Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος
ακολούθησε την συνείδησή του, που τον παρακινούσε να θυσιάσει τον εαυτό του από
αγάπη για τον Χριστό και φωτίσθηκε από το άκτιστο Φως. Έμαθε την τέχνη της
απερίσπαστης προσευχής και μας παρέδωσε τα πνευματικά του γυμνάσματα, με την
παρότρυνση από τον παρόντα βίο πρέπει όλοι να φθάσουμε στην όραση της Βασιλείας
των ουρανών...
Από τα Πρακτικά και Θεολογικά κεφάλαια
(154) παραθέτουμε αποσπάσματα:
* Πίστη είναι να πεθάνει κανείς για τον Χριστό και για
χάρη της εντολής Του, πιστεύοντας ότι ο θάνατος αυτός θα του γίνει πρόξενος
ζωής· να θεωρεί τη φτώχεια σαν πλούτο, την ευτέλεια και την ασημότητα σαν
αληθινή δόξα και κοινωνική λάμψη· και να πιστεύει ότι με το να μην έχει τίποτε,
κατέχει τα πάντα ή μάλλον απέκτησε τον ανεξερεύνητο πλούτο της επιγνώσεως του
Χριστού, και όλα τα ορατά να τα βλέπει σαν λάσπη ή καπνό.
* Όλους τους πιστούς οφείλομε να τους βλέπομε σαν έναν,
και να σκεφτόμαστε ότι στον καθένα από αυτούς είναι ο Χριστός. Και να έχομε για
τον καθένα τέτοια αγάπη, ώστε να είμαστε έτοιμοι να θυσιάσομε για χάρη του και
τη ζωή μας. Γιατί οφείλομε να μη λέμε ούτε να θεωρούμε κανένα άνθρωπο κακό,
αλλά όλους να τους βλέπομε ως καλούς, όπως είπαμε. Κι αν δεις ένα αδελφό να
ενοχλείται από πάθη, να μην τον μισήσεις αυτόν μίσησε τα πάθη που τον πολεμούν.
Και αν τον δεις να τυραννιέται από επιθυμίες και συνήθειες προηγουμένων
αμαρτιών, περισσότερο σπλαχνίσου τον, μην τυχόν δοκιμάσεις και συ πειρασμό,
αφού είσαι από υλικό που εύκολα γυρίζει από το καλό στο κακό.
* Όπως όταν ρίξει
κανείς χώμα πάνω στη φλόγα αναμμένου καμινιού, τη σβήνει, έτσι και οι βιοτικές
μέριμνες και κάθε είδους εμπαθής προσκόλληση, έστω και σ' ένα ευτελές και
παραμικρό πράγμα, εξαφανίζει τη φλόγα που άναψε από την αρχή στην καρδιά.
* Πριν αποκτήσομε
το πένθος και τα δάκρυα —ας μη μας ξεγελά κανείς με απατηλά λόγια και ας μη
διατηρούμε αυταπάτες— δεν υπάρχει μέσα μας μετάνοια και αληθινή μεταμέλεια,
ούτε φόβος Θεού στις καρδιές μας, ούτε καταδικάσαμε τους εαυτούς μας, ούτε η
ψυχή μας ήρθε σε αίσθηση της μελλοντικής κρίσεως και των αιωνίων βασάνων. Γιατί
αν καταδικάζαμε τους εαυτούς μας και αποκτούσαμε τα παραπάνω, ευθύς θα κυλούσαν
και τα δάκρυά μας. Χωρίς αυτά ούτε η σκληροκαρδία μας μπορεί να μαλακώσει ποτέ,
ούτε η ψυχή μας θα αποκτήσει πνευματική ταπείνωση, ούτε θα βρούμε τη δύναμη να
γίνομε ταπεινοί. Kι εκείνος που δεν έφτασε σε τέτοια
κατάσταση, δεν μπορεί να ενωθεί με το Άγιο Πνεύμα. Εκείνος πάλι που δεν ενώθηκε
με Αυτό έπειτα από κάθαρσή του, ούτε στη θεωρία και στη γνώση του Θεού μπορεί
να φτάσει, ούτε είναι άξιος να διδάσκεται μυστικά τις αρετές της ταπεινώσεως.
* «Μακάριοι —λέει ο Θεός— όσοι είναι καθαροί στην καρδιά,
γιατί αυτοί θα δουν το Θεό». Η καθαρή καρδιά δε γίνεται από μία αρετή, ούτε
δύο, ούτε δέκα, αλλά όταν όλες μαζί αποτελέσουν μία, ας πούμε, και αυτή
κατορθωθεί στον τέλειο βαθμό. Μα ούτε και τότε μπορούν οι αρετές μόνες τους να
κάνουν καθαρή την καρδιά, χωρίς την ενέργεια και την παρουσία του Αγίου
Πνεύματος. Όπως ο χαλκιάς εργάζεται την τέχνη του με τα εργαλεία του, αλλά
χωρίς την ενέργεια της φωτιάς δεν μπορεί να κατασκευάσει το παραμικρό, έτσι και
ο άνθρωπος κάνει τα πάντα και μεταχειρίζεται τις άρετές σαν εργαλεία, χωρίς
όμως την παρουσία του πνευματικού πυρός, όλα μένουν ανενέργητα και ανώφελα· δεν
καθαρίζουν την ακαθαρσία και το πύον της ψυχής.
* Από το άγιο Βάπτισμα παίρνομε την άφεση των αμαρτιών
μας και ελευθερωνόμαστε από την παλιά κατάρα και αγιαζόμαστε με την παρουσία
του Αγίου Πνεύματος. Την τέλεια όμως χάρη, σύμφωνα με το ρητό: «Θα κατοικήσω
μέσα τους και θα βαδίσω ανάμεσά τους», δεν την παίρνομε τότε· αυτή ανήκει σε
όσους έχουν βέβαιη πίστη και την εκδηλώνουν με τα έργα τους. Γιατί όταν
εκτραπούμε μετά το βάπτισμα σε πονηρές και αισχρές πράξεις, χάνομε τελείως τον
αγιασμό που πήραμε σ' αυτό. Έπειτα, με ανάλογη μετάνοια και εξομολόγηση και
δάκρυα, παίρνομε πρώτα την άφεση των αμαρτιών μας, και στη συνέχεια τον αγιασμό
μαζί με την ουράνια χάρη.
* Σκοπός όλων εκείνων που ζουν σύμφωνα με το θέλημα του
Θεού είναι να ευαρεστήσουν τον Χριστό, το Θεό μας, να επιτύχουν τη συμφιλίωση
με τον Πατέρα μέσω της μετοχής του Πνεύματος, και με αυτό τον τρόπο να
κερδίσουν τη σωτηρία τους. Γιατί αυτό είναι η σωτηρία κάθε ψυχής, και αν αυτό
δεν γίνει, άχρηστος ο κόπος και μάταιη η εργασία μας. Ανώφελος θα είναι και
κάθε δρόμος ζωής, ο οποίος δεν οδηγεί σ' αυτό εκείνον που τον ακολουθεί.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης
Ἐλλαμφθείς οὐρανόθεν Συμεών ὅλος γέγονας φῶς ὁρῶν, Χριστόν ἐν τῆ στέρνη σὺν Πατρί τε καὶ Πνεύματι, ὥς ἥλιον
λαμπρόν φέρων γνωστός, νηστείαις σύν ἀσκήσεσι
πυκναῖς καὶ παννύχοις ἀγρυπνίαις προκαθαρθείς, αἴγλη γὰρ ἀπειρόφωτον,
Πλάστου φθεγκτήν σωρόν διηνεκῶς,
σύν ψυχήν τὴν ὁλόφωτον πρώτω φωτί παρέχου,
τοὺς πιστούς λαμπρύνων ὥσπερ ἥλιος.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς