«Στέφανος
πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ
σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ».
(Πράξ. Αποστόλων, στ΄8-15, ζ΄1-60)
Ήταν Αρχιδιάκονος, χειροτονήθηκε από τους Αγίους Αποστόλους
ένας από τους επτά διακόνους ως επιστάτης στη διακονία των αδελφών. Παράλληλα
με την υλική μέριμνα, ήταν πιστός και φλογερός κήρυκας του Ευαγγελίου και
θαυματουργός, άξιος ομολογητής του Χριστού, αφού ανέτρεπε εύκολα τις κακοδοξίες
των Ιουδαίων. Στη συναγωγή αναδείχθηκε
ουράνιος άγγελος, πρότυπο παρρησίας και τόλμης κατά την θεόπνευστη
απολογία του, εναντίον των συκοφαντών του και ελεγκτής των Ιουδαίων (Πράξεις
στ΄, 11). Οι σύνεδροι τελικά τον εξέβαλαν από τη συναγωγή και έτσι θανατώθηκε
δια λιθοβολισμού από τον φανατισμένο όχλο (Πράξεις 8:1), ενώ μετά το θάνατό του
ακολούθησε διωγμός.
Στο μαρτύριό του, ο άγιος ατένισε τον ουρανό και είδε τη δόξα
του Θεού και τον Χριστό στα δεξιά του Πατρός. Η τελεία αγάπη του στο Χριστό
έφθασε μέχρι τη συγχώρηση των δημίων του, με τη φράση: «Κύριε, μὴ στήσης αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην». (Πράξ.
7, 60). (Κύριε μη λογαριάσεις σ’ αυτούς την αμαρτία αυτή). Και αξιώθηκε να
γίνει Πρωτομάρτυρας, Άγιος και μιμητής του Ιησού Χριστού, στην αμνησικακία και
μακροθυμία του.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Βασίλειον διάδημα, ἐστέφθη σὴ κορυφή, ἐξ ἄθλων ὧν ὑπέμεινας, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, Μαρτύρων Πρωτόαθλε· σὺ γὰρ τὴν Ἰουδαίων, ἀπελέγξας μανίαν, εἶδες σου τὸν Σωτῆρα, τοῦ Πατρὸς δεξιόθεν. Αὐτὸν οὖν ἐκδυσώπει ἀεί, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Μεγαλυνάριον
Πρῶτος Διακόνων ἀναδειχθείς, πρῶτος τοῦ Δεσπότου, ἐχρημάτισας μιμητής· ὅθεν Ἀθλοφόρων, πρωτεύων Πρωτομάρτυς, τύπος αύτοῖς ἐγένου, πρώταθλε Στέφανε.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς