Κυριακή Δ’ Νηστειών 2019

 Μνείαν ποιούμεθα τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου,

τοῦ Συγγραφέως τῆς Κλίμακος

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος «ἔρωτι καὶ πυρί θείας ἀγάπης πυρπολούμενος» ασκητής του θεοβάδιστου όρους Σινά (τον 6ο αι. μ.Χ.) κατέστη ένα πρότυπο ασκητικής ζωής και πίστεως. Συνέγραψε προς πνευματική ωφέλεια την «Κλίμακα των Αρετών ή του Παραδείσου», καθώς βίωνε την πορεία του ανθρώπου ανεβαίνοντας από τη γη μέχρι τον Ουρανό. Η Εκκλησία μας τον τιμά ιδιαίτερα την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, διότι την κατανυκτική περίοδο που διανύουμε, τα κεφάλαια της Κλίμακας είναι πολύτιμος πνευματικός οδηγός.

Η «Ουράνιος Κλίμαξ των Αρετών» είναι το βιβλίο, που αγαπήθηκε και μελετήθηκε τόσο από τους μοναχούς όσο και από χριστιανούς, που ζούσαν στον κόσμο. Την ιδέα της κλίμακας ο άγιος Ιωάννης την εμπνεύστηκε από το όραμα του Ιακώβ, ενώ τον αριθμό των σκαλιών (δηλαδή των αρετών) από την ηλικία που άρχισε ο Κύριος το έργο του. Παρουσιάζει σε 33 κεφάλαια όλες τις άγιες ευαγγελικές αρετές που απαιτούνται, για να οικοδομήσουμε όλοι οι πιστοί τη δική μας κλίμακα στο δύσκολο αγώνα εναντίον των παθών μας, να υποδεχθούμε τον Αναστάντα Κύριο και να φθάσουμε στη Βασιλεία των Ουρανών. 

  

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι καιρός μετανοίας, συμφιλίωσης και ανανέωσης για μία καινούργια αρχή αγώνων κατά των αμαρτιών μας και μέσω των Αχράντων Μυστηρίων της Εκκλησίας, να μας δώσει ο Θεός τα πλούσια Δώρα Του προς ψυχική ενίσχυση. Ο ίδιος ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος μας διδάσκει τι ακριβώς είναι μετάνοια και πώς θα την κατακτήσουμε: «῾Η μετάνοια, δηλαδή ἡ ἐπιστροφή μας στόν Θεό, εἶναι ἀνανέωση τοῦ βαπτίσματός μας· εἶναι ἀνανέωση τῆς συνθήκης μας μέ τόν Θεό, τῆς ὑπόσχεσής μας νά ἀλλάξουμε τή ζωή μας. Εἶναι περίοδος κατά τήν ὁποία μποροῦμε νά ἀποκτήσουμε τήν ταπείνωση, ἡ ὁποία εἶναι εἰρήνη· εἰρήνη μέ τόν Θεό, εἰρήνη μέ τόν ἑαυτό μας, εἰρήνη μέ ὅλο τόν κτιστό κόσμο. ῾Η μετάνοια γεννιέται ἀπό τήν ἐλπίδα, ὅταν δηλαδή ἀπορρίψουμε τήν ἀπόγνωση. Καί ἐκεῖνος πού μετανοεῖ, εἶναι κάποιος πού ἀξίζει τήν καταδίκη -ὡστόσο ἀναχωρεῖ ἀπό τό δικαστήριο χωρίς ντροπή-, ἐπειδή ἡ μετάνοια εἶναι ἡ εἰρήνη μας μέ τόν Θεό. Κι αὐτό ἐπιτυγχάνεται μέσα ἀπό μία ζωή ἀντάξια, πού ἀποξενώθηκε ἀπό τίς ἁμαρτίες πού διαπράτταμε στό παρελθόν. Μετάνοια εἶναι τό καθάρισμα τῆς συνειδήσεώς μας. Μετάνοια σημαίνει ὁλοκληρωτική ἀπαλλαγή ἀπό τή λύπη καί τόν πόνο».

  

Και συνεχίζει για το μέσο της προσευχής, το οποίο συμβάλλει στη μετάνοια: «Στήν προσευχή μήν χρησιμοποιεῖτε ἐπιτηδευμένες λέξεις, διότι, συχνά τό ἁπλό καί ἀνεπιτήδευτο ψέλλισμα τῶν παιδιῶν εἶναι ἐκεῖνο πού εὐφραίνει τόν οὐράνιο Πατέρα μας. ῞Οταν μιλᾶτε στόν Θεό, μήν προσπαθεῖτε νά πεῖτε πολλά, διότι διαφορετικά, ὁ νοῦς, ἀναζητώντας τίς λέξεις θά χαθεῖ σ’ αὐτές. ῾Η μία λέξη πού ψιθύριζε ὁ Τελώνης, τοῦ ἔφερε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ· μία λέξη γεμάτη πίστη ἔσωσε τόν ληστή πάνω στόν Σταυρό. ῾Η ποικιλία τῶν λέξεων ὅταν προσευχόμαστε διασκορπίζει τόν νοῦ καί ἐξάπτει τή φαντασία. ῾Η μία λέξη πού ἀπευθύνουμε στόν Θεό συμμαζεύει τόν νοῦ στήν παρουσία Του. Κι ἄν στήν προσευχή σου, αὐτή ἡ μία λέξη σέ ἀγγίζει μέσα σου, ἄν τή νιώθεις βαθιά, μεῖνε σ’ αὐτήν, μεῖνε, γιατί κάτι τέτοιες στιγμές ὁ φύλακας ῎Αγγελός μας προσεύχεται μαζί μας, ἐπειδή εἴμαστε ἀληθινοί μέ τόν ἑαυτό μας καί μέ τόν Θεό».

Διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου,

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ,

ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.

Θεῖον κλίμακα, ὑποστηρίξας, τὴν τῶν λόγων σου, μέθοδον πᾶσι, Μοναστῶν ὑφηγητὴς ἀναδέδειξαι, ἐκ πρακτικῆς Ἰωάννη καθάρσεως, πρὸς θεωρίας ἀνάγων τὴν ἔλαμψιν. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε,  δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος α'. Χορὸς Ἀγγελικός

Καρπούς ἀειθαλεῖς, ἐκ τῆς βίβλου προσφέρων, διδάγματα σοφέ,  καθηδύνεις καρδίας, τῶν τούτοις μετά νήψεως, προσεχόντων μακάριε· Κλίμαξ γάρ ἐστι, ψυχὰς ἀνάγουσα γῆθεν, πρὸς οὐράνιον, καί διαμένουσαν δόξαν, τῶν πίστει τιμῶντων σε.

 Διδαχές Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς