Εν όψει του νέου έτους, είναι αναγκαίο
να προβληματισθούμε, να «ἔλθουμε
εἰς ἑαυτόν» και ο καθένας να αναλάβει τις
ευθύνες του για την αξιοποίηση του χρόνου της ζωής, που μας χαρίζει ο Πανάγαθος
Θεός και τούτο το έτος. Ο Μέγας Βασίλειος μας συμβουλεύει: «πρόσεχε σεαυτῷ» και εννοεί να στραφούμε
στον εσωτερικό μας άνθρωπο και να γνωρίσουμε τον πραγματικό εαυτό μας. Μία
ειλικρινής αυτοεξέταση μας οδηγεί στην αυτογνωσία. Κι αυτή, αφού συνταιριάσει
με τη μετάνοια, τον πνευματικό ζήλο και την άγρυπνη φροντίδα μας για την τήρηση
των εντολών του Ευαγγελίου, μας ανεβάζει σταδιακά στη θεογνωσία. Έτσι, η
προσοχή του εαυτού μας γίνεται τελικά μία ενατένιση του Θεού, μία αίσθηση της
παρουσίας του Θεού στη ζωή μας. «Πρόσεχε σεαυτῷ, ἵνα
προσέχῃς Θεῷ», τονίζει ο θεοφόρος Άγιος στο τέλος
του λόγου του.
Και ο Άγιος Νεκτάριος στη σύγχρονη εποχή
συνιστά το ουσιώδες έργο της αυτογνωσίας, με το γνωστό έργο «γνῶθι σαυτόν», τα κείμενα της
αυτογνωσίας, για να γνωρίσει ο άνθρωπος σε βάθος τον εαυτό του. Ο άνθρωπος που
εξετάζει τον εαυτό του βρίσκει την
ευτυχία, αν ανταποκριθεί στη φωνή της συνείδησής του, αν ελεύθερα πράττει το
καλό, αν υπακούει στον ηθικὸ
νόμο του Θεού. Παραθέτουμε ένα κείμενο αυτογνωσίας του Αγίου Νεκταρίου.
Η καθαρή καρδιά είναι θρόνος
του Θεού
Τίποτε δεν είναι μεγαλύτερο από την
καθαρή καρδιά, γιατί μία τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Και τι είναι
ενδοξότερο από τον θρόνο του Θεού; Ασφαλώς τίποτα. Λέει ο Θεός γι’ αυτούς που
έχουν καθαρή καρδιά: «θα κατοικήσω ανάμεσά τους και θα πορεύομαι μαζί τους. Θα
είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου» (Β’ Κορ. 6, 16 )…Ποιοί λοιπόν
είναι ευτυχέστεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους; Και από ποιό αγαθό μπορεί να
μείνουν στερημένοι; Δεν βρίσκονται όλα τ’ αγαθά και τα χαρίσματα του Αγίου
Πνεύματος στις μακάριες ψυχές τους; Τι περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ’
αλήθεια, τίποτα! Γιατί έχουν στην καρδιά τους το μεγαλύτερο αγαθό: τον ίδιο τον
Θεό!
Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που
αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και στα
ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις,
στις ηδονές και σ’ όλες τις χλιδές και ματαιότητες, που κατάληξή τους έχουν την
πίκρα! Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με
οικοδόμηση κτιρίου σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα
τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη…
Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα
στον ίδιο σας τον εαυτό και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό.
Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. Μήπως έχασε την
παρρησία της προς τον Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των
εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των
καθηκόντων προς τον Θεό και τον πλησίον; Ερευνήστε μήπως κακίες και πάθη
γέμισαν την καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αυτή σε δρόμους στραβούς και
δύσβατους;…
Δυστυχώς, εκείνος που παραμέλησε την
καρδιά του, στερήθηκε όλα τα αγαθά κι έπεσε σε πλήθος κακών. Έδιωξε την χαρά
και γέμισε με πίκρα, θλίψη και στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και απόκτησε
άγχος, ταραχή και τρόμο. Έδιωξε την αγάπη και δέχθηκε το μίσος. Έδιωξε, τέλος,
όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που δέχθηκε με το
Βάπτισμα και οικειώθηκε όλες τις κακίες εκείνες, που κάνουν τον άνθρωπο ελεεινό
και τρισάθλιο.
Αδελφοί μου! Ο Πολυέλεος Θεός θέλει την
ευτυχία όλων μας και σ’ αυτή και στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό ίδρυσε την Αγία Του
Εκκλησία. Για να μας καθαρίζει αυτή από την αμαρτία, να μας αγιάζει, να μας
συμφιλιώνει μαζί Του, να μας χαρίζει τις ευλογίες του ουρανού. Η Εκκλησία έχει
ανοιχτή την αγκαλιά της, για να μας υποδεχθεί. Ας τρέξουμε γρήγορα όσοι έχουμε
βαριά τη συνείδηση. Ας τρέξουμε και η Εκκλησία είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ
φορτίο μας, να μας χαρίσει την παρρησία προς τον Θεό, να γεμίσει την καρδιά μας
με ευτυχία και μακαριότητα…
ΚΑΝΕ ΤΗΝ
ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ ΚΗΠΟ ΑΡΕΤΩΝ
ΚΑΙ ΟΧΙ
ΕΡΗΜΟ ΠΑΘΩΝ!
ΠΗΓΗ: ΑΓΙΟΥ
ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ «ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ - ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ, έκδ. ΑΘΩΣ».
Κοντάκιον τῆς Ἰνδίκτου. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς.
Ὁ τῶν αἰώνων Ποιητής καί Δεσπότης,
Θεέ τῶν ὅλων ὑπερούσιε ὄντως, τήν ἐνιαύσιον εὐλόγησον περίοδον, σῴζων τῷ ἐλέει
σου τῷ ἀπείρῳ Οἰκτίρμον,
πάντας τούς λατρεύοντάς σοι τῷ μόνῳ Δεσπότῃ καί ἐκβοῶντας φόβῳ· Λυτρωτά, εὔφορον πᾶσι τό ἔτος χορήγησον.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς