Ἐν ᾗ μνείαν ποιούμεθα τῆς Δευτέρας καί ἀδεκάστου
Παρουσίας
τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ.
(Ματθ. κε’
31-46)
Το Ευαγγέλιο του Χριστού, η διαθήκη Του,
είναι εντολή αγάπης. Είναι εντολή καινή, και έχει κύριο εκφραστή της τον
Χριστό, γιατί ο ίδιος ο Θεός, κατά τον άγιο Ιωάννη τον θεολόγο, αγάπη εστί.
Ενανθρώπησε, κενώθηκε, θυσιάστηκε για μας, ανέβηκε στον ατιμωτικό σταυρό,
αναστήθηκε από τον τάφο, ανελήφθη στον Πατέρα, άνοιξε την πόρτα του Παραδείσου
για μας. Και μας άφησε σημείο αναφοράς την Αγάπη και μάλιστα την έμπρακτη Αγάπη
με θυσίες. Έτσι το Ευαγγέλιο της κρίσεως προκαταγγέλλει ότι το κριτήριο είναι
αυτή η αγάπη. Με αυτό θα κριθούν κάποτε οι πράξεις όλων των ανθρώπων. Κι αυτό
είναι η έμπρακτη εκδήλωση της αγάπης ή η παράλειψή της.
Ένα τροπάριο ιδιόμελο της Λιτής λέγει
χαρακτηριστικά: «Τὰς τοῦ Κυρίου γνόντες ἐντολὰς οὕτω πολιτευθῶμεν· πεινῶντας διαθρέψωμεν, διψῶντας ποτίσωμεν, γυμνοὺς περιβαλώμεθα ξένους, συνεισαγάγωμεν, ἀσθενοῦντας, καὶ τοὺς ἐν
φυλακῇ, ἐπισκεψώμεθα, ἵνα εἴπῃ καὶ πρὸς ἡμᾶς, ὁ μέλλων
κρῖναι πᾶσαν τὴν γῆν· Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε, τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν
βασιλείαν».
Με την αγάπη αυτή μιμούμαστε τον Θεό. Ο
άνθρωπος που αγαπά αληθινά και με ταπείνωση, ακολουθεί το θέλημα του Θεού.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας αναφέρονται στο
κριτήριο της Αγάπης που τονίζει το Ευαγγέλιο της κρίσεως ο
άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός επισημαίνει: «ο Θεός δεν τιμωρεί και δεν αμείβει
κανέναν. Δεν εκδικείται και δεν τιμωρεί ποτέ και κανέναν. Αυτά που
χαρακτηρίζονται ως "τιμωρίες" δεν είναι παρά αναπόφευκτες συνέπειες
κακών επιλογών μας. Ο Θεός μόνον αγαπά, θεραπεύει και δίνει ζωή. Και τούτο
οφείλουμε να ξέρουμε· ότι ο Θεός δεν θα τιμωρήσει κανέναν στο μέλλον, αλλά ο
καθένας κάνει τον εαυτό του ικανό να συμμετέχει στη ζωή του Θεού. Και η
συμμετοχή στη ζωή του Θεού είναι απόλαυση, ενώ η απόσταση από Αυτόν κόλαση».
Την Κυριακή της Μελλούσης Κρίσεως, που
προηγείται της μεγάλης νηστείας της Τεσσαρακοστής, στο Δοξαστικό του Εσπερινού
ακούμε: «Ὅταν τίθωνται θρόνοι καὶ ἀνοίγωνται βίβλοι καὶ Θεός εἰς κρίσιν καθέζηται, ὦ ποῖος φόβος τότε ! Ἀγγέλων
παρισταμένων ἐν φόβῳ, καὶ ποταμοῦ πυρὸς ἕλκοντος,
τί ποιήσομεν τότε οἱ ἐν
πολλαῖς ἁμαρτίαις ὑπεύθυνοι
ἄνθρωποι;»
Τίποτε από τη ζωή τού ανθρώπου, απολύτως
τίποτε, ούτε έργο, ούτε λόγος, ούτε σκέψη δεν παραμένει άγραφο. Όλα
σημειώνονται για τη σωτηρία του ανθρώπου, όπως βεβαιώνει και ο Μέγας Βασίλειος:
«Στην κρίση, όχι μόνο τα έργα και τα λόγια, αλλά και οι λογισμοί θα
εξετασθούν». Και ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, περιγράφει την κατάσταση της ψυχής
του: «Ενθυμούμαι εκείνη την ώρα, αγαπητοί και κλαίω και ταράζομαι∙ σκέπτομαι
εκείνη τη φοβερή κρίση… και με κυριεύει το κλάμα και πενθώ μέχρι να παραλύσουν
τα χέρια μου από τους στεναγμούς… Κρίνε με, με τους οικτιρμούς Σου, Φιλάνθρωπε,
Πανάγαθε, και μη με τοποθετήσεις στα αριστερά με τα ερίφια, τα οποία σε
πίκραναν… Επειδή είμαι αμαρτωλός και ανάξιος, δεν θα παύσω να κτυπώ την θύρα
της ευσπλαχνίας Σου!»
Μεσώδια Καθίσματα. Κάθισμα.
Ἦχος πλ. β’
Ἐννοῶ τὴν ἡμέραν τὴν φοβεράν, καὶ θρηνῶ μου τὰς πράξεις τὰς πονηράς, πῶς ἀπολογήσομαι τῷ ἀθανάτῳ Βασιλεῖ; ποίᾳ δὲ
παρρησίᾳ ἀτενίσω τῷ Κριτῇ, ὁ ἄσωτος ἐγώ; Εὔσπλαγχνε Πάτερ, Υἱὲ μονογενές, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον
ἐλέησόν
με.
Δόξα… Ἦχος ὁ αὐτὸς
Εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος, εἰς τὸν τόπον ὃν διέθου, ὅταν καθίσῃς Ἐλεῆμον ποιῆσαι δικαίαν κρίσιν, μὴ δημοσιεύσῃς
μου τὰ κεκρυμμένα, μηδὲ καταισχύνῃς με
ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων· ἀλλὰ φεῖσαί μου ὁ Θεός, καὶ ἐλέησόν με.
Καὶ νῦν… Θεοτοκίον.
Ἐλπὶς τοῦ κόσμου ἀγαθή, Θεοτόκε Παρθένε· τὴν σὴν καὶ μόνην φοβεράν, προστασίαν αἰτοῦμαι, σπλαγχνίσθητι εἰς εὐπερίστατον λαόν, δυσώπησον τὸν ἐλεήμονα Θεόν, ῥυσθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν, ἐκ πάσης ἀπειλῆς, μόνη εὐλογημένη.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς