Γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μικράς
Ασίας στα τέλη του 3ου αι., τον καιρό της ειδωλολατρείας. Αυτοκράτορας στη Ρώμη
και διώκτης των χριστιανών ήταν τότε ο Μαξιμιανός. Ο πατέρας του Ευστόργιος,
μέλος της συγκλήτου ήταν ειδωλολάτρης, ενώ η μητέρα του Ευβούλη θερμή
χριστιανή. Ο Παντολέων έξυπνος, ευγενικός, επιμελής και ενάρετος παρεδόθη στον
φημισμένο ιατρό Ευφρόσυνο, για να μάθει την ιατρική επιστήμη. Με το θαυμάσιο
χαρακτήρα του και την επιμέλεια, υπερτερούσε όλους τους νέους στη μόρφωση.
Ο Παντολέων γνώρισε τον αληθινό Θεό, από
τον γέροντα ιερέα της Νικομηδείας Ερμόλαο, με τον οποίο είχε πνευματική σχέση.
Δοκίμασε την πίστη του στο Χριστό, όταν προσευχήθηκε για ένα παιδί που
συνάντησε στο δρόμο και το είχε δαγκώσει φίδι. «Αν το παιδί αναστηθεί στο όνομα
του Ιησού Χριστού, δεν θα καθυστερήσω την βάπτισή μου, είπε». Η ανάσταση του
παιδιού τον οδήγησε στο θείο βάπτισμα. Έκτοτε με θαυμαστό τρόπο θεράπευε τους
ασθενείς και χωρίς να παίρνει χρήματα. Ο φθόνος και το μίσος των άλλων ιατρών
τον οδήγησε στον Μαξιμιανό, όπου απολογήθηκε και ομολόγησε την πίστη του στον
Χριστό.
Επειδή αρνήθηκε όλες τις προτροπές του
τυράννου να θυσιάσει στα είδωλα, βασανίστηκε σκληρά με μαχαίρια, λαμπάδες,
καζάνι που έβραζε, τον έριξαν σε πεινασμένα άγρια θηρία και στο βάθος της
θάλασσας, αλλά ο Χριστός τον θεράπευε. Εξαγριωμένος ο ηγεμόνας διέταξε τον
αποκεφαλισμό του και τότε ακούσθηκε η φωνή του Θεού από τον ουρανό, που του
έδωσε το όνομα Παντελεήμων, που σημαίνει να βοηθά και να ελεεί όλους τους
ανθρώπους, ως και αυτούς τους εχθρούς του.
Καθώς ο δήμιος άπλωσε το χέρι του, για
να κόψει με το σπαθί του το κεφάλι του Αγίου, το σπαθί λύγισε και το σίδερο
έλιωσε σαν κερί. Μπροστά σε αυτό θαύμα, οι παραβρισκόμενοι στρατιώτες έγιναν
χριστιανοί. Τότε ο Άγιος εκουσίως παραδόθηκε στο μαρτύριο. Λέγεται ότι από τη
πληγή του δεν έτρεξε αίμα, αλλά γάλα και το δέντρο της ελιάς, που τον είχαν
δέσει, καρποφόρησε ξαφνικά.
Η Εκκλησία
μας τιμά την μνήμη του την 27η Ιουλίου.
Δια πρεσβειών του Αγίου Παντελεήμονος,
Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον ημάς.
Ἀπολυτίκιον . Ἦχος γ’.
Ἀθλοφόρε Ἅγιε, καὶ ἰαματικὲ Παντελεῆμον, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων
ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. α’.
Μιμητὴς ὑπάρχων
τοῦ ἐλεήμονος, καὶ ἰαμάτων
τὴν χάριν παρ᾽αὐτοῦ
κομισάμενος, ἀθλοφόρε καὶ Μάρτυς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, ταῖς εὐχαῖς
σου τὰς ψυχικὰς ἡμῶν νόσους θεράπευσον, ἀπελαύνων τοῦ ἀεί, πολεμίου τὰ σκάνδαλα, ἐκ τῶν βοώντων ἀπαύστως· Σῶσον ἡμᾶς
Κύριε.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς