Είναι η αρχαιότερη Δεσποτική εορτή από τον 2ο αι. μ.Χ. και
ολοκληρώνει τον κύκλο του Αγίου Δωδεκαημέρου, στο οποίο εορτάζομε την Γέννηση,
την Περιτομή και τη Βάπτιση του Χριστού. Αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας
Τριάδος κατά τη Βάπτιση του Ιησού Χριστού, γι’αυτό λέγεται Θεοφάνεια ή
Επιφάνεια. Με τη Βάπτιση του Κυρίου αγιάσθηκε η φύση και συμφιλιώθηκε ο
άνθρωπος με τον Θεό. Ο παλαιός αμαρτωλός άνθρωπος ανακαινίζεται και με την τήρηση
των εντολών του Θεού, κληρονομεί την Βασιλεία του Θεού.
Η υμνογραφία της Εκκλησίας μας επισημαίνει το πλούσιο Φως που
δέχθηκε η οικουμένη με τη Βάπτιση του Χριστού και οδήγησε τον άνθρωπο στο δρόμο
της σωτηρίας. «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις».
Κοντάκιον. Ἦχος δ’
Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ, καὶ τὸ φῶς σου Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ’ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντάς σε. Ἦλθες ἐφάνης τὸ Φῶς τὸ ἀπρόσιτον.
Εξαποστειλάριον. Ἦχος γ’.
Ἐπεφάνη ὁ Σωτήρ, ἡ χάρις ἡ ἀλήθεια, ἐν ῥείθροις τοῦ Ἰορδάνου, καὶ τοὺς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, καθεύδοντας ἐφώτισε, καὶ γὰρ ἦλθεν, ἐφάνη, τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον.
Αὐτό τὸ ἀληθινὸν Φῶς, ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης ἄς καταυγάσει τὶς ψυχές μας κι ἄς μᾶς δωρίσει τὸν φωτισμό τῆς γνώσεως, τῆς εὐσεβείας καὶ τῆς θεογνωσίας σὲ ὅλους τοὺς «ἐν σκότει καθημένους», γιὰ νὰ ἀναγεννηθοῦμε ὡς τέκνα τοῦ Θεοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις· τοῦ γάρ Γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα· καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον
φωτίσας δόξα σοι.
Δόξα
Πατρί… Ἦχος
πλ. β’ Ἀνατολίου
Νάματα Ἰορδάνεια περιεβάλου Σωτήρ, ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον, καὶ ἔκλινας κορυφὴν τῷ Προδρόμῳ ὁ τὸν οὐρανὸν μετρήσας σπιθαμῇ, ἵνα ἐπιστρέψῃς κόσμον ἐκ πλάνης, καὶ σώσῃς τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς