α. Ο
Εκκλησιασμός
Δεν νοείται χριστιανική ζωή χωρίς τακτικό εκκλησιασμό. Τονίζουμε τη λέξη «τακτικός», γιατί ο εκκλησιασμός ενός ανθρώπου που γίνεται από κοινωνική υποχρέωση, για να παραστεί σε κάποια κηδεία ή μνημόσυνο, σε κάποιο γάμο ή βάπτιση κ.λπ., δεν έχει ιδιαίτερη πνευματική αξία. Δυστυχώς η πλειοψηφία των λεγόμενων χριστιανών δεν εκκλησιάζεται τακτικά, γι’ αυτό και ζει με τρόπο κοσμικό και αμαρτωλό. Ο άγιος Νικόδημος λέει ότι οι χριστιανοί πρέπει να εκκλησιάζονται και μάλιστα υπό ορισμένες προϋποθέσεις: «Να πηγαίνουν στην Εκκλησία από ανάγκη ψυχής. Όπως οι πεινασμένοι και οι διψασμένοι έχουν ανάγκη να πηγαίνουν στην αισθητή τράπεζα και στην αισθητή βρύση για να χορτάσουν από φαγητό και πιοτό και να ικανοποιήσουν την πείνα και τη δίψα τους, έτσι και οι χριστιανοί πρέπει να πηγαίνουν στην Εκκλησία πεινασμένοι για το ζωοποιό σώμα του Κυρίου και το νοητό σώμα του Κυρίου που είναι ο λόγος του Θεού. Να εκκλησιάζονται με επιθυμία "γιατί ο ναός είναι η κοινή οικία, δική τους και του Θεού, για να αξιωθούν να δουν τον επουράνιο Πατέρα τους και τους πνευματικούς τους συγγενείς που είναι οι άγιοι Πάντες και ν’ απολαύσουν τα άφθαρτα αγαθά”».
Ο Άγιος προτρέπει τους χριστιανούς να
καταφεύγουν στην Εκκλησία, όπου θα βρίσκουν παρηγοριά και θα παίρνουν δύναμη
για την αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων της ζωής. Είναι αξιοπρόσεκτα τα
λόγια του: «Αδελφοί, μόλις ακούσετε να χτυπάει η καμπάνα ή το σήμαντρο της
Εκκλησίας, είτε όρθρος είναι είτε λειτουργία είτε εσπερινός, να τρέχετε και να
πηγαίνετε, όπως πηγαίνουν τα παιδιά στη μητέρα τους, όπως οι οικιακοί στην
πνευματική τους οικία και οι θαλασσομαχούντες στο λιμάνι. Να πηγαίνετε στην
Εκκλησία πεινασμένοι και διψασμένοι, για να συμμετέχετε στην πνευματική τράπεζα
των μυστηρίων και του θείου λόγου. Να πηγαίνετε στην Εκκλησία, στο κοινό
ιατρείο και πανδοχείο, όπως οι πληγωμένοι και οι ασθενείς».
β. Η
Πνευματική ζωή
Τη βοήθεια του Θεού πρέπει να τη ζητάει
ο χριστιανός, χωρίς ν’ αμφιβάλλει. Να έχει εμπιστοσύνη στην πρόνοια και αγάπη
του Θεού. Ο άγιος Νικόδημος, χρησιμοποιώντας την παραβολή του καλού Ποιμένα,
μιλάει για τον Ποιμένα Χριστό και για την αγάπη του προς τα πρόβατά του. Λέει
συγκεκριμένα: «Πώς είναι δυνατό ο καλός Ποιμένας μας, ο οποίος έτρεχε τριάντα
χρόνια ζητώντας το χαμένο πρόβατο, με τόσες δυνατές φωνές που βράχνιασε ο λάρυγγάς
του, ο οποίος περπάτησε τόσο κοπιαστικό και ακανθώδη δρόμο, ο οποίος έχυσε το
αίμα του κι έδωσε τη ζωή του, πώς είναι δυνατό τώρα που το πρόβατο τον
ακολουθεί, φωνάζει και παρακαλεί, να μη γυρίσει σ’ αυτό τα μάτια του; Πώς
μπορεί να μην το ακούσει και να μην το βάλει στους θείους ώμους του, κάνοντας
γιορτή με όλους τους αγγέλους του ουρανού;».
Ο χριστιανός πρέπει να ελέγχει τις πέντε
εξωτερικές του αισθήσεις, δηλαδή την όραση, την ακοή, την όσφρηση, την γεύση
και την αφή, αλλά και τις ορέξεις κι επιθυμίες της καρδιάς του. Ο άγιος
Νικόδημος παρομοιάζει την καρδιά με στρατηγό και τις αισθήσεις με στρατιώτες.
Λέει συγκεκριμένα: «Η καρδιά κλίνει με υπερβολή στο να ζητάει πάντα τις ηδονές
και την ανάπαυσή της. Επειδή όμως δεν μπορεί να τα αποκτήσει αυτά μόνη της, ως
στρατηγός της διεφθαρμένης φύσης, μεταχειρίζεται τις αισθήσεις του σώματος σαν
στρατιώτες και φυσικά όργανα, για να πιάνει τα αισθητά πράγματα, δηλαδή τις
ηδονικές εικόνες και φαντασίες τους και να τα εντυπώνει στην ψυχή, απ’ την
οποία ακολουθεί η ηδονή και προκαλείται ο πνευματικός θάνατος».
Ο άνθρωπος, όταν είναι αγωνιστής, μπορεί
να ελέγξει τις εξωτερικές αισθήσεις του σώματός του και να τις αδρανοποιήσει,
υποτάσσοντάς τες στη θέλησή του, γιατί είναι «χοντρές και δυσκίνητες», σύμφωνα
με το χαρακτηρισμό του αγίου Νικοδήμου. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τις
εσωτερικές αισθήσεις. Είναι άξια ιδιαίτερης προσοχής η επισήμανση του Αγίου: «Ο
ενδιάθετος λόγος της καρδιάς και οι εσωτερικές νοητές αισθήσεις της ψυχής,
επειδή είναι λεπτές, ευκίνητες και πνευματικές, δεν ελέγχονται πλήρως. Πολλές
φορές ο άνθρωπος λαλεί με τον ενδιάθετο λόγο και συλλογίζεται στην καρδιά του,
όχι μόνο εκείνα τα καλά ή κακά που θέλει, αλλά κι εκείνα που δεν θέλει, γιατί
δύσκολα υποτάσσονται στη θέλησή του για τη λεπτότητα που έχουν».
«Όποιος θέλει να καταπολεμήσει τις
επιθυμίες της σάρκας, πρέπει να ικανοποιήσει τις πνευματικές επιθυμίες της
ψυχής του. Ποιες είναι αυτές; Είναι η εργασία των ζωοποιών εντολών του Κυρίου,
η αδιάλειπτη προσευχή, η ανάγνωση των Αγίων Γραφών και των ψυχωφελών βιβλίων, η
αγάπη, η φιλαδελφία, τα θεία νοήματα, η νηστεία, η εγκράτεια και γενικά όλες οι
αρετές», λέει ο Άγιος.
Πηγή:
«διδαχές ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ»,
Πρεσβ.
Διονυσίου Τάτση, Γραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ»
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς