Γεννήθηκε στην Αίγυπτο (τον 3ο αι. μ.Χ) από ειδωλολάτρες
γονείς, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να αναδειχθεί άγιος. Ήταν στρατιώτης στον
Ρωμαϊκό στρατό με έδρα το Κοτυάειον (Κιουτάχεια) της Μ. Ασίας. Άνδρας συνετός,
ανδρείος, σεβαστός και αγαπητός στον κύκλο των στρατιωτικών. Σε αποστολή στη Β.
Αφρική δόθηκε διαταγή να συλλάβουν τους Χριστιανούς και να τους βασανίσουν,
μέχρι να αρνηθούν την πίστη τους. Ο Μηνάς δεν υπάκουσε στο ασεβές πρόσταγμα και
κατέφυγε σε βουνό της Φρυγίας, ζώντας ως μοναχός με νηστεία, αγρυπνία,
προσευχή.
Σε ηλικία 50 ετών, ομολόγησε την πίστη του στον αληθινό Θεό
μπροστά στον τύραννο Πύρρο, ηγεμόνα πόλεως της Αιγύπτου και μαρτύρησε με σκληρά
βασανιστήρια. Υπέμεινε με άκαμπτο φρόνημα και καρτεροψυχία όλα τα μαρτύρια ως
το τέλος, πιστός στο Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Τελικά βρήκε μαρτυρικό θάνατο
στα χρόνια του Διοκλητιανού. Τα ιερά του λείψανα μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο και
ετάφησαν νοτιοδυτικά της Αλεξανδρείας, όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος ανήγειρε ναό.
Ο Μεγαλομάρτυς άγιος Μηνάς έλαβε το χάρισμα να θαυματουργίας
και μετά την εκδημία του ανταποκρίνεται άμεσα, ως γρήγορος καβαλάρης, σε όλες
τις επικλήσεις των πιστών. Το 1826 στο
Ηράκλειο Κρήτης, ημέρα του Πάσχα, 18 Απριλίου, όταν οι Τούρκοι περικύκλωσαν
τους προσευχόμενους χριστιανούς, στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά, ο Άγιος
έφιππος με γυμνό ξίφος τους έσωσε και έτρεψε σε φυγή τους ασεβείς Τούρκους. Ο
Άγιος Μηνάς είναι ο προστάτης άγιος (πολιούχος) του Ηρακλείου.
Ταῖς πρεσβείαις τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ,
Κύριε Ιησοῦ Χριστέ ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἀπολυτίκια.Ἦχος δ’.
Ταχὺ
προκατάλαβε.
Στρατείαν κατέλιπες τὴν κοσμικήν, ἀθλητά, οὐράνιον εἴληφας τὴν κληρουχίαν, σοφέ, καὶ στέφος ἀμάραντον, δόξαν ἀποδιώξας βασιλέως γηϊνου, ἄθλους δὲ διανύσας μαρτυρίου γενναίου. Διό, μεγαλομάρτυς Μηνᾷ, πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς.
Ἦχος πλ.
α'. Τὸν
συνάναρχον Λόγον.
Τοὺς μεγίστους ἀγῶνας τοῦ μαρτυρίου σου, καρτεροψύχως ἀνύσας Μεγαλομάρτυς Μηνᾶ, οὐρανίων δωρεῶν λαμπρῶς ἠξίωσαι, καὶ θαυμάτων αὐτουργός, ἐκ Θεοῦ ἀναδειχθείς, προστάτης ἡμῖν ἐδόθης, καὶ βοηθός ἐν ἀνάγκαις, καί ἀντιλήπτωρ ἐναργέστατος.
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Tρισάριθμον
σύνταγμα τῶν ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ συμφώνως τιμήσωμεν ὡς καθαιρέτας ἐχθροῦ, Μηνᾶν τὸν ἀοίδημον, Βίκτωρα τὸν γενναῖον καὶ Βικέντιον ἅμα, τούτοις συνευφημοῦντες στεφανίδα τὴν θείαν. Αὐτῶν, Χριστέ,ἱκεσίαις πάντας ἐλέησον.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς