Υπήρξε μαθητής του Αποστόλου Παύλου, του
Πέτρου, ανεψιός του Αποστόλου Βαρνάβα και συνοδός στις διάφορες περιοδείες
τους. Κατάγονταν από την Κύπρο, αλλά εγκαταστάθηκε στα Ιεροσόλυμα και έλαβε
αξιόλογη παιδεία. Το ιουδαϊκό του όνομα ήταν Ιωάννης και το ρωμαϊκό του επώνυμο
Μάρκος. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μάρκος χρημάτισε πρώτος Επίσκοπος της
Αλεξανδρείας (το 43 μ.Χ.), όπου και μαρτύρησε περί το 68 μ.Χ. Κήρυξε το
Ευαγγέλιο στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, τη Βαρβαρία.
Ο Μάρκος είναι ο συγγραφέας του δευτέρου
στη σειρά συνοπτικού Ευαγγελίου της Καινής Διαθήκης (το 65 μ.Χ.) και το έγραψε
για χάρη των χριστιανών, που προέρχονταν από ειδωλολάτρες. Η γλώσσα του Ευαγγελίου
παρουσιάζει απλότητα ύφους, σαφήνεια διατύπωσης και παραστατικότητα περιγραφής.
Ως προς το περιεχόμενο, αναφέρεται σε γεγονότα της ζωής του Ιησού Χριστού, στη
διαδασκαλία Του και κυρίως τα θαύματά Του. Ο σκοπός της συγγραφής του ήταν η
έκθεση των θαυμάτων για να αποδείξει τη θεϊκή καταγωγή του Κυρίου και τη δύναμή
Του, διά των θαυμάτων. Γι’ αυτό και οι αγιογράφοι τοποθετούν δίπλα στον
ευαγγελιστή Μάρκο ένα λιοντάρι, που είναι σύμβολο της δυνάμεως.
Το λείψανό του φυλασσόταν στην
Αλεξάνδρεια έως το 828 μ.Χ., οπότε μεταφέρθηκε από Ενετούς εμπόρους στη Βενετία
και έκτοτε φυλάσσεται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Η μνήμη του από την
Ορθόδοξη εκκλησία τιμάται στις 25 Απριλίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τοῦ
Πέτρου συνέκδημος, καὶ κοινωνὸς ἱερός, τοῦ Λόγου διάκονος, καὶ ὑποφήτης
σοφός, ἐδείχθης Ἀπόστολε, ὅθεν τὸ τοῦ Σωτῆρος, Εὐαγγέλιον θεῖον, Μᾶρκε διαχαράττεις, ὡς οὐράνιος μύστης, διὸ Εὐαγγελιστὰ σέ, πόθω γεραίρομεν.
Κοντάκιον. Ἦχος β. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἐξ ὕψους
λαβών, τὴν χάριν τὴν τοῦ Πνεύματος, ῥητόρων πλοκάς, διέλυσας Ἀπόστολε, καί τά ἔθνη ἅπαντα, σαγηνεύσας, Μᾶρκε ἀοίδιμε, τῷ Δεσπότῃ προσήγαγες, τό θεῖον κηρύξας Εὐαγγέλιον.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς