Το
Μέγα θαύμα αποδείξεως της Τριαδικότητας του Θεού από τον Άγιο Σπυρίδωνα στην Α’
Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.)
Ο άγιος Σπυρίδων δεν έμαθε πολλά γράμματα, ούτε φοίτησε σε
ανώτερες σχολές. Η Αγία Γραφή όμως, το βιβλίο του Θεού, ήταν ο καθημερινός και
αχώριστος σύντροφός του. Γι’ αυτό ανεδείχθη αληθινός ιερέας του Ευαγγελίου,
έτσι όπως τον θέλει ο Θεός, κατά τον Απόστολο Παύλο: «ἀνεπίληπτον, νηφάλιον,
σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητας» (Α'
προς Τιμόθεον γ' 2-7). Ο άγιος Σπυρίδων προχώρησε τόσο πολύ στην αρετή,
ώστε τον αξίωσε ο Θεός να κάνει πολλά θαύματα.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που υπάρχουν, έλαβε μέρος στις
εργασίες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, πού συνεκλήθη στη Νίκαια της Βιθυνίας το
έτος 325, από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Το ζήτημα της θεότητας του Ιησού Χριστού
απασχολούσε την Εκκλησία, με πολέμιο τον Άρειο, πρεσβύτερο της Εκκλησίας της
Αλεξανδρείας, ο οποίος δίδασκε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός αλλά δημιούργημα
και πλάσμα του Θεού. Στη Σύνοδο αυτή, παρατάχθηκε ο Άρειος με υπερασπιστές του
ικανούς ρήτορες, φιλοσόφους και ορισμένους επισκόπους. Από την άλλη πλευρά συγκεντρώθηκαν 318 σεβάσμιοι αρχιερείς και κληρικοί, μεταξύ
των οποίων οι άγιοι Νικόλαος, Αλέξανδρος, Σπυρίδων, Μέγας Αθανάσιος ως
διάκονος, και πολλοί άλλοι.
Ο Άγιος Σπυρίδων διακρινόταν για την απλότητα και την
ταπείνωσή του. Ήταν όμως ένα κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος. Από τη στιγμή
που μπήκε στην αίθουσα της συνόδου, η καρδιά του κτυπούσε δυνατά και με βαθιά
πίστη προσευχόταν νοερά να φωτίσει, ο Θεός, ώστε στο τέλος να λάμψει η αλήθεια.
«Πάτερ, δόξασόν σου
τον Υιόν», επαναλάμβανε με δάκρυα στα μάτια. Η αγάπη του στον λατρευτό μας
Σωτήρα Χριστό, του φλόγιζε όλο το κορμί και τον γέμιζε με ακαταμάχητη δύναμη.
Στη
συζήτηση Άρειος με τη φιλοσοφική του μόρφωση, την πανουργία και την ευγλωττία
του, αλλά και τους οπαδούς του ρήτορες και σοφούς, είχε προβάλει τέτοια
επιχειρήματα και με τόση μαεστρία που είχε νομισθεί ότι το δίκαιο βρισκόταν με
το μέρος τους. Οι υπερασπιστές της χριστιανικής αλήθειας, κι αυτός ο Μ.
Αθανάσιος, σώπασαν για μερικά δευτερόλεπτα. Εκείνη την ώρα σηκώθηκε από τη θέση
του ο άγιος Σπυρίδων και ζήτησε να μιλήσει. Οι οπαδοί του αιρεσιάρχη
χαμογέλασαν, σαν τον είδαν. Οι άλλοι πατέρες γνώριζαν πώς ο άγιος ήταν αγνός κι
ενάρετος. Δεν είχε την κατά κόσμον σοφία και γνώση. Ο άγιος Σπυρίδωνας, όμως,
επέμενε κι ο Βασιλιάς του έδωκε τον λόγο. Στρέφεται προς τον φιλόσοφο και με
φωνή σταθερή του απευθύνει τούτα τα λόγια:
-Άκουε, σοφέ. Ένας είναι
ο Θεός. Αυτός με τον Λόγο Του και το Πνεύμα Του δημιούργησε όλο τον κόσμο. Και
αυτά που βλέπουμε, μα κι εκείνα που δεν βλέπουμε. Αυτός έπλασε και το θαυμαστό
κι υπέροχο δημιούργημα, τον άνθρωπο. Αυτός ο Λόγος του Θεού είναι Υιός του Θεού
αληθής και ομοούσιος με τον Πατέρα. Για την ιδική μας σωτηρία, πιστεύουμε ότι ο
Υιός του Θεού έγινε και άνθρωπος και γεννήθηκε από μία κόρη, την Παρθένο Μαρία.
Μεγάλωσε σαν άνθρωπος εκεί στη Ναζαρέτ, δίδαξε επί τρία χρόνια κι ύστερα
σταυρώθηκε και τάφηκε σαν άνθρωπος. Έπειτα αναστήθηκε σαν Θεός μετά τρεις μέρες
και συνανέστησε κι εμάς και μας χαρίζει άφθαρτη και αιώνια ζωή. Ο Λόγος του
Θεού, αφού παρέμεινε στη γη μετά την Ανάσταση Του επί σαράντα ημέρες,
αναλήφθηκε ύστερα στον Ουρανό από όπου κι έστειλε στη γη μετά δέκα μέρες το
Πανάγιο Πνεύμα το οποίο από τότε παραμένει στην Εκκλησία. Ο Λόγος του Θεού
πιστεύουμε ακόμη, πώς θα ξανάρθει κάποια μέρα, για να κρίνει τον κόσμο όλο. Ημείς
δε, θα αναστηθούμε και θα παρουσιαστούμε μπροστά Του, για να απολογηθούμε σ’
Αυτόν για όλα τα έργα, τα λόγια και τα ενθυμήματα μας.
-Ο Λόγος του Θεού, ο
Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ομοούσιος με τον Πατέρα, Σύνθρονος, Ομότιμος
και Ομόδοξος. Ένας είναι ο Θεός· Τρία Πρόσωπα όμως, τρεις Υποστάσεις, Πατήρ,
Υιός και Άγιο Πνεύμα. Τα τρία αυτά Πρόσωπα, ο ένας Θεός, η μία Ουσία είναι για
τον νου του ανθρώπου κάτι το άρρητο και ακατάληπτο. Όπως είναι αδύνατο να βάλει
κανείς όλα τα νερά της θάλασσας σ’ ένα ποτήρι, έτσι είναι αδύνατο και το
πεπερασμένο μυαλό του ανθρώπου να χωρέσει και να κατανοήσει το άπειρο της
Θεότητος. Για να δώσω όμως μια εξήγηση των λόγων μου, ας με συγχωρήσει ο
Πανάγαθος που θα χρησιμοποιήσω αυτό το χειροπιαστό παράδειγμα.
Τότε ο
άγιος έβαλε το αριστερό χέρι στην τσέπη του κι έβγαλε ένα κεραμίδι και
δείχνοντάς το, έκαμε με το δεξί του το σημείο του σταυρού κι είπε:
-«Εις το όνομα του Πατρός». Κι έσφιξε το κεραμίδι. Οι πατέρες που παρακολουθούν τη
σκηνή, συγκλονίζονται κυριολεκτικά. Με τις λέξεις του αγίου, η φωτιά με την
οποία ψήθηκε το κεραμίδι ανέβηκε πάνω.
– «Και του Υιού», πρόσθεσε. Τότε το νερό
με το οποίο ζυμώθηκε το ξερό κεραμίδι, έτρεξε κάτω.
-«Και του Αγίου Πνεύματος». Συμπλήρωσε ο πρακτικός και θεοφώτιστος διδάσκαλος. Το χώμα
έμεινε στο χέρι του.
– Αδελφοί και πατέρες μου, συνέχισε ο
θαυματουργός· όπως το κεραμίδι αποτελεί ένα πράγμα μιας ουσίας και μιας φύσεως,
αλλά είναι τρισύνθετο – φωτιά, νερό, χώμα — έτσι κι ο Άγιος Θεός. Αν και δεν
πρέπει να παρομοιάσουμε την Άκτιστο και Υπερούσια αυτή Φύση με κτιστό και
φθαρτό δημιούργημα, εν τούτοις για να κάνουμε τα ακατάληπτα καταληπτά, – ας μας
συγχωρήσει το άπειρο έλεος Του – λέμε και τονίζουμε:
– Ο Θεός είναι ένας κατά την ουσία και τη
φύση. Αλλά κατά τα πρόσωπα ή τις υποστάσεις είναι Τριαδικός: Πατήρ, Υιός και
Άγιο Πνεύμα.
Τα λόγια του αγίου κατέπληξαν τους παρισταμένους. Η αίθουσα
αντήχησε από τις δοξολογίες προς τον Θεό και τις επευφημίες των Πατέρων. «Τις
Θεός μέγας ως ο Θεός ημών. Συ ει ο Θεός ο ποιών θαυμάσια μόνος». (Ψαλμός,
14-15). Ψάλλουν και δοξολογούν τον Κύριο. Ο Άρειος κι οι οπαδοί του
καταντροπιάστηκαν πραγματικά. Ο φιλόσοφος ταπεινωμένος αναγνωρίζει κι ομολογεί
φανερά την ήττα του:
-Τα λόγια σου με έπεισαν, άγιε γέροντα, και
το θαύμα με βεβαίωσε, ότι έχεις δίκαιο. Πιστεύω τώρα. Πιστεύω με όλη τη δύναμη
της ψυχής μου, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Υιός του Θεού, Θεός αληθινός κι Αυτός,
ομοούσιος με τον Πατέρα. Δάκρυα χαράς έτρεξαν από τα μάτια όλων και πρώτα-πρώτα
από τα μάτια του φιλοσόφου, που έσπευσε να δεχθεί το βάπτισμα και να γίνει
χριστιανός.
Η αλήθεια για μία ακόμη φορά θριάμβευσε. Και επεβλήθη «ουκ εν πειθοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις,
αλλ’ εν αποδείξει Πνεύματος και δυνάμεως» (Α’ Κορ. 6′, 4). Δηλαδή όχι με συναρπαστικά λόγια ανθρώπινης
σοφίας, αλλά με απόδειξη θείας δυνάμεως, που με το θαύμα που έγινε επιβεβαίωσε
τη διδασκαλία. Ο άγιος Σπυρίδων ο φλογερός, ζηλωτής στην πίστη και θεοφώτιστος
έκανε το θαύμα.
Πηγή:
paterikiorthodoxia.com
Ο άγιος Τριμυθούντος έλαβε μέρος και στις εργασίες της
Συνόδου που συνεκλήθη το 342-43 στη Σαρδική (σημερινή Σόφια) και υπέγραψε τα
Πρακτικά της, όπως αναφέρει στη Β΄ Απολογία του ο Μέγας Αθανάσιος.
Πολύ χαρακτηριστικά και αποκαλυπτικά είναι τα θαύματα του
Αγίου Σπυρίδωνα όπως τα περιγράφει και ο Φώτης Κόντογλου, στο βιβλίο του
«Γίγαντες ταπεινοί»: «…Ήτανε προστάτης των φτωχών, πατέρας των ορφανών,
δάσκαλος των αμαρτωλών. Kαι είχε τέτοια καθαρότητα και αγιότητα, που του δόθηκε
η χάρη άνωθεν να κάνει πολλά θαύματα, για τούτο ονομάσθηκε θαυματουργός. Mε την
προσευχή του μάζευε τα σύννεφα κ’ έβρεχε σε καιρό ξηρασίας, γιάτρευε τις
αρρώστιες, τιμωρούσε τους πονηρούς ανθρώπους, όπως έκανε με κάποιους
μαυραγορίτες που γκρέμνισε τις αποθήκες που φυλάγανε το σιτάρι, ενώ ο κόσμος
πέθαινε από την πείνα, και καταπλακωθήκανε μαζί με το σιτάρι: «και μελετώμενον
λιμόν παρά των σιτοκαπήλων, έλυσε, συμπεσουσών αυτοίς, των αποθηκών αις τον
σίτον συνέσχον». Kαι μ’ όλα αυτά ζούσε με τόση φτώχεια, που σαν πήγε κάποτε
ένας φτωχός να τον βοηθήσει για να πληρώσει κάποιο χρέος του, δεν είχε να του
δώσει τίποτα, και με θαύμα έκανε μαλαματένιο ένα φίδι που βρέθηκε σ’ εκείνο το
μέρος, και το έδωσε στον φτωχό, κ’ εκείνος το έλιωσε και πλήρωσε το χρέος του.
Άλλη φορά πάλι έγινε κατακλυσμός, και τα ποτάμια ξεχειλίσανε και πλημμύρισε η
χώρα, κι ο άγιος Σπυρίδωνας προσευχήθηκε και τραβήξανε τα νερά και στέγνωσε ο
νεροπατημένος τόπος…».
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς