπο του κρησφύγετου της βάτου, η ευσέβεια των πιστών ύψωσε Ναό αφιερωμένο στο όνομά της. Στο Λειμωνάριο της Χίου αναφέρονται πολλά θαύματα ασθενών και πρόσφατα περιστατικά πιστοποιούν της θαυματουργική παρουσία της Αγίας. Εορτάζεται από την Εκκλησία μας στις 22 Ιουλίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α´. Τοῦ λίθου σφαγισθέντος.
Τοῦ Κυρίου τοῖς νόμοις, καὶ τοῖς θείοις διδάγμασι, πειθομένη Μαρκέλλα, καὶ ἀμέμπτως φυλάττουσα, τὴν βίαν πτοηθεῖσα τοῦ πατρὸς, ὦ Νύμφη ἀκήρατε Χριστοῦ, ἐν τοῖς ὄρεσιν ηὐλίζου, ἐν οἷς διώκων εὑρίσκει καὶ ἐκτείνει σε· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχὺν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς ἁγνείας τὸ ρόδον καὶ τῆς Χίου τὸ βλάστημα, τὴν Ἁγίαν Μαρκέλλαν ἐν ὠδαῖς εὐφημήσωμεν τμηθεῖσα γὰρ χειρὶ τῆ πατρικῆ, ὡς φύλαξ ἐντολῶν τῶν τοῦ Χριστοῦ, ρῶσιν νέμει καὶ κινδύνων ἀπαλλαγήν, τοῖς πρὸς αὐτὴν κραυγάζουσι, δόξα τῷ δεδοκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς