Το Α’ Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής,
η Εκκλησία μας εορτάζει ένα γεγονός που έλαβε χώρα γύρω στα μέσα του 4ου
αιώνος, τον καιρό της βασιλείας του Ιουλιανού, ανιψιού του Μεγάλου
Κωνσταντίνου.
Ο Ιουλιανός, ο επιλεγόμενος και
παραβάτης ή αποστάτης, αν και ήταν χειροθετημένος αναγνώστης, μόλις ανέβηκε στο
θρόνο του Βυζαντίου(361-363 μ.Χ),
αρνήθηκε το άγιο βάπτισμα. Άρχισε διωγμό κατά της Εκκλησίας και
προσπάθησε να επαναφέρει σε ισχύ την ειδωλολατρική θρησκεία. Γνωρίζοντας το
τυπικό των χριστιανών για τη νηστεία την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης
Τεσσαρακοστής, κάλεσε τον έπαρχο της Κωνσταντινούπολης και του είπε να αποσύρει
από την πόλη τα τρόφιμα που ήταν νηστίσιμα, υποχρεώνοντας τους χριστιανούς είτε
να μη νηστεύσουν, είτε να μείνουν νηστικοί. Έτσι
κι έγινε...
Όμως, με Θεία ενέργεια, φάνηκε στον ύπνο
του τότε Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Ευδοξίου, ο μάρτυρας άγιος Θεόδωρος
και φανέρωσε την αλήθεια και λέγοντας: «σύναξε το ποίμνιο του Χριστού και δώσε
εντολή, κανένας Χριστιανός να μην αγοράσει τίποτα απ’ όσα πωλούνται, διότι όσα
πωλούνται στην αγορά είναι μιασμένα, αφού με εντολή του βασιλιά έχουν μολυνθεί
από αίμα ειδωλόθυτων ζώων, και αναπλήρωσε τις ελλείψεις αυτών, χορηγώντας
κόλλυβα». Ο Ευδόξιος εκπλήρωσε αμέσως το θέλημα του Αγίου κι έτσι ματαιώθηκε ο
σκοπός του ειδωλολάτρη αυτοκράτορα, να εμπαίξει τους χριστιανούς και τις
λατρευτικές τους συνήθειες. Και το Σάββατο τότε, ο ευσεβής λαός που διαφυλάχθηκε
αμόλυντος στην καθαρά εβδομάδα, απέδωσε ευχαριστίες στον μάρτυρα. Έκτοτε, η
Εκκλησία τελεί κάθε έτος την ανάμνηση αυτού του γεγονότος εις δόξαν Θεού και
τιμή του μεγαλομάρτυρα αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος. Τα κόλλυβα ή το βρασμένο
στάρι, διακοσμημένο και με άλλα υλικά, αποδίδεται στη νουθεσία του αγίου
Θεοδώρου και γι' αυτό τιμητικά προσφέρουμε κόλλυβα και στη μνήμη του, αλλά και
στη μνήμη άλλων αγίων.
Διὰ πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου,
Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς