ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ – ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ – ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Τρεις
Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Τρεις υπέρλαμπροι Οικουμενικοί Διδάσκαλοι,
«μέγιστοι φωστῆρες, μελίρρυτοι ποταμοί τῆς σοφίας», που φώτισαν την οικουμένη. Τρεις θεόπνευστες
μορφές που ενσάρκωσαν την διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Άγιοι του Θεού,
ουρανόφρονες, όσιοι ασκητές, γενναίοι αγωνιστές με προσευχή και καθαρότητα
βίου. Συνδύασαν αρμονικά και δημιουργικά την Παιδεία με την Αρετή. Διακήρυξαν
με τη δύναμη του λόγου ύψιστες αρχές και αξίες, εναρμονίζοντας την αρχαία
ελληνική σοφία και τη χριστιανική αλήθεια. Διατύπωσαν σοφές παιδαγωγικές αρχές,
που αποτελούν τη βάση της σημερινής παιδαγωγικής επιστήμης. Ακούραστοι
κοινωνικοί εργάτες της χριστιανικής Αγάπης, με τεράστιο φιλανθρωπικό έργο.
Αιώνια πρότυπα Αγίων, Διδασκάλων, Πατέρων και σεπτών Ποιμένων, που μας άφησαν
αθάνατα έργα κι έγιναν στήριγμα των πιστών και στύλοι της Εκκλησίας. Και οι
Τρεις αποτελούν δώρο Θεού στον Χριστιανισμό, στον Ελληνισμό και σε όλη την
Ανθρωπότητα.
Είναι οι Τρεις Ιεράρχες, τρεις
πανσεβάσμιες μορφές, Προστάτες των γραμμάτων και της Παιδείας στην Ελλάδα από
το 1843, ήτοι:
-ο μεγαλώνυμος και θεοφόρος
κήρυκας Βασίλειος ο Μέγας,
-ο πολυΰμνητος
λαμπρότατος Θεολόγος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός,
-ο
θεόφθογγος σοφός κήρυξ και Παιδαγωγός Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Η
Ορθόδοξη Εκκλησία καθιέρωσε κοινό εορτασμό των τριών αγίων μορφών στις 30
Ιανουαρίου, τον 11ο μ.Χ. αιώνα, την εποχή του αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού, για
να τιμηθεί η υπέρτατη προσφορά τους στην Παιδεία, η ζωντανή Πίστη στο Θεό, η
απαράμιλλη ποιμαντορική και φιλανθρωπική τους δράση, το πολύτιμο συγγραφικό
τους έργο.
Και
φέτος, στων Τριών Ιεραρχών την εορτή «…πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν…». Η σεπτή μνήμη των αγίων τρισμεγίστων
Πατέρων ας είναι για όλους μας αφυπνιστική και μεταμορφωτική. Ας γίνουν σημείο
αναφοράς στη σημερινή υλιστική εποχή, για αναθεώρηση της καθημερινής
αγωνιστικής μας πορείας· να αφουγκρασθούμε τα θεία τους λόγια με πνεύμα
μαθητείας, με διάθεση ειλικρινή και απροκατάληπτη, με πείνα και δίψα
πνευματική. Τότε, ίσως βρούμε τον προσανατολισμό μας στις αξίες και στη
διδασκαλία των Τριών Μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας.
«Ταῖς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστέ ὁ Θεὸς ἡμῶν,
ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς».
Εκ της Ιεράς Μονής
ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥΣ
Ο Μέγας Βασίλειος συμβουλεύει: «Είναι αποτελεσματικότερη η παιδαγωγία
που γίνεται με λογικό και ήπιο τρόπο, παρά εκείνη που έχει ως αιτία της το θυμό
και την οργή».
«Κανένα πάθος δεν φυτρώνει πιο
καταστρεπτικό από το φθόνο στην ψυχή των ανθρώπων. Όπως το σίδερο το τρώει η
σκουριά, έτσι και ο φθόνος την ψυχή εκείνου που τον έχει».
«Φέρε στο νου σου τ’ αφρισμένα
νερά, που χύνονται με ορμή από την χαράδρα. Μπροστά τους ό,τι βρουν, το
παρασύρουν. Έτσι κι όποιος θυμώνει, την ώρα της οργής του τίποτε δεν
λογαριάζει».
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος νουθετεί: «Τη γλώσσα σου καλό είναι να την
συγκρατείς, γιατί ευκολότερα κάνει ζημιά. Κι όσο ευκολότερα κινείται, τόσο
μικρό είναι το κέρδος της».
«Όποιος καταπιάνεται με το έργο
της αγωγής οφείλει να καλλιεργήσει το δικό του χαρακτήρα». «Πρώτα να γίνεις φως
και μετά να φωτίσεις και το παιδί σου».
«Τίποτα αντάξιο δεν υπάρχει του
πιστού φίλου» όμως: «Σε καμιά περίπτωση της ζωής σου να μην κάνεις φίλο τον
άνθρωπο τον πονηρό», γιατί «σε ψυχές διεφθαρμένες, τίποτε από τα καλά δεν είναι
αξιόπιστο».
Ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος τονίζει: «Ο πλούσιος μπορεί να δικαιωθεί με την
ελεημοσύνη, αλλά και ο φτωχός με τη υπομονή». «Η μετάνοια χωρίς ελεημοσύνη
είναι νεκρή και χωρίς φτερά».
«Όπως το σώμα έχει ανάγκη από
υλική τροφή, έτσι και η ψυχή έχει ανάγκη από καθημερινή υπόμνηση και τροφή
πνευματική».
«Όποιος ελεεί το φτωχό δανείζει το Θεό, με
βέβαιη επιστροφή του δανείου του».